تعیین تعرفه تجاری هم از طرف پاکستان و هم ایران اصلیترین مانع در برابر تجارت بین دو کشور است. ایران و پاکستان میتوانند به غیر از تعدادی کالای حساس درباره سایر محصولات بدون تعرفه با یکدیگر تجارت کنند.
ظرفیتهای تجاری و سرمایهگذاری ایران و پاکستان بسیار متنوع است و این دو کشور با توجه به موقعیتی که دارند میتوانند از ظریق تسهیل شرایط تجاری، سطح همکاریهای خود را توسعه دهند.
در همین ارتباط، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و پاکستان با تاکید بر لزوم پایان دادن به جنگ تعرفهای بین دو کشور، گفت: باید غربالگری انجام شود و تجارت درباره کالاهایی که حساس نیستند بدون تعرفه و یا با تعرفه خیلی کم انجام شود. درباره منسوجات هم که حساسیتی از طرف پاکستان وجود دارد میتوان در نقاط صفر مرزی، سرمایهگذاری مشترک صورت گیرد و تولیدات آن به دو کشور و کشورهای دیگر ارسال شود.
عبدالحکیم ریگی، در گفتوگویی با «اتاق ایران آنلاین» افزود: برای ورود خرمای ایران به پاکستان، تعرفه تا 100 درصد افزایش یافته است. بدون شک این نگاهها مانع از تقویت سطح روابط خواهد شد. ایران در زمان وقوع سیل در این کشور حسن نیتی نشان داد و عوارض صادرات گوجهفرنگی و پیاز را کاهش داد و سطح صادرات برای رفع نیاز این کشور افزایش یافت.
این فعال اقتصادی تجارت با پاکستان را در چارچوبهای مختلفی ارزیابی کرد و افزود: تجارت بین ایران و پاکستان به صورت رسمی، بخشی در قالب بازارچهها که به تسهیل تجارت کمک میکند، انجام میشود. قسمتی هم از طریق کارتهای پیلهوری صورت میگیرد که به معیشت و زندگی افراد این منطقه از هر دو طرف کمک کرده است. به طور کلی تجارت 10 قلم کالا برای پیلهوران امکانپذیر است که از این بین میتوان به برنج و کنجد اشاره کرد.
ریگی، سیاستهای تجاری پاکستان را بر اساس تجارت با درهای باز عنوان کرد و گفت: باید اذعان داشت، سطح تجارت ایران و پاکستان، کفایت نمیکند. درست است که رسیدن به تجارت 5 میلیارد دلاری هدفگذاری شده؛ اما تا زمانی که برای زیرساختها و تعرفهها فکری نکنیم به این هدف نمیرسیم. خوشبختانه در سفر اخیر هیات تجاری اتاق ایران به پاکستان، مذاکراتی صورت گرفت و به توافقهای قابل توجهی رسیدیم.
رئیس اتاق زاهدان با اشاره به چالشهای ناشی از سیاستهای تعهد ارزی از طرف ایران تاکید کرد: قبل از اعمال تحریمها هم تجار ایرانی و پاکستانی بر اساس گشایش ال سی و امور بانکی با هم کار نمیکردند. متاسفانه با اعمال تحریمها علیه ایران و الزام به بازگشت ارز و سیاستهای تعهد ارزی تجار ایرانی دچار مشکل شدند و برخی از صادرکنندگان دیگر نتواستند به کار خود ادامه دهند و یا مجبور به استفاده از راههای انحرافی شدند.
او تشکیل صندوقی بین اتاق زاهدان و کویته که مدتی است مورد توجه قرار گرفته و در سفر اخیر هیات ایرانی هم مورد بررسی قرار گرفت و درباره آن دو طرف به توافقاتی رسیدند را بسیار موثر خواند و افزود: این سازوکار میتواند مفید باشد و مشکلات ناشی از تعهدات ارزی را برطرف کند. بر این اساس قرار است پول وارد صندوق شده و برای تسویه حسابهای بعدی استفاده شود. البته در این بخش به حسابرسهای حرفهای نیاز است که در نشست رئیس اتاق ایران در راس هیات تجاری با مدیران بانک مرکزی پاکستان در این باره صحبت شد و دو طرف به توافقاتی رسیدند.
رئیس اتاق مشترک ایران و پاکستان در ادامه به گذرگاهها و وضعیت مرزی اشاره و تصریح کرد: بین دو کشور 7 بازارچه مشترک فعال است که از این تعداد میتوان به میرجاوه، کوهک، پیشین و ریندان اشاره کرد که فعالتر هستند.
ریگی با ابراز خرسندی نسبت به رسمی شدن مرز ریمدان و رضایت طرف پاکستان نسبت به این موضوع، تصریح کرد: این مرز در جنوب سیستانوبلوچستان قرار داد و در پاکستان به دلیل نزدیک بودن به شهر کراچی که مرکز تجاری و صنعتی این کشور تلقی میشود بسیار اهمیت دارد و چشمانداز خوبی را میتوان برای آن تصور کرد و قرار است بندر گوادر در پاکستان نیز از همین طریق تنفس کند.
او از سرمایهگذاری حدود 50 میلیارد دلاری چین در بندر گودار، ساخت اسکله و فرودگاه در این منطقه و در عین حال سرمایهگذاری 50 میلیون دلاری هندیها در چابهار سخن گفت و افزود: بخش خصوصی از جزئیات سرمایهگذاری شرکت هندی در بندر چابهار اطلاع ندارد؛ اما مشاهدات نشان میدهد که سطح سرمایهگذاری شرکت هندی در چابهار رضایتبخش نیست. البته ظرفیت و جایگاه این بندر به گونهای است که توسعه گوادر در پاکستان بدون شک منجر به توسعه بندر چابهار شده و این بندر نمیتواند از اهمیت چابهار بکاهد.
این فعال اقتصادی ادامه داد: مرز ریندان که از طرف پاکستان بسیار مورد توجه است، از گذرگاههای بسیار مهمی است و راه مواصلاتی بین گوادر و اوراسیا خواهد بود. بنابراین از آنجایی که ایران بخش مهمی از این کریدور است باید علاوه بر راهآهن زاهدان تا چابهار، ریلگذاری از زاهدان تا ریندان هم نهایی شود.
بر اساس اظهارات ریگی پاکستان واردات محور است و چین، ترکیه و حتی برزیل از رقبای ایران در این بازار هستند. دولت باید از طریق توسعه زیرساختها و بهبود حملونقل، هزینه مبادله را کاهش دهد تا قدرت رقابت ایران بیشتر شود. متاسفانه در حال حاضر از زاهدان به میرجاوه راهآهن ایران قطع است. همین 100 کیلومتر تا مرز، میزان هزینهها را چند برابر افزایش میدهد.