همزمان با سفر رئیس جمهور قزاقستان به ایران همایش تجاری ایران و قزاقستان با امضای 11 سند همکاری مشترک برگزار شد. در این همایش که با حضور رئیس اتاق ایران، معاون نخست‌وزیر و وزیر تجارت قزاقستان، معاون امور معادن و فرآوری مواد وزارت صنعت، معاون اقتصاد و برنامه ریزی وزارت جهاد کشاورزی، رئیس اتاق بازرگانی بین المللی قزاقستان، رئیس و اعضای اتاق مشترک ایران و قزاقستان و جمعی از نمایندگان شرکت‌های تجاری ایرانی و قزاق در محل اتاق ایران برگزار شد، دو طرف بر توسعه روابط تجاری مشترک تأکید کردند.
نقل‌وانتقالات مالی و ویزای بلندمدت تجاری دو مانع اصلی توسعه روابط تجاری با قزاقستان
در این نشست غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران با اشاره به اهمیت جایگاه قزاقستان به عنوان یکی از کشورهای آسیای مرکزی در سیاست خارجی ایران بیان کرد: با توجه به وجود منابع و توانایی‌های دو کشور در زمینه‌هایی همچون نفت و گاز، کشتیرانی در دریای خزر، پتروشیمی، کشاورزی، فلزات آهنی، مواد معدنی، مواد شیمیایی، دامپروری، مصالح ساختمانی، داروسازی، خدمات فنی و مهندسی، توسعه روابط با جمهوری قزاقستان برای ایران جایگاه ویژه‌ای دارد.
او با بیان اینکه حضور فعال قزاقستان در تعاملات تجارت جهانی و عضویت این کشور در اتحادیه اقتصادی اوراسیا و پیمان شانگهای پتانسیل توسعه روابط تجاری دو کشور را بیش‌ازپیش ایجاد کرده تأکید کرد: متأسفانه با وجود این پتانسیل‌ها اما حجم روابط تجاری دو کشور اگرچه روند رو به افزایش دارد اما هنوز ناچیز است.
شافعی خواستار برداشتن گام‌های عملیاتی برای افزایش حجم تجارت دو کشور از جمله تسهیل صدور روادید شده و ادامه داد: کریدور بندرعباس-ترکمنستان-قزاقستان به عنوان فرصتی برای تأمین نیازهای کالایی کشورهای حاشیه این کریدور از اهمیت زیادی برخوردار است و باعث اتصال قزاقستان و سایر کشورهای CIS و خلیج فارس و کشورهای جنوب شرقی آسیا می‌شود. بنابراین فعال شدن این کریدور به توسعه تجارت کشورهای طول مسیر کمک خواهد کرد.
او افزود: تسهیل حمل‌ونقل دریایی بین دو کشور هزینه‌های تمام‌شده کالا را به مراتب کاهش داده و باعث تسریع و تسهیل حمل‌ونقل خواهد شد. بر این اساس لازم است زیرساخت‌های بندری ایران و قزاقستان تقویت‌شده و زمینه حمل‌ونقل دریایی توسعه یابد.
شافعی، مشکلات نقل‌وانتقال پول و صدور ویزای تجاری بلندمدت را از جمله موانع اصلی توسعه روابط ایران و قزاقستان برشمرد و گفت: در صورت رفع این موانع بخش‌های خصوصی دو کشور می‌توانند در زمینه صادرات کالاهای صنعتی، خدمات فنی و مهندسی، علمی به خصوص در زمینه نانو و بیوتکنولوژی، توسعه گردشگری و گردشگری سلامت با یکدیگر همکاری کنند. به خصوص که ایران می‌تواند در ساخت طرح‌های زیربنایی و صنعتی و تجاری قزاقستان، سرمایه‌گذاری، اکتشاف و بهره‌برداری معادن به صورت سرمایه‌گذاری مشترک مشارکت کند.
او افزود: در سال‌های گذشته شرکت‌های زیادی از ایران پروژه‌های فنی و مهندسی در زمینه جاده‌سازی، ساختمان‌سازی و ساخت اتوبان در قزاقستان را اجرا کرده‌اند. با توجه به ظرفیت بسیار بالا در این حوزه لازم است قزاقستان نگاه ویژه‌ای در این حوزه داشته باشد. همچنین حوزه معدن یکی از زمینه‌های همکاری مشترک بین فعالان دو کشور را در سال‌های گذشته رقم زده و اننظار می‌رود در آینده نیز با انجام تعاملات مشترک شاهد گسترش این همکاری‌ها باشیم.
ویزای تجاری را تا 14 روز تمدید خواهیم کرد
در ادامه این نشست بخیت سلطانوف معاون نخست‌وزیر و وزیر تجارت قزاقستان نیز با تأکید بر اینکه ایران برای قزاقستان شریک تجاری بسیار مهمی است گفت: اوج روابط تجاری دو کشور در سال 2016 رقم خورد که حجم تبادلات تجاری به یک میلیارد دلار رسید. اما سال 2020 به بعد به دلیل برخی اتفاقات از جمله شیوع کرونا حجم مبادلات دو کشور به یک‌چهارم کاهش‌یافته و به حدود 238 میلیون دلار رسید.
او با بیان اینکه در سال گذشته شاهد افزایش 85 درصدی مبادلات تجاری ایران و قزاقستان بودیم ادامه داد: سال گذشته حجم مبادلات دو کشور به 440 میلیون دلار رسید. در این میان باید گفت 99 درصد از اقلام صادراتی قزاقستان به ایران را غلات تشکیل می‌دهد که تنها 150 میلیون دلار از آن به صادرات گندم اختصاص داشته است.
سلطانوف با این توضیح که در چهارماهه نخست امسال حجم مبادلات تجاری دو کشور 43 درصد رشد داشته و 70 درصد از شرکت‌های قزاق محصولات خود را به ایران صادر می‌کنند افزود: ما می‌توانیم روابط خود را توسعه دهیم و رسیدن به حجم مبادلات 3 میلیارد دلاری اصلاً دور از دسترس نیست.
او با تأکید بر اینکه با توجه به جنگ اوکراین و روسیه آماده‌ایم صادرات غلات به ایران از جمله گندم به ایران را افزایش دهیم گفت: ما می‌توانیم دست‌کم در حوزه کشاورزی و صادرات غلات حجم مبادلات خود را به یک میلیارد دلار افزایش دهیم.
معاون نخست‌وزیر قزاقستان با اشاره به امضای توافقنامه‌های سودمند در چند ماه گذشته میان دو کشور ادامه داد: پرداخت مستقیم صورت‌حساب‌ها توسط قزاقستان گام کلیدی برای توسعه روابط است. همچنین ما می‌توانیم ویزاهای تجاری را تا 14 روز تمدید کنیم که این امر نیز به توسعه روابط کمک خواهد کرد.
او با تأکید بر استقبال قزاقستان از سرمایه‌گذاری تجار ایرانی در بندر اوکتائو گفت: در چهارماه نخست امسال حجم بار دریافتی از ایران در این بندر 499 هزار تن بوده که در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته 4 درصد کاهش داشته است. دلیل اصلی این امر کاهش ظرفیت در بندر اوکتائو است که امیدواریم با جذب سرمایه این بندر توسعه یابد.
سلطانوف ایجاد هاب لجستیکی در مناطق مرزی را راهگشا دانسته و افزود: باید اطلاعات زیادی از فرصت‌ها و شرایط اقتصادی دو کشور میان تجار ایرانی و قزاق رد و بدل کنیم. این امر قطعاً به توسعه روابط منجر خواهد شد.
موانع سه‌گانه تجارت با قزاقستان رفع شود
در ادامه قربانی معاون اقتصاد و برنامه‌ریزی وزارت جهاد کشاورزی گفت: تحولات جهانی در حوزه غذا فرصت استثنایی برای ایران و قزاقستان ایجاد کرده که سطح مراودات خود را افزایش دهند.
او با بیان اینکه در حوزه مبادلات بانکی همچنان مشکلات پابرجاست ادامه داد: امیدواریم مشکلات انتقال پول و صدور ضمانت‌نامه‌های بانکی برای پروژه‌های سرمایه‌گذاری رفع شده و سیستم بدون سوئیفت هرچه زودتر میان دو کشور عملیاتی شود.
قربانی مشکلات در اخذ روادید بازرگانان ایرانی در قزاقستان را یکی از مشکلات جدی آن‌ها برشمرد و گفت: در صورت حل این موانع سه‌گانه سطح مبادلات دو کشور به بالاترین حد خود خواهد رسید.
در این نشست همچنین یرمنوف رئیس اتاق بازرگانی قزاقستان برقراری پروازهای مستقیم میان دو کشور را عامل توسعه روابط تجاری دوجانبه دانست و ادامه داد: با رفع مشکل صدور روادید برای بازرگانان ایرانی این روابط بیشتر توسعه خواهد یافت. اتاق بازرگانی بین‌المللی قزاقستان آمادگی دارد با همکاری اتاق مشترک همه گونه حمایتی از تجار ایرانی برای سرمایه‌گذاری در قزاقستان داشته باشد.
نمایشگاه اختصاصی ایران در آلماتی 11 تا 13 تیر برگزار خواهد شد
در ادامه امیر عابدی رئیس اتاق مشترک ایران و قزاقستان با بیان اینکه برگزاری این همایش نشان از عزم و اراده سیاسی-اقتصادی دو طرف برای افزایش نقش‌آفرینی بخش خصوصی و توسعه روابط تجاری مشترک دارد گفت: ایران در حوزه‌های مختلف از جمله تجهیزات نفت و گاز، صنایع شیمیایی، لوازم‌خانگی، صنعت ساختمان، صنایع معدنی، صنایع کشاورزی، زیست‌فناوری‌های نوین و دانش‌بنیان گام‌های مناسبی برداشته است. همچنین ارائه خدمات فنی و مهندسی در ایجاد زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری از علاقه‌مندی بخش خصوصی ایران است. به علاوه بخش خصوصی ایران در حوزه بهداشت و درمان، ساخت تجهیزات پزشکی، داروهای نوترکیبی و صادرات آن نیز آمادگی همکاری است.
او بر علاقه‌مندی اتاق مشترک ایران و قزاقستان برای همکاری با اتاق بازرگانی بین‌المللی قزاقستان تأکید کرده و گفت: باید فرصت‌های سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه‌های کشاورزی، معدن، مواد غذایی، ساختمان و ... را به تجار و فعالان اقتصادی دو طرف معرفی کنیم.
عابدی با بیان اینکه فرصت‌های زیادی در زمینه توسعه زیرساخت‌های بنادر شمالی نظیر پایانه‌های صادراتی در بنادر کوریک و آکتائو و همچنین در حوزه توسعه کشتی‌های رورو برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک وجود دارد گفت: در منطقه آزاد اینچه برون و منطقه آزاد سرخس آماده سرمایه‌گذاری مشترک در حوزه‌های لجستیکی هستیم.
او با اشاره به اینکه اتاق مشترک برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی و ایجاد مراکز مشاوره و بازاریابی را در دستور کار خود دارد بیان کرد: ما در اولین گام بزرگ‌ترین نمایشگاه تجاری توانمندی‌های ایران را با حضور 65 شرکت ایرانی و بیش از 100 فعال اقتصادی در 11 تا 13 تیرماه در آلماتی برگزار خواهیم کرد.
عابدی به رفع یکی از موانع در توسعه روابط دو کشور اشاره کرده و گفت: خوشبختانه امروز شاهد پروازهای مستقیم گرگان-آکتائو و تهران-آلماتی هستیم و به زودی نیز پرواز مستقیم مشهد-آلماتی آغاز به کار خواهد کرد.
او با ابراز امیدواری برای حل مشکلات بانکی و صدور روادید تجاری تأکید کرد: با رفع موانع موجود دستیابی به عدد یک میلیارد دلار در حجم تجارت دو کشور دور از ذهن نخواهد بود.
در پایان این نشست با حضور غلامحسین شافعی و بخیت سلطانوف 11 سند همکاری مشترک تجاری به امضا رسید.
