در آستانه برگزاری سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری، نامزدهای این انتخابات با حضور در جمع فعالان بخش خصوصی در اتاق ایران، برنامههای اقتصادی خود را تشریح میکنند. در این راستا، امروز اتاق ایران میزبان محسن رضایی بود.
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران در ابتدای این نشست، با آرزوی توفیق برای ملت ایران گفت: خوشبختانه رویکرد کلیه کاندیداهای این دوره اقتصادی است هرچند در گذشته هم همین حرفها گفته شده؛ اما امروز خجالتآور است که بگوییم سهم اقتصاد ایران از اقتصاد جهانی نسبت به ۴۰ سال قبل نصف شده است.
او این موضوع را نتیجه وعدههایی دانست که داده شده اما برای اجرای آنها از ظرفیتهای موجود هیچ بهرهای نبردیم.
جای خالی برنامههای قابلسنجش
حسین سلاح ورزی، نایبرئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در این نشست گفت: همواره این رسم وجود داشته که کاندیداهای تأییدشده توسط شورای نگهبان به اتاق میآمدند و در حضور فعالان اقتصادی برنامههای اقتصادیهای خود را مطرح میکردند تا هم در رسانهها منعکس شود و هم توسط بخش خصوصی و اقتصاددانها به قضاوت گذاشته شود.
سلاح ورزی خطاب به محسن رضایی گفت: واقعیت این است که هنوز چیزی بهعنوان برنامههای قابلسنجش، قابلاندازهگیری و قابللمس از هیچکدام از نامزدها ندیدهایم و از همین رو بسیار علاقهمندیم که برنامههای شما که -بهعنوان اقتصاددان به میدان آمدهاید- را بشنویم و جزییات آن را بدانیم.
به نقش تشکلها در تصمیمگیری اقتصادی توجه شود
سعید ممبینی، رئیس اتاق اصناف در ادامه این نشست، مسئله اقتصاد را به صحنه دفاع مقدس تشبیه کرد و گفت: ما خاطرات دفاع مقدس را بدون شما نمیتوانیم مرور کنیم، همانطور که در دفاع مقدس سربازان وظیفه خود را انجام دادند، فعالان اقتصادی هم در جبهه اقتصادی کار خود را انجام میدهند؛ اما اصل کلی این است که این فعالان با آرامش خاطر کار کنند تا بتوانند تولید ثروت و تقویت اشتغال کنند. مدتهاست که فعالان کسبوکار آرامش ندارند
ممبینی ادامه داد: دغدغه جدی فعالان اقتصادی کاهش ارزش پول ملی است. شما هم با نشان دادن هزارتومانی نسبت به این مسئله هشدار دادید. در این مدت خیلی از سرمایه واحدهای اقتصادی تحلیل رفته است.
او تصریح کرد: نرخ ارز موضوع دیگر دغدغه مردم و فعالان اقتصادی است. در این حوزه نظریه متفاوتی است؛ عدهای افزایش و عدهای کاهش نرخ ارز را مطرح میکنند. شما ایده مثبتی در تقویت پول ملی داشتید و این میتواند در این مسیر مفید باشد.
ممبینی تأکید کرد: ما 400 اتاق اصناف در سراسر کشور و 7800 اتحادیه صنفی داریم که وظیفه آن مشاوره دادن به دستگاههای مختلف در کشور است. در دورههای گذشته پیشبینی این تشکلها درباره آینده اقتصاد میتوانست مورداستفاده بهینه قرار گیرد؛ اما به این توصیهها توجه نشد. امیدواریم به نظر و نقش تشکلهای اقتصادی، اتاقهای ایران، اصناف و تعاون در تصمیمگیریهای آتی و اتاق اصناف و تعاون بیشتر توجه شود.
جایگاه واقعی بخش خصوصی را احیا میکنم
محسن رضایی، نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با اشاره به اینکه با فعالان اقتصادی یک درد مشترک به نام اقتصاد دارد، گفت: تنها کسی که در ۲۰ سال اخیر فریاد اقتصاد میزند، من هستم، بنابراین آمدهام تا اجازه ندهم بیش از این ارزش پول ملی کاهش یابد. در سال ۹۲ هشدار دادم که این اتفاق رخ میدهد.
او ادامه داد: امروز مسئولیت ماست که با این سطح تحولات در دنیا در همین نقطه متوقف شویم.
رضایی دهه ۹۰ را دهه فرصتهای از دست رفته توصیف کرد و افزود: در این بازه زمانی میزان رشد اقتصادی صفر، میانگین تورم ۲۰ درصد و رشد استهلاک سرمایه از رشد سرمایهگذاری کمتر بوده است. وضعیت فرسودگی زیرساختها و سایر موارد را هم که بهخوبی میدانیم. خوشبختانه عقلانیت خوبی در اتاق بازرگانی شکل گرفته که باید بهخوبی از آن بهره ببریم.
این کاندیدای ریاست جمهوری از بازرگانان تقاضا کرد تا دولت را یاری دهند تا از تکرار اشتباهات گذشته اجتناب کند. این نقطه عزیمت باید از دولت و دولتمردانی که از اقتصاد هیچ اطلاعی ندارند، شروع شود. متأسفانه در این سالها همواره شاهد ابلاغ بخشنامههای ناگهانی تا اقداماتی که کل اقتصاد را به خطر میاندازد، بودهایم.
او تأکید کرد: رابطه اقتصاد با دولت باید اصلاح، تنظیم و مدیریت شود. دست دولت را در اجرا و مجوزها قطع کنیم. درست است که دولت در اقتصاد درحالتوسعه نقش دارد اما او تنها میتواند شتابدهنده خوبی در این مسیر باشد نه اینکه بهعنوان رقیب بخش خصوصی فعالیت کند.
رضایی خاطرنشان کرد: بنگاهداری دولت معنایی ندارد. نقش دولت در اقتصاد بهعنوان یک شتابدهنده است. دراینبین اقتصاد کشور تنها با بهبود محیط کسبوکار اصلاح نمیشود بلکه باید ساختارها تغییر کند. در سال اول ریاست جمهوری این ایده را پیاده کرده و اجازه نمیدهم دولتمردی تخلف کند، البته در این مسیر به یاری شما نیاز دارم.
او اظهار کرد: جایگاه و نقش بخش خصوصی در اقتصاد را احیا خواهد کرد.
تکلیف ما را با جامعه جهانی مشخص کنید
علیاصغر جمعهای رئیس اتاق سمنان در نشست محسن رضایی با فعالان بخش خصوصی گفت: شما سالها بهعنوان دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام فعالیت کردهاید با توجه قدرت و مقامی که در اختیار داشتهاید چطور تا حالا نتوانستید انسجامی در سه قوه ایجاد کنید؟
این فعال بخش خصوصی همچنان تأکید کرد: آقای رضایی! بالاخره ما جز جامعه جهانی هستیم یا نیستیم؟ تکلیف ما را مشخص کنید اگر هستیم باید قواعد جامعه جهانی را رعایت کنیم اگر نیستیم به شجاعت و صراحت اعلام کنید و مطابق این شرایط جدا افتادگی برنامهریزی اقتصادی خود را تشریح کنید.
چگونه با فساد مقابله میکنید؟
در ادامه نشست محمدرضا انصاری، نایبرئیس اتاق ایران گفت: در همه جلسههای این شکلی فهرست بلندی از گرفتاریها گفته میشود. درمجموع مسائل متعددی اقتصاد کشور را قفل کرده است؛ شما حتماً فکر کردهاید که این مشکلات اگر حل نشود قفل اقتصاد بازنخواهد شد.
به گفته انصاری یکی از مسائل اقتصاد کشور، فساد و رانت است که متأسفانه این مسئله در اقتصاد کلان و خرد مشکلاتی را ایجاد کرده و منافع فردی و گروهی به رانت گرهخورده است. شما چطور میخواهید با فساد مقابله کنید؟ البته
نمیشود انتظار داشت هر کس رئیسجمهور شد باید به همه اجزا اقتصاد تسلط داشته باشد. باید در این مسیر ازنظر صاحبنظران و تجربهداران کف میدان اقتصاد استفاده شود. اگر به این مسائل توجه نشود درنهایت برنامهها مسیر دیگری را طی میکند. باید در تصمیمگیریها انسجام داشت تا با فساد مبارزه شود.
او تأکید کرد: البته کشورهایی بودند که رتبه فساد در آنها بالا بود ولی توانستند با فساد مقابله کنند. این مقوله غیرممکن نیست ولی شما چگونه این انسجام را دنبال خواهید کرد.
انصاری ادامه داد: رابطه ما با دنیا بعضی چگونه تعریف خواهد شد؟ همه میدانند که تحریم به اقتصاد آسیب جدی زده است. ما میخواهیم با همسایهها رابطه تجاری داشته باشیم؛ استعداد تجارت با دنیا چقدر است؟
او گفت: در حال حاضر بخش خصوصی 20 میلیارد دلار صادرات دارد، اما مالزی 270 میلیارد دلار و ترکیه در سال گذشته 180 میلیارد دلار صادرات داشته است. ما اگر ارتباط سالم با دنیا نداشته باشم، صادرات در پیچوخمها گیر خواهد افتاد. لطفاً صراحتاً بگویید ارتباط با دنیا را چگونه مدیریت خواهید کرد؟
به گفته انصاری نگاه بخش خصوصی این است که دولت فربه سنگین و تصدی گر است؛ دولت باید مدیریت کند و نه رقابت. شما هم این را تأکید کردید. سالهاست حرف زده میشود و عمل نمیشود. چگونه میخواهید دولت را سبک کنید. خیلی از دولتها قبلاً وضعیت ما را داشتند ولی الآن تجربه رشد 7 درصدی را تجربه میکنند. ما میتوانیم از این تجربهها درس بگیریم و اقتصاد را رها کنیم؛ شما چه برنامهای در این مسیر دارید؟
جایگاه تعاونیها در بازارچه مرزی چیست؟
علی مطیع جهانی، عضو هیات رئیسه اتاق تعاون ایران در ادامه نشست گفت: بیش از 10 هزار تعاونی فعال در کشور داریم که حدود 20 میلیون جمعیت در شبکه تعاون حضور فعال دارند. در اقتصاد طبق قانون اساسی سه محور دولتی، خصوصی و تعاونی فعال است ولی سرریز اقتصادی کمتر از سمت بخش دولتی به سمت بخش خصوصی و تعاونی سرازیر میشود.
او ادامه داد: سیاستهای اصل 44 جامع و ارزشمند است ولی خیلی از بندهای آن اجرایی نشده است. مسئله بعدی مشکلات بازارچههای مرزی است که شما وعده سامان دادن به آن را دادهاید. شما چگونه این بازارچهها را سامان میدهید و نگاه شما به تعاونیها در بازارچههای مرزی چگونه است؟
مطیع جهانی اظهار کرد: تعاونی مرزنشینها در 17 استان مرزی فعال است که حدود 3 میلیون و 300 نفر در آن کار میکنند و در این مدت تعاونی مرزنشینها برای توسعه 196 فروشگاه مرزی دایر کردهاند و 128 انبار کالا در این مرزها ساخته شده است. با توجه به برنامه شما در ساماندهی مرزها وظیفه تعاونیها را چگونه میبینید و در خصوصیسازیها چقدر به جایگاه تعاونیها و بخش خصوصی فکر کرده و برنامه دارید؟
چرا هنوز FATF به سرانجام نرسیده است؟
حسین سلیمی، رئیس اتاق مشترک ایران و افغانستان در ادامه نشست فعالان بخش خصوصی با محسن رضایی گفت: شما گفتید که دولت قبل چهکار کرده است و این اقدامات را بهنقد گذاشتید. ایکاش دولت قبل هم میآمد و درباره وعدههای چهار سال قبل و مشکلات کنونی و امروز کشور و عدم همخوانی این دو توضیح میداد.
سلیمی افزود: امروز به 4 میلیون و 500 شغل نیاز داریم که ایجاد اشتغال به سرمایه، ماشینآلات، تکنولوژی و جذب سرمایه خارجی نیاز دارد. شما در مراجع بالای تصمیمگیری کشور حضور دارید. سؤال من از شما این است که چرا هنوز FATF در ایران به سرانجام نرسیده است؟
او ادامه داد: 192 کشور در دنیا پیوستن به این معاهده را پذیرفتهاند و تنها ما و شش کشور دیگر دنیا هنوز از این توافق خارج ماندهایم. چرا؟ اگر پیوستن به معاهده بد است پس چرا تمام کشورها به آن پیوستهاند؟ از شما میخواهیم به این موضوع یکبار بهطورجدی رسیدگی کنید.
موضع خود را در ارتباط با FATF و برجام تشریح کنید
علی توسطی، نماینده اتاق اصناف به ضعف عملکرد دولتها در برنامهنویسی اشاره کرد و گفت: در تدوین هر برنامهای بیشتر از پیشبینی، بیش بینی کردیم. ضعف در برنامهریزی مانع از توفیق برنامهها و اهداف شده تا آنجا که طبق اهداف تعریف شده نتوانستیم به رتبه اول منطقه برسیم.
این فعال اقتصادی تصریح کرد: در دولتهای یازدهم و دوازدهم با شکاف طبقاتی و کاهش سطح امید در جامعه مواجه شدیم. این موضوع را چگونه مدیریت خواهید کرد؟
بر اساس اظهارات او شاخصهای اقتصادی مانند تورم، نقدینگی موجود، رشد منفی سرمایهگذاری و غیره، وضعیت مینگذاری شدهای را در اقتصاد ایجاد کرده که میراث دولت قبل برای شماست. برای مقابله با آن به فردی اقتصاددان و مبارز نیاز داریم.
توسطی با توجه به اتفاقاتی که در مسیر نوآوری و خلاقیت در سطح دنیا روی داده است، گفت: این بخش و تحولاتی آن را جدی بگیرید و میخواهیم که موضع خود را در ارتباط با این حوزه، FATF و برجام تشریح کنید.
چند سؤال کلیدی
حمیدرضا رستگارپور، رئیس اتحادیه آهن و فلزات و نماینده اتاق اصناف، ابتدا به وعدههای محقق نشده دولتها و سرخوردگی ناشی از آن در جامعه اشاره کرد و گفت: سطح بالای دستورالعملهای ابلاغ شده دلیل عمده ایستایی اقتصاد کشور بوده و در این راستا سه سؤال عمده مطرح است.
او ادامه داد: برای برگرداندن وظیفه بخش خصوصی به خود آنها چه برنامهای دارید؟ برنامه شما برای شیوه مالیات ستانی چیست؟ موضوع بعد تعارض منافع بین دولت و بخش خصوصی است. برای اجرای سیاست اصل ۴۴ که مسیر آن از سه اتاق میگذرد، چه برنامهای دارید.
از ظرفیتهای بخش تعاونی استفاده کنید
رضا وفایی یگانه، مدیر اقتصادی و سرمایهگذاری اتاق تعاون ایران در ادامه نشست گفت: شما تحلیلی از وضعیت موجود کردید، از حذف مجوزها، ثبات اقتصادی، جایگاه اتاقها و بخش خصوصی گفتید، اما از همه اینها مهمتر فعالان اقتصادی به پیشبینی پذیر بودن اقتصاد تأکید دارند.
او ادامه داد: این کشور در معرض تهدید است و تهدید اثراتی بر متغیرهای کلان دارد. چگونه در مقابل این تکانهها باید از خود دفاع کنیم؟ دولت باید برای نوسانات ارز پوشش ریسک بدهد و قرار بود از صندوق توسعه این ریسکها پوشش داده شود. شما چه برنامهای در این زمینه دارید تا فعالان اقتصادی در زمان مشکلات رها نشوند.
وفایی یگانه گفت: دستگاههای اجرایی ناهماهنگ هستند. وزارت خانهها با بانک مرکزی هماهنگ نیستند و این ناهماهنگی باعث سردرگمی فعالان اقتصادی شده است.
به گفته وفایی یگانه فساد با بگیروببند قابلحل نیست، فرایندها مشکل دارد و باید این فرآیندها اصلاح شود.
او ادامه داد: بر اساس سیاست کلی اصل 44 بخش تعاون ظرفیتهایی دارد، اما ارادهای در بین دستگاههای اجرایی برای استفاده از این ظرفیتها نیست. حتی این همراهی را در وزارت تعاون هم نمیبینیم.
شما چگونه میخواهید از ابزارهای توسعهای در حوزه تعاون که ظرفیت آن در تمام کشورهای توسعهیافته مشخصشده، استفاده کنید؟
مجمع شما روبروی تصویب FATF ایستاده است
علیاصغر زبردست، رئیس اتاق همدان خطاب به محسن رضایی نامزد انتخابات ریاست جمهوری 1400 گفت: آقای رضایی! در مواجهه با شما، با فردی روبرو هستیم که با مسائل کشور بیگانه نیست و بهخوبی میداند مشکل چیست. بزرگترین مشکل ما این است که سیاست با مسائل اقتصادی گره خورده است. سه سال است که همه بدنه دولت تلاش میکند که FATF تصویب شود ولی مجمع شما جلوی آن را گرفته است! چرا؟ یا شما و مجمع شما جلوی آن ایستادهاید یا این تصمیم، تصمیم نهایی حاکمیت است.
زبردست افزود: مدام شعار اقتصاد بدون نفت میدهیم. نمیشود با دنیا درگیر باشیم اما توسعه اقتصادی بدون نفت داشته باشیم یا شبکه بانکی ما از قوانین بینالمللی تبعیت نکند.
این فعال اقتصادی گفت: من عملکرد اقتصادی این دولت را تأیید نمیکنم اما این مشکلات پسلرزههای دولتهای قبلی است اگر همان موقع که آقای احمدینژاد انحرافات خود را شروع کرد و تحریمها را کاغذ پاره نمیدانست، روبری آن میایستادند، امروز کار این دولت به اینجا نمیرسید و بااینهمه بحران مواجه نمیشد.
زبردست تأکید کرد: اگر قرار است با دنیا مدام در جنگ باشیم، صادرات و مراوده بانکی چه معنایی دارد؟ امروز برای انتقال ساده پول، فعالان اقتصادی ما باید هزینههای سربار بسیاری پرداخت کنند و صرافیهای مختلف پورسانت بدهند. همین روند قیمت تمامشده را بالا میبرد. آقای رضایی شما سالها در این کشور قدرت داشتهاید. حالا با حضور شما در مقام رئیسجمهور قرار است چه اتفاق جدیدی بیفتد؟ شما باید وضعیت خودتان را با سیاست و حاکمیت کشور روشن کنید.
تولید ثروت و مالکیت تا کجا محترم است؟
غلامحسین جمیلی، عضو هیات رئیسه اتاق ایران گفت: ثبات در رفتار و ادعاها و برنامههای شما نشان میدهد متأثر از الزامات توده مردم نیست و بر اساس تفکر نظری و منطق اقتصادی تدوینشده است. من این موضوع را به فال نیک میگیرم و این قابلتحسین است. سؤال من این است که نظام درآمدی دولت محدود است و رفتهرفته تنگتر هم میشود؛ اگر عهدهدار ریاست جمهوری شدید، برنامه شما برای جبران محدودیتها چیست تا هزینههای دولت بر دوش جامعه تحمیل نشود؟
او ادامه داد: بورس نماد مشارکت مردم در فضای اقتصادی و تصویر بیرونی فعالیتها و تابلو موردبررسی و ارزیابی وضعیت اقتصاد کشور است و نمادی برای انجام یا عدم انجام سرمایهگذاری. خیلی از سرمایهگذاریها برای مشارکت بر اساس ارزیابی از بورس تصمیمگیری میکنند. نظام مداخلهای دولت را چقدر مؤثر میدانید و اگر مداخله باعث شده به اینجا برسیم، برنامه و پیشنهاد شما برای برونرفت از این وضعیت چگونه خواهد بود؟ خیلیها منتظر هستند با پایان انتخابات معجزهای در بازار بورس اتفاق میافتد.
جمیلی تصریح کرد: بهعنوان یک اقتصاددان معتقدید وظیفه توسعه کشور بر عهده چه کسی است، دولت باید وظیفه توسعه را بر عهده گیرد یا دولت وظیفه زمینهسازی برای توسعه دارد؟ البته این ابزار در اختیار مردم هم نیست اما بخش خصوصی توان این کار را دارد. حساب این افراد از عموم مردم جداست. آیا دولت برنامهای برای ذینفعان و متولیان اصلی اقتصاد کشور یعنی بخش غیردولتی دارید یا خیر؟
او گفت: موضوع یارانه در دولت قبلی محور اصلی بحث و مناظره بین کاندیداها بود. الآن فضا تغییر کرده و مسیر بحث گونهای دیگر شده است. البته ما معتقدیم یارانه توزیع فقر بود نه درآمد؛ ولی به هر ترتیب باید این رویههای غلط اصلاح شود. فکر میکنید دولت شما آمادگی این اقدام را خواهد داشت که مسیر یارانه را در جهت صحیح قرار دهید؟ سالیان سال است که شما صاحبمنصب هستید، سؤال من این است که تولید ثروت در کشور تا کجا مشروعیت دارد و مالکیت تا کجا احترام دارد؟ جواب این سؤال خیلی مهم است تا مردم و سرمایهگذار و فعال اقتصادی بدانند آیا هر ثروتی که تولید میشود از نظام حاکمیتی مورداحترام قرار میگیرد؟
برای آزادسازی تجارت، کنترل تورم، رفع فساد و... راهکار بدهید
حسین سلاح ورزی در جمعبندی پرسشها و نظرات بخش خصوصی گفت: روزی همایشی درباره مخاطرات اقلیمی و تغییرات آب و هوایی بود و معضل خشکسالی در آن مطرح شده بود. فردی در این جمع گفت: انقلاب کردیم که تاریخ را عوض کنیم اما حداقل جغرافیا را عوض کردیم! حالا نکاتی که دوستان گفتند هم بهنوعی اشاره به همین موضوع دارد. بر اساس سند چشمانداز 1404 قرار بود قدرت اول اقتصادی منطقه باشیم که حتی به این هدف نزدیک هم نشدیم!
سلاح ورزی از رضایی پرسید: آیا شما قبول دارید که تجارت توسط سیاست گروگان گرفته شده؟ اگر قبول دارید، برنامه شما برای آزادسازی تجارت چیست؟
این فعال بخش خصوصی افزود: در همه سالهای گذشته، عارضه مزمن کشور تورم بوده و همه مشکلات کنونی نیز ناشی از تورم است. ریشه تورم هم به کسری بودجه دولتها برمیگردد. حال شما باید بگویید که در طول چهار سال چند درصد از هزینه دولت را کم میکنید؟ از کدام بخشها و به چه دلیلی کم میکنید؟
سلاح ورزی تأکید کرد: یکی دیگر از مشکلات اقتصاد ما آغشته شدن به فساد است. شما بهتر از ما میدانید که ریشه فساد به مقررات دست و پاگیر برمیگردد. لطفاً بگویید که مبارزه با فساد را با توسعه نظارت دقیقتر انجام خواهید داد یا آزادسازی اقتصاد و توسعه اقتصاد آزاد؟
نقش دولت در امور اجرایی اقتصادی را کاهش دهید
عبدالرضا یعقوب زاده، رئیس اتحادیه تجهیزات پزشکی، به ارتباط مستقیم شاخصهای اقتصادی اشاره کرد و با انتقاد از دولتی بودن اقتصاد ایران از رضایی خواست تا تعهد بدهد بعد از انتخاب بهعنوان رئیسجمهور طی ۴ سال، میزان دولتی بودن اقتصاد را سالی ۱۰ درصد کاهش دهد.
این فعال اقتصادی خاطرنشان کرد: بسیاری از این شرکتها که امروز در اقتصاد ایران بهعنوان بخش خصوصی فعالاند در ظاهر بخش خصوصی هستند اما بخش خصوصی واقعی تنها ۱۵ درصد این اقتصاد را در اختیار دارد. خواسته ما از شما تنها یک تعهد و پایبندی شما به آن است؛ نقش دولت در امور اجرایی اقتصادی را کاهش دهید.
پارلمان بخش خصوصی باید هیات دولت دوم باشد
محسن رضایی در پایان نشست با فعالان اقتصادی در اتاق ایران، در واکنش به آنچه از سوی بخش خصوصی و نمایندگان سه اتاق بازرگانی، اصناف و تعاون مطرح شد، گفت: در ارتباط با دنیا، سیاست همسایگی، اف ای تی اف و برجام باید گفت که ایران نمیتواند خود را از جامعه جهانی جدا ببیند هرچند به دلیل بسته بودن اقتصاد ایران از رابطه بازی که سایر کشورها با هم دارند، محروم هستیم.
او ادامه داد: هنوز آمریکا و دیگر کشورها به دلیل تعارض منافع، قبول نکردهاند که ایران نقش مستقلی در منطقه داشته باشد. در این رابطه به افکار منطقی نیاز است. سیاست من در روابط بینالمللی هم توجه به میدان و هم دیپلماسی است. میدان و دیپلماسی در ارتباط مستقیم با هم هستند و اولین کار من واقعی کردن این دیپلماسی است. یک ارتباط واقعی همراه با منفعت را دنبال کرده هرچند از اقتصاد شرطی نیز دوری میکنم.
رضایی معتقد است: درباره اف ای تی اف کوتاهی از سوی دولت بود. چراکه اگر در موعد مقرر مجمع تشخیص مصلحت نظام نظر ندهد، نظر شورا باید مدنظر قرار بگیرد، دولت میتوانست در همان زمان تصمیمگیری کند. ۳۹ توصیه اف ای تی اف را ایران قبول کرده و دو مورد مانده اما این موسسه از این ۳۹ مورد تنها ۱۲ مورد ایران را پذیرفته است. به نظر میرسد دولت کمکاری کرده و تا حدی رفتارهای خوشبینانه داشت.
این کاندیدای ریاست جمهوری با بیان این مطلب که مذاکرات درباره برجام را ادامه میدهد و پای تعهدات ایران در این حوزه خواهد بود، تأکید کرد: هرچند دیپلماسی در ایران سرگردان است و این بیانگر نبود برنامه و سیاست مشخصی است؛ اما باید در مواجهه با مسائل بینالمللی از تعبیر اهرم کردن استفاده کنیم. یعنی چون قدرت بینالمللی نیستیم باید ایران منطقهای را اهرمی در نظر بگیریم تا اهداف خود را جلو ببریم؛ ایرانی که در منطقه خود جایگاه مشخصی داشته باشد و این هدف، دست یافتنی است.
بر اساس اظهارات رضایی اگر بتوانیم حضور فرهنگی، تجاری و سیاسی در منطقه داشته باشیم، آمریکاییها قبل از اینکه به هر کجای دیگر بروند، ابتدا به تهران میآیند.
او درباره توافقنامهای که با چین بسته شد نیز گفت: آنچه با چین نوشته شده ناقص است و من آن را تکمیل کرده و دوطرفهاش میکنم. امروز روابط ایران با روسیه هم کفایت نمیکند. باید این روابط را احیا و بیشتر کنیم البته نه اینکه مانند گذشتگان خود ژاندارم منطقه شویم.
ایران دنبال جنگ نیست بلکه ثبات و امنیت را میخواهد. ما در این منطقه هستیم و در این چارچوب در دنیا نیز حضور خواهیم داشت.
این کاندیدای ریاست جمهوری با بیان اینکه آسیبهای گذشته را مطالعه کرده و میداند به سیاست خارجی عملی، مؤثر و کارآمد نیاز داریم، تشریح کرد: ایران هیچگاه مسیر مذاکره را نبسته است.
او درباره فساد نیز پرداختن به سرچشمهها را ضروری خواند و تأکید کرد: گلوگاههای فساد باید بهدرستی شناخته و اصلاح شوند. اختیارات بیحدوحصر دولت در اقتصاد اولین گلوگاه فساد است تا آنجا که هیچیک از سیاستهای کلان در بدنه اقتصاد، عمل نمیشود.
رضایی از فعالان اقتصادی خواست تا او را با سیاستهایی که در مجمع تشخیص مصلحت نظام تهیه کرده، بشناسند؛ چراکه به باور او این سیاستها بر اساس مطالعات کارشناسی تهیه شده است هرچند هیچکدام آنطور که باید اجرا نشدند. برای همین به خود جرئت میدهم تا دولتهای قبل را نقد کنم. ناراحتم چون این سیاستهای کارشناسی شده را تدوین کردیم اما به نتیجه نرسیدیم.
این کاندیدای ریاست جمهوری تنظیم رابطه دولت با اقتصاد را ضروری خواند و افزود: دولت حق ندارد وقتی به سرکار میآید با دخالت در هر بازاری شرایط را بدتر کند. دولت مداخلات قیمتی نکند و تنها بازار را ساماندهی کند. در برابر انحصارها مقاومت کرده و رقابتپذیری بازار را افزایش دهد. تنظیمگری بازار وظیفه دولت است.
در این بین بهنظام نظارت در داخل دولت معتقدم و باور دارم نباید درگیری بین دو قوه مجریه و قضائیه شکل بگیرد. از سویی برای مقابله با فساد، پیشگیری را مفیدتر از مبارزه میبینم.
رضایی تفاوت دولت خود با دیگر دولتها را در این دانست که پشت درهای بسته تصمیم نخواهد گرفت.
او همچنین نظام چند نرخی را یکی از منشأهای فساد برشمرد و تأکید کرد: نظام تخصیص منابع را اصلاح میکنم. متأسفانه در سال ۹۹ بالغبر ۱۳۸ میلیارد دلار یارانه پنهان پرداخت شده است برای همین باید نظام تخصیص منابع را اصلاح کنیم. از طریق آزادسازی یارانهها میتوانیم حداقل سالی ۱۰ میلیارد دلار به بودجه کشور اضافه کنیم.
این کاندیدای ریاست جمهوری درباره وعدههایی که داده میشود، گفت: وعدههایی که میدهم را خودم درک کرده و به آن معتقدم. نظرات کارشناس را میگیرم و نظرات ضد آن را هم دریافت میکنم و درنهایت نتیجه میگیرم. اگر رئیسجمهور چنین درکی نداشته باشد که نمیتواند مؤثر عمل کند. در این برهه زمانی کشور به یک رئیسجمهور واقعی نیاز دارد، در غیر این صورت به موفقیت نمیرسیم.
او افزود: محور دولت آینده باید اقتصاد باشد اما لازم است سیاست و امنیت را هم درک کنیم.
رضایی تصریح کرد: واگذاری به بخش خصوصی واقعی را یک اصل میدانم و اقتصاد را به معنای واقعی مردمی خواهم کرد. در این رابطه به حلقه واسط نیاز است، اول باید این حلقهها را سالمسازی کنیم و تولیدکننده واقعی را بشناسیم و سپس با تمام توان پشت سر این افراد خواهم ایستاد. در این بین دیگر هیچ تصمیمی بدون مشورت با شما نخواهیم گرفت. کار را به شما میسپاریم و از شما کار میخواهیم. شأن پارلمان بخش خصوصی را بهجایی که باید باشد میرسانیم و در این بین مطالبات ما هم از شما بالا خواهد بود.
این کاندیدای ریاست جمهوری درباره مالکیت نیز گفت: مالکیت و حقوق شهروندی شأن بالایی دارد و هیچکس این حق را نمیتواند ضایع کند. البته آنچه مهم است اینجاست که داراییها ساکن نباشد. تولید ثروت محدودیتی ندارد؛ اما چگونگی استفاده از آن، حقی در جامعه هم ایجاد میکند. ثروتهای راکد در توسعه مشکلآفرین هستند. پس باید الگویی برای ارتباط آنها ایجاد کنیم.
او درباره موضوع بورس نیز گفت: فروردین ۹۹ شش توصیه برای مقابله با بحران بورس ارائه دادم اما توجهی نشد. متأسفانه همان بحرانی که پیشبینی میشد، روی داد. و عمده افرادی که آسیب دیدند از طبقات پایین جامعه بودند که امروز بسیار شرایط سختی را پشت سر میگذارند.
رضایی پیشبینیپذیر بودن اقتصاد را بسیار مهم دانست و یادآور شد: دولت نباید روی نرخ ارز حرف بزند بلکه باید روی ثبات آن فکر کرد تا اقتصاد صادرات محوری داشته باشیم. درباره ارزش پول ملی نیز دو اصطلاح وجود دارد؛ اول پول قوی و دیگری نرخ برابری که با هم متفاوت هستند. پول قوی به کمک تولید ایجاد خواهد شد. در این روزها که اعلام کردم ریال را سومین پول قوی منطقه خواهم کرد، بسیاری این گفته را غیرواقع قلمداد کردند؛ اما نباید آن را با نرخ برابری اشتباه گرفت. پول قوی پولی است که در مبادلات خارجی موردقبول باشد. در این رابطه نرخ برابری ملاک نیست.
او اظهار کرد: برنامه ما تنظیم نرخ برابری و افزایش سرمایهگذاریها برای ایجاد پول قوی در کشور است.