ایران به دنبال بازار پاکستان است تا بتواند به آنجا گاز و برق صادر کند. اوایل خردادماه بود که مجید چگنی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران از برنامه صادرات گاز به عراق، پاکستان و اروپا گفت «مذاکره با پاکستان را آغاز میکنیم، آنها هم علاقهمند هستند که از ایران گاز وارد کنند؛ اما هنوز اقدام خاصی انجامنشده است.»
حمیدرضا صالحی، نایبرئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران درباره صادرات برق به پاکستان گفته است: ایران حدود 85 هزار مگاوات نیروگاه نصبشده دارد و پاکستان با 200 میلیون نفر جمعیت 35 تا 40 هزار مگاوات نیروگاه نصبشده دارد؛ این مقایسه نشان میدهد پاکستان در حوزه برق کمبود جدی مواجه است.
صالحی معتقد است: به لحاظ قیمت و اقتصاد برق ایران میتواند کارهای بزرگی به لحاظ تولید نیروگاهی در پاکستان انجام دهد؛ البته تا به امروز آنگونه که بایدوشاید و در شان صنعت برق ایران است، جلو نرفتهایم.
صالحی به «ایلنا» گفته است: ماکزیمم صادرات برق به پاکستان 100 مگاوات است و علاوه بر صادرات برق، در زمینه صدور تجهیزات صنعت برق مثل کابل، ترانسفورماتور، خطوط توزیع، سازههای فلزی و تابلو نیز میتوانیم اقدام کنیم. حتی میتوانیم انتقال تکنولوژی داشته و پروژههای خدمات فنی و مهندسی در این کشور اجرا کنیم. پاکستان بازار بزرگی است که با رویکردهای گذشته موفق نبودیم و باید رویه را تغییر دهیم.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران گفته است: ما میتوانیم سهم زیادی از بازار پاکستان را به خودمان اختصاص دهیم، این کشور به همان میزان جمعیت به لحاظ توسعه نیروگاهی جای کار دارد، اکنون این کشور با خاموشی بالا و کمبود مواجه است، شاید ما بتوانیم بیش از 10 هزار مگاوات در این کشور نیروگاه نصب کنیم.
او تصریح کرده: ما کشوری هستیم که منابع خوب گاز داریم، این منابع باید تبدیل به برق و صادر شود، علاوه بر صادرات برق از مسیر کشور، در زمینه احداث نیروگاه تحت مالکیت خودمان در این کشور نیز میتوانیم ورود کنیم. یعنی مالکیت شرکتهای انتقال و توزیع را هم داشته باشیم، مثلاً در کراچی شرکتهای اماراتی مالکیت را به عهده گرفتند ما هم این امکان را داریم که حضورمان را قویتر کنیم.
صالحی با بیان اینکه پروژه گوادر ظرفیت صادراتی ما را به این کشور بیشتر میکند، گفته: خط انتقال از زاهدان به کویته تا گوادر 600 تا 700 کیلومتر است و میتواند 1000 تا 1500 مگاوات به این کشور انتقال دهد، در این رابطه بخش خصوصی قادر به سرمایهگذاری است و ما آمادگی دارد با ایجاد کنسرسیوم بینالمللی بین شرکتهای ایرانی، پاکستان و حتی اروپایی تأمین مالی کرده و نیروگاه احداث کند.
اما حمید حسینی، دبیر اتحادیه صادرکنندگان فراوردههای نفت، گاز و پتروشیمی موافق صادرات برق به پاکستان نیست. او میگوید: درمجموع ما ظرفیتی برای صادرات برق نداریم و در این زمینه کشور کمبود دارد، ضمن اینکه برخی از نیروگاههایی که برق مازاد دارند به شبکه سراسری وصل نیستند و ما نمیتوانیم از ظرفیت آنها برای صادرات استفاده کنیم که ازجمله آنها نیروگاه خوی و یا قشم است، اکنون نیروگاه خوی تولید مازاد دارد اما چون به شبکه سراسری متصل نیست امکان استفاده از این ظرفیت را نداریم، درحالیکه میتوانستیم از این برق برای صادرات به ترکیه استفاده کنیم.
حسینی میگوید: ممکن است در برخی نقاط کشور نیروگاههایی باشند که امکان تأمین برق را داشته باشد، اما درمجموع تراز برق کشور 10 هزار مگاوات منفی است و امکان تأمین و صادرت برق را نداریم. پاکستان با توجه به جمعیت بالا و ظرفیت پایین پالایشی و نیروگاهی بازار خوبی است، اما نقاط پرتراکم جمعیت این کشور مقابل ایران است یعنی بلوچستان که با ایران هممرز است منطقه پرجمعیتی نیست، بنابراین دسترسی به بازار پاکستان برای ما چندان ساده نیست.
مدتی است که ایران با خشکسالی مواجه است و کارشناسان میگویند کشور مازاد تولید برق ندارد. نیروگاههای برقابی از مدار خارج میشوند؛ البته این نیروگاهها در زمستان هم با کمبود گاز و سوخت مواجه بودند و ممکن است برق صنایع هم در ساعاتی از روز و شب قطع شود. وضعیت درآمدی دولت، بازدهی کم نیروگاهها و کمبود گاز در زمستان مشکلاتی است که تدوین برنامه صادرات به پاکستان را با مشکل مواجه میکند.