محسن رشید فرخی، رئیس انجمن ملی خرما گفته است: صادرات نخل با هر عنوانی از اساس اشتباه بود؛ نخل سرمایه ملی کشور است و بازگشت آن را با هر عنوانی به فال نیک می‌گیرم. البته این نخل‌ها قامت راست نخواهند کرد. ممکن است درصدی از این نخل‌ها نجات پیدا کنند اما این احتمال بسیار کم است چراکه مدت زمان زیادی از ریشه خارج شدند و در گمرکات ایران و قطر بلاتکلیف ماندند.
رئیس انجمن ملی خرما درباره دلیل عودت نخل‌ها از قطر، می‌گوید: گواهی‌های بهداشت این نخل‌ها از سوی قطر تأیید نشده است. آن‌ها بر این باورند که در گواهی بهداشت نخل‌ها تغییراتی اعمال شده و روی آن‌ها دست برده است. هنوز مشخص نشده است که گواهی‌ها بهداشتی برچه اساسی و با چه نظارتی صادر شده‌اند.
به گفته رشید فرخی، قطر میزبان مسابقات جام جهانی فوتبال 2022 است از این‌رو آن‌ها باهدف تزیین شهرها و ورزشگاه‌ها اقدام به خرید نخل از ایران کردند. حال که این موضوع به پایان رسیده، امیدواریم این آخرین پرونده فروش نخل باشد. خروج نخل‌ها اگر ادامه داشته باشد در نهایت در میزان تولید و صادرات خرما در کشور تأثیر مستقیم برجای خواهد گذاشت از این‌رو باید این روند متوقف شود.
مدتی قبل گمرک ایران صادرات نخل را تائید کرد؛ در مدت اخیر اخبار متناقضی در مورد صادرات و البته قاچاق درخت نخل به قطر مطرح و گفته شده بود که با توجه به میزبانی قطر در جام جهانی ۲۰۲۲، این صادرات، صورت گرفته است، گر چه مسئولان مربوطه به صراحت در رابطه این موضوع شفاف‌سازی نکردند و اما و اگرهایی وجود داشت ولی آمار گمرک ایران نشان می‌دهد که این صادرات انجام شده است.
طبق توضیحاتی که مهرداد جمال ارونقی، معاون فنی گمرک ایران به ایسنا اعلام کرده است در هفت‌ماهه سال جاری، صادرات قطعی نخل و نهال خرما، بیش از ۶۵۰ تن بوده که از این میزان، ۶۰۰ تن نخل و مابقی نهال خرما بوده است.
به گفته او در فاصله مهر تا آبان امسال در گمرک منطقه ویژه اقتصادی بوشهر چهار فقره اظهارنامه صادراتی نخل ثبت شده که درمجموع ۵۸۸ نفر نخل به وزن ۶۰۰ تن به ارزش ۱۳۶.۱ هزار دلار و همگی صادرات به مقصد قطر بوده است.
ارونقی با اشاره به اینکه در صادرات نخل از گمرک بوشهر، با توجه به حساسیت کالای اظهاری، قبل از اتمام تشریفات گمرکی مسئولان وزارت جهاد کشاورزی استان بوشهر از آن بازدید کرده بودند گفت: این محموله‌ها بعد از اخذ مجوز لازم ازجمله قرنطینه نباتی و مجوز سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر و بارگذاری آن در سامانه جامع امور گمرکی صادر شده است.
اما نخل‌های صادراتی از سوی قطر پذیرفته نشده است؛ به‌گفته ارونقی باوجود صادرات صورت گرفته تعداد کل نخل‌های صادر شده یعنی مجموع ۵۸۸ اصله به قطر، به ایران برگشت خورده است.
پنجم آذرماه ارونقی گفته بود: بعد از برگشت خوردن نخل‌ها، صاحب کالا بار دیگر نسبت به اظهار این محموله‌ها از محل اظهارنامه صادرات برگشتی تحت عنوان کالای صادرات برگشتی اقدام و مجدداً مجوزهای لازم ازجمله قرنطینه سازمان جهاد کشاورزی استان را اخذ کرده و در حال انجام تشریفات برای ورود به کشور است.
حالا رشیدفرخی می‌گوید این نخل‌ها خیلی ارزان فروخته شدند؛ بر اساس ارزش‌یابی صورت گرفته از سوی گمرک هر نفر نخل حدود 300 دلار فروخته شد. البته هر نخل از نخلداران بین 1 میلیون و 500 تا 3 میلیون و 500 خریداری شد. و درنهایت هم به دلیل عدم تأیید گواهی بهداشت به کشور برگردانده شدند؛ نخل‌هایی که ممکن است خیلی از آن‌ها دوبار سر بلند نکند.