ارتقای سطح همکاری مشترک تجاری با کشورهای عضو اوراسیا یکی از اولویت‌هایی است که از سوی دولت ایران مورد تاکید است. در این راستا قزاقستان به عنوان یکی از کشورهای عضو اوراسیا که جایگاه ویژه‌ای در این بین دارد، می‌تواند به یکی از شرکای اصلی تجاری ایران تبدیل شود تا آنجا که در گذشته و پیش از آغاز تحریم‌ها حجم تجارت با این کشور به یک میلیارد دلار هم رسیده بود.
سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه خدمات فنی مهندسی و کشاورزی یکی از اولویت‌هایی است که در ارتباط با قزاقستان مطرح است چراکه در گذشته تجربه خوبی در این بخش داشته‌ایم. تقویت سطح همکاری‌های مشترک با این کشور از اهداف اتاق مشترک ایران و قزاقستان است و دراین راستا طی گفت‌وگو با امیرعابدی، رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان، فرصت‌های همکاری ایران و قزاقستان از کشت فراسرزمینی تا سرمایه‌گذاری در معادن این کشور و راه‌های بهره‌برداری بهینه از کریدور شمال-جنوب، تشریح شد.
رئیس اتاق قزاقستان در این گفت‌وگو به جایگاه و موقعیت فعلی این کشور اشاره و با نگاه به حدود 30 سال که از استقلال قزاقستان می‌گذرد، گفت: در این مدت، پیوستن قزاقستان به پیمان‌های منطقه‌ای مانند پیمان شانگهای، اتحادیه اوراسیا و معاهدات بین‌المللی مانند سازمان تجارت جهانی (WTO) محقق شد و این کشور توانست با یک رویه مطلوب سیاسی و اقتصادی، جایگاه خوبی در مناسبات بین‌المللی پیدا کند. این کشور در شاخص محیط کسب‌وکار رتبه 25 را به خود اختصاص داده و در کنار کشورهای توسعه‌یافته قرار گرفته است.
به باور این فعال اقتصادی، موقعیت قزاقستان در عرصه بین‌المللی نشان می‌دهد که این کشور در تحولات و تطبیق فرایند ساختار اقتصادی به نوعی عمل کرده که در جذب سرمایه‌گذاری خارجی، در افزایش رفاه عمومی و کسب شاخص‌های مطلوب توسعه‌یافتگی موفق بوده است و در تحولات بین‌المللی استراتژی همه جانبه‌ای را مدنظر داشته است.
او ادامه داد: قزاقستان در مسیر جاده ابریشم و کریدور شمال جنوب قرار گرفته است. همجواری با دریای کاسپین و پروژه " یک کمربند یک جاده" نیز موقعیت مهمی برای قزاقستان به منظور ایفای نقش مهم‌تر در تبادلات منطقه‌ای ایجاد کرده است.
عابدی به سطح روابط ایران و قزاقستان نیز اشاره و تصریح کرد: ایران همواره روابط خوبی با قزاقستان داشته و ارتباطات سیاسی در حد مقامات ارشد دو کشور همواره برقرار بوده است. کمیسیون‌های مشترک اقتصادی نیز فعالیت‌های مستمر و خوبی داشته‌اند، هرچند در اجرای توافق‌ها، عملکرد خوبی نداشته‌ایم.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران همچنین به حجم تجارت بین دو کشور که در دورانی به بیش از 1 میلیارد دلار رسیده بود، اشاره و تصریح کرد: یکی از دلایل کاهش حجم مبادلات بین دو کشور، اعمال تحریم‌ها و سیاست‌های ارزی بود که محدودیت‌هایی را در تجارت با ایران به دنبال داشت.
بر اساس اظهارات رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان سال گذشته مبادلات دو کشور به بیش از 400 میلیون دلار رسیده است. این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن 119 درصد رشد را نشان می‌دهد که 49 درصد آن مربوط به رشد صادرات ایران به قزاقستان است. طبق این آمار، تراز تجاری ایران با قزاقستان مثبت است، البته باید به این نکته توجه کنیم که حجم مبادلات ایران با قزاقستان تناسبی با سطح روابط سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بین دو کشور ندارد. در حال حاضر سهم ایران کمتر از نیم درصد از سطح تجارت این کشور با دنیاست.
او در ادامه مسیر مشهد- سرخس، اینچه برون و بنادر دریای خزر را سه مسیر دسترسی ایران به قزاقستان برشمرد و تاکید کرد: بالغ بر 300 تا 400 شرکت ایرانی در حوزه‌های فنی مهندسی، معدن، کشاورزی و غیره در قزاقستان فعال بوده‌اند که به علت کرونا این فعالیت‌ها کاهش پیدا کرده است. به تازگی هم یک ایرانی موفق شد جایزه کارآفرین نمونه را از ریاست جمهوری قزاقستان دریافت کند. این کارآفرین نمونه با 10 هزار هکتار زمین کشاورزی، زنجیره تامین روغن خوراکی از مزرعه تا تولید، بسته‌بندی و صادرات به کشورهای دیگر از اروپا تا ژاپن و چین را تکمیل کرده است.
عابدی ضمن تاکید بر فرازوفرودهایی که روابط اقتصادی دو کشور شاهد آن بوده‌ایم، برگزاری نمایشگاه‌ها و تبادل هیات‌های تجاری که همواره بین دو کشور برقرار بوده را مورد توجه قرار داد و با انتقاد از کاهش آنها به دلیل کرونا، ظرف دو سال اخیر، گفت: هواپیمایی ایرآستانه به علت محدودیت‌های ناشی از تحریم علیه ایران از خط پروازی ایران جدا شده و در حال حاضر خطوط هواپیمای ایرانی کیش‌ایر از گرگان به آکتائو و از تهران به آلماتی پرواز دارند.
این فعال اقتصادی در بخش دیگری از سخنان خود دسترسی به آب‌های آزاد از طریق ایران برای قزاقستان را مهم ارزیابی کرد و ادامه داد: قزاقستان برای دستیابی به بنادر جنوبی ایران در خلیج فارس و دریای عمان از طریق کریدور شمال-جنوب اهمیت زیادی قائل است. این ارتباط ازطریق ریل و مسیر جاده‌ای از منطقه اینچه‌برون به ترکمنستان و قزاقستان برقرار می‌شود. ارتباط دریایی بین بنادر ایران و قزاقستان از طریق دریای خزر نیز میسر است. توسعه این راه گذر و ارتباط آن با بندر چابهار، تحول مهمی در تبادلات تجاری کشورهای منطقه CIS به ویژه قزاقستان و روسیه و از سوی دیگر چین و سایر بازارهای جهانی ایجاد خواهد کرد. این مسیر از نظر کاهش هزینه حمل‌ونقل، امنیت، در دسترس بودن و کاهش مسافت نسبت به سایر مسیرها، موقعیت ممتازی دارد.
رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان درباره فرصت‌ها و ظرفیت‌هایی که در قزاقستان برای همکاری مشترک وجود دارد نیز گفت: قزاقستان از نظر ذخایر معدنی در دنیا موقعیت ویژه‌ای دارد. از نظر وسعت نیز نهمین کشور دنیاست، از نظر منابع طبیعی هم دارای موقعیت بسیار مناسبی است و سالیانه 20 میلیون تن غلات تولید می‌کند که بیش از نیمی از این تولیدات مازاد نیاز داخلی است و صادر می‌شود.
او با توجه به ظرفیت‌ها و برنامه‌های توسعه‌ای قزاقستان به فرصت سرمایه‌گذاری در حوزه خدمات فنی مهندسی در این کشور اشاره کرد و افزود: علاوه بر صنعت ساختمان قزاقستان در زمینه کشاورزی و به ویژه معدن نیز امکان سرمایه‌گذاری وجود دارد. صنعت لبنیات و زنجیره تامین محصولات دامی سنگین، صنعت گلخانه و آب، سه حوزه‌ای هستند که زمنیه برای همکاری مشترک بین دو کشور وجود دارد.
به اعتقاد عابدی، گردشگری سلامت یکی از عرصه‌های مهم فعالیت برای شرکت‌های ایرانی در این کشور است.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران ادامه داد: در حوزه سرمایه‌گذاری، قزاقستان مشوق‌های بسیار خوبی تعریف کرده به ویژه این‌که سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت نفت و گاز و صنایع سنگین نتایج و دستاوردهای مهمی داشته است.
او در ادامه نگاهی به مجموعه خدماتی داشت که از سوی اتاق مشترک ایران و قزاقستان در راستای توسعه همکاری‌ها بین دو کشور، ارائه می‌شود.
معرفی فرصت‌ها و توانمندی‌های دو کشور به فعالان اقتصادی ایران و قزاقستان، برگزاری نمایشگاه اختصاصی ایران در قزاقستان که تازه‌ترین آن قرار است 10 تا 12 تیرماه سال جاری برگزار شود، پیگیری ایجاد دفتر مشاوره بازاریابی و مرکز تجاری ایران در کشور قزاقستان، انجام مقدمات و مذاکرات اولیه برای استفاده از ظرفیت‌های قزاقستان به عنوان هاب منطقه در پروژه " یک جاده یک کمربند "، میزبانی از هیات‌های تجاری قزاقستانف برگزاری دوره‌های آموزشی طی یک سال گذشته در زمینه فرصت‌های تجاری و سایر آموزش‌های مربوط به تجارت با قزاقستان، از جمله اقداماتی هستند که مورد توجه رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان قرار گرفت.