راه آهن چابهار-زاهدان-سرخس مهمترین پروژه زیرساختی ریلی کشور به طول ۱۳۵۰ کیلومتر است که که قطعه اول آن به طول ۷۳۰ کیلومتر، چابهار را به زاهدان و مرز میلک و قطعه دوم هم به طول ۷۶۰ کیلومتر زاهدان را به بیرجند، مشهد و در انتها سرخس متصل می‌کند.
اگرچه بیش از یک دهه از عمر این پروژه می‌گذرد، اما ریل گذاری آن از ۱۷ تیر ماه ۱۳۹۹ آغاز شد.
اجرای این پروژه به حدی طولانی شد که نهایتاً محمد اسلامی وزیر سابق راه و شهرسازی در ۱۲ شهریور ۱۳۹۸ در حاشیه مراسم بهره برداری از ناوگان ریلی از موافقت مقام معظم رهبری و دستور رئیس‌جمهور سابق برای اختصاص اعتبار به این پروژه تا سقف ۳۰۰ میلیون یورو از محل منابع صندوق توسعه ملی جهت تسریع در تکمیل احداث راه‌آهن چابهار-زاهدان تا پایان سال ۱۴۰۰ خبر داد.
وعده‌های متعددی نیز برای زمان اتمام این پروژه اعلام شده بود که برخی از آن به شرح زیر است:
۱. احمد علی موهبتی استاندار سابق سیستان و بلوچستان در ۲۳ آذر ۱۳۹۸ گفت: راه‌آهن چابهار به زاهدان در ۸ قطعه در حال اجراست و تا پایان سال عمرانی ۱۳۹۹ به بهره‌برداری می‌رسد.
۲. خیرالله خادمی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور ۲۶ آذر ۱۳۹۸ از بهره برداری راه آهن چابهار-زاهدان در سال ۱۴۰۰ خبر داد.
۳. خیر الله خادمی معاون وزیر راه و شهرسازی بار دیگر ۳۰ خرداد ۱۳۹۹ اعلام کرد: راه آهن چابهار-زاهدان تا پایان دولت دوازدهم (مرداد ۱۴۰۰) به بهره برداری می‌رسد.
۴. محمد اسلامی وزیر سابق راه و شهرسازی نیز ۱۸ دی ۱۳۹۹ گفت: خط ریلی چابهار-زاهدان تا پایان سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری می‌رسد.
۵. محمد باقر نوبخت رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه نیز ۶ خرداد ۱۳۹۹ اعلام کرده بود: ساخت راه آهن چابهار-زاهدان در سه قطعه چابهار- ایرانشهر، ایرانشهر - خاش و خاش - زاهدان در حال انجام است که در دهه فجر ۱۳۹۹ قطعه زاهدان - خاش و تا اسفند همان سال قطعه چابهار - ایرانشهر متصل می‌شود؛ قطعه باقی‌مانده این طرح (ایرانشهر-خاش) نیز خرداد ۱۴۰۰ نهایی و تکمیل شده و تمام ۷۳۰ کیلومتر این مسیر به اتمام خواهد رسید.
پروژه متوقف شده بود؟
با این حال صندوق توسعه ملی به دلیل مشکلات ارزی از اختصاص بخش‌هایی از ۳۰۰ میلیون یورو خودداری کرده بود که سبب شد این پروژه در ماه‌های گذشته با رکود یا حتی توقف در احداث مواجه شود.
پروژه متوقف نبود فقط سرعتش کند شده بود
خیرالله خادمی معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور ۱۸ آبان در حاشیه سیزدهمین همایش قیر و آسفالت در پاسخ به خبرنگار مهر درباره توقف پروژه راه آهن چابهار-زاهدان اظهار کرد: این پروژه متوقف نیست و در حال اجراست.
وی افزود: این پروژه از محل صندوق توسعه ملی تأمین مالی می‌شود و ما نیاز به منابع مالی برای اجرای آن داریم؛ باید اختصاص منابع به این پروژه به صورت تبدیل ارز به ریال باشد که با تأخیر از سوی بانک مرکزی در حال انجام است.
خادمی تصریح کرد: مشکل در تأمین منابع پیش آمده اما کارگاه فعال است که با کندی پیش می‌رود اگر منابع مالی نرسد، قطعاً با مشکل مواجه می‌شویم.
وعده جدید: راه آهن چابهار-زاهدان آخر ۱۴۰۱ تکمیل می‌شود
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه ادامه داد: قرار است تا پایان ۱۴۰۱ این پروژه به اتمام برسد.
معاون شرکت ساخت: هفته گذشته حساب شرکت ساخت با ۶۳ میلیون یورو شارژ شد
عباس خطیبی معاون توسعه راه آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در گفت و گو با خبرنگار مهر درباره آخرین وضعیت راه آهن چابهار-زاهدان، این خط آهن را یکی از مهمترین پروژه‌های زیربنایی ریلی در دست ساخت کشور دانست و گفت: این پروژه هم تأثیرات منطقه‌ای دارد و هم فرامنطقه ای که در صورت بهره برداری از آن، در حوزه ترانزیت می‌تواند اثرات فراوانی داشته باشد.
وی افزود: این پروژه ۶۲۸ کیلومتر طول دارد که با احتساب خطوط ایستگاهی آن به ۷۳۰ کیلومتر می‌رسد.
ریل گذاری قطعه زاهدان-خاش مرداد امسال تکمیل شد
این مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی پیشرفت فیزیکی راه آهن چابهار-زاهدان در نگاه ابرکلان را ۵۶ درصد عنوان و بیان کرد: در حال حاضر برای بهره برداری از بخش‌هایی از این پروژه، به صورت متمرکز در محدوده زاهدان-خاش فعالیت ویژه ای نسبت به سایر قطعات داریم؛ از همین رو در سال ۱۳۹۹ و اوایل ۱۴۰۰ کارهای مربوط به ریل گذاری این قطعه را انجام دادیم که در مرداد ریل گذاری قطعه زاهدان-خاش به طول ۱۵۴ کیلومتر را به اتمام رساندیم.
وی افزود: پس از آن هم مشغول عملیات تکمیلی خط شدیم که شامل جوشکاری، بالاست ریزی، رِلواژ (عملیات اصلاح هندسی خطوط آهن)، فیبر نوری و سایر کارهایی که مربوط به بخش روسازی و ارتباطات است، شدیم. همچنین تکمیل ایستگاه خاش و سایر ایستگاه‌های بین راهی را در دستور کار قرار دادیم.
خطیبی با بیان اینکه قرار بود قطعه زاهدان-خاش زودتر به بهره برداری برسد گفت: ولی پروژه با مشکلاتی از نظر تأمین منابع رو به رو شد و ما چند ماهی با مشکل تخصیص بودجه مواجه شدیم که مقداری بر پروژه تأثیر گذاشت؛ اما با اقدامات خوبی که از سمت وزارت راه و شهرسازی، سازمان برنامه و بودجه و همچنین بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی طی چندین جلسه‌ای که در وزارت راه برگزار شد، مشکل تا حدودی رفع شد.
منابع مالی به حساب شرکت ساخت واریز شد
وی خاطرنشان کرد: ۱۰ روز قبل ۶۳ میلیون یورو مجدداً از سوی صندوق توسعه ملی به پروژه تزریق شد و واریزی نقدی در هفته گذشته به حساب شرکت ساخت و توسعه داشتیم؛ به پیمانکار پروژه هم تخصیص مناسبی ارائه دادیم که باعث شد دوباره پروژه احیا شود. من شخصاً چهارشنبه هفته گذشته از مسیر زاهدان-خاش بازدیدی داشتم؛ با قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص) هم توافق کردیم تا به پروژه سرعت دهیم.
بهره برداری از قطعه زاهدان-خاش راه آهن چابهار-زاهدان در بهمن امسال
معاون مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور با بیان اینکه امیدواریم در بهمن ماه امسال از قطعه زاهدان-خاش بهره برداری خواهیم کرد، ادامه داد: کار زیرسازی کل ۶۳۰ کیلومتر در بخش‌هایی که زیرسازی به اتمام نرسیده، مشغول فعالیت هستیم؛ نقطه‌ای نیست که عملیات اجرایی در آن صورت نگرفته باشد.
وی خاطرنشان کرد: در بخش روسازی هم علاوه بر اینکه از سمت زاهدان به خاش ریل گذاری کرده‌ایم، از سمت چابهار هم عملیات ریل گذاری را آغاز کرده بودیم اما به دلیل محدودیت منابع، مجبور شدیم تا فعالیت را به قطعه زاهدان-خاش متمرکز کنیم.
اتمام زیرسازی قطعه چابهار-نیکشهر تا پایان امسال
خطیبی تأکید کرد: قرار است قطعه چابهار-نیکشهر و سپس نیکشهر-ایرانشهر نیز بار دیگر فعال شود و زیرسازی آن به سرعت تکمیل شده و تا سال آینده قطعه چابهار-ایرانشهر به طول ۳۱۰ کیلومتر کار زیرسازی آن به اتمام رسیده و عملیات ریل گذاری را که قبلاً از سمت چابهار آغاز ولی متوقف شده بود، بار دیگر از سر می‌گیریم.