رشد اقتصادی عددی است که هر کشور با افتخار اعلام میکند تا میزان توسعهیافتگی خود را به نمایش بگذارد. اما مبحث اقتصاد سبز نشان میدهد این توسعهیافتگی اگر با توجه به اثرات مخرب آن بر محیطزیست صورت نگیرد، میتواند بسیار مخرب باشد. چین یکی از کشورهایی است که رشد اقتصادی دو رقمی را تجربه کردهاست اما در حال حاضر طبقه متوسط در این کشور با مشکلاتی مانند آلودگی هوا دستوپنجه نرم میکنند که این ناشی از توسعه ناپایدار و غلط است. رضا مکنون نایب رئیس کمیته ملی توسعه پایدار روز گذشته در حاشیه نشست «اقتصاد سبز و بخش خصوصی» که در اتاق ایران برگزار شد به خبرنگار پایگاه خبری اتاق ایران گفت: «الگوی توسعهای که در حال حاضر در ایران دایم، اقتصاد سبز را آنطور که باید مورد توجه قرار ندادهاست.» طبق گفته مکنون اگر ممیزی اقتصاد سبز در رشد اقتصادی ایران در نظر گرفته شود، رشد این کشور منفی خواهد شد. طبق گفته مکنون قدم اول در ایران میتواند کاهش ضایعات غذایی و ضایعات کشاورزی باشد که به سبک زندگی ایرانیها باز میگردد. او معتقد است برای حفظ ثروت محیط زیست باید از مرحله حرف به سمت عمل حرکت کنیم.
جهتگیریهای اقتصادی بیش از اقتصاد سبز مورد توجه است
الگوی توسعهای که در حال حاضر در کشور در حال اجراست نیاز به بازنگری دارد. این را از صحبتهای رضا مکنون میتوان به راحتی دریافت. او در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران گفت: «الگوی توسعهای که در حال حاضر در کشور داریم، اقتصاد سبز را آنطور که باید مورد توجه قرار ندادهاست. جهتگیریهای اقتصادی بیشتر از سبز بودن مورد توجه الگوی توسعهای کشور بودهاست.» او ادامه داد: «این رویکرد اقتصادی نیز بر پایه استفاده گسترده از منابع بوده که در بسیاری مواقع به صورت بیرویه است و اثرات منفی و مخربی برای محیطزیست به دنبال دارد. تولید آلودگی هوا، مصارف بیرویه آب و همچین خاک، همه نشان میدهد که توسعه ما حقیقی نیست.»
ثروت محیطزیست را از دست ندهیم
نایب رئیس کمیته ملی توسعه پایدار تشریح کرد: «اگر ما در حال حاضر 4 تا 4.5درصد رشد داریم با ممیزی محیط زیست که برای آن پیشنهاد شده، این عدد بسیار کمتر و حتی منفی خواهد بود. در این ممیزی، لطمهای که به محیطزیست وارد شده از تولید کم شده و رشد واقعی اعلام میشود.» او توضیح داد: «مثلا رشد اقتصادی هند حدود 8درصد است اما وقتی این موارد را اعمال میکند این عدد به حدود 2درصد میرسد. ما هنوز این را اعمال نکردهایم اما وقتی اجرایی شود این 4درصد با افت شدیدی مواجه خواهد شد. اگر این کار را نکنیم ثروت محیطزیست را از دست میدهیم.»
رشد اقتصادی ایران منفی میشود
طبق گفته مکنون اگر این جریان انجام شود احتمال دارد رشد اقتصاد ایران منفی باشد. او گفت: «به همین خاطر سازمان محیطزیست در مورد نحوه ممیزی برنامهای در دست دارد تا هر چیزی که تولید میشود بخش منفی آن را حذف کنند و خالص را حساب کنند. این رشد خالص اقتصادی خواهد بود.» او ادامه داد: «این مسئله به تازگی در دنیا مطرح شدهاست. شمال اروپا به ویژه اسکاندیناوی جزو کشورهایی هستند که این مسئله را به طور جدی پیگیری کردهاند. الگوهای بعضی از این کشورها به گونهای است که انرژی تجدیدپذیر خود را به 90درصد میرسانند.»
به جای روشهای سنتی با روشهای جدید به اهداف برسیم
مکنون معتقد است اقتصاد سبز محمل خوبی است که تغییر جهتی در اهدافی که در حال حاضر به صورت سنتی تعیین میکنیم، ایجاد کنیم. او گفت: «باید بهرهوری را سبز کنیم و تجدیدپذیر را بیشتر کنیم. باید به طرف اقتصاد سبز حرکت کنیم. آغاز برخی مسائل برای ما راحتتر است. مثلاً ما میتوانیم ابتدا با ضایعات غذایی آغاز کنیم.» او ادامه داد: «بازیافت این را رفتگران در حال حاضر انجام میدهند. مثلا کاغذ را جمع میکنند یا پلاستیک را جمعآوری میکنند. اما حالا باید این را قدری مهندسیتر اجرا کنیم. در خانهها و ادارهها سطلهای جداگانه برای تفکیک زباله بگذاریم.»
از ضایعات کشاورزی شروع کنیم
نایب رئیس کمیته ملی توسعه پایدار گفت: «ورودی ضایعات را هم باید کم کنیم. بخش عمده ضایعات در ایران در بخش کشاورزی ایجاد میَشود. میتوان این را کاهش داد کافی است طرز چیدن و بستهبندی را بهبود ببخشیم.» او ادامه داد: «ضایعات غذایی سر میز غذا در خانوادههای کمدرآمد یا با درآمد متوسط خیلی کم است. بیشتر خانوادههای پردرآمد هستند که ریختوپاش دارند. مصرف آنها باید اصلاح شود. همه اینها سبک زندگی ماست که باید اصلاح شود. این مسئله با روح ایران هم همخوانی بیشتری دارد.»
از مرحله هدف به اجرا و عمل برسیم
او در پایان گفت: «ما در حد بحث فعلاً این مسائل را مطرح کردهایم. . بیانات مقام معظم رهبری و قانون اساسی هم بر اقتصاد سبز تأکید دارند. این دو مورد دستاویز ما هستند و ما باید از آنها استفاده کنیم.» او ادامه داد: «در کشورهای دیگر چنین حرفهایی از سطوح بالا نیست. اما آنها در عمل این مسائل را اجرا میکنند. اجرا و برنامهریزی از طرف ما اشکال دارد که این را باید جزو اهداف خودمان قرار بدهیم.»