در نشست شورای همکاری های اقتصادی ایران و آفریقا که با حضور اعضا این شورا و نمایندگان بخش خصوصی کشور که 26 آبان ماه در اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران برگزار شد، فرصت ها و تهدیدهای همکاری با کشورهای آفریقایی توسط اعضای این شورا مطرح و در پایان مقرر شد که با تشکیل کمیته کارشناسی، تجاری و سرمایه گذاری، بررسی های میدانی از بازار کشور تانزانیا و انجام کار هدفمند برای حضور بخش خصوصی ایران در این کشور در دستور کار قرار گیرد.
ابوالفضل رهنما، رئیس بخش همکاری های دوجانبه معاونت امور بین الملل اتاق ایران، به همکاری تانزانیا با جمهوری اسلامی ایران قبل و حین دوران تحریم اشاره کرد و گفت: «این کشور جایگاه خاصی برای ما در میان دیگر کشورهای شرق آفریقا دارد. همکاری این کشور در دوران تحریم، فضای مثبتی را بوجود آورده تا اکنون حجم مناسبات اقتصادی را توسعه دهیم.»
هدفگذاری برای تقویت روابط اقتصادی ایران و قاره آفریقا
موسی فرهنگ که اخیراً به عنوان سفیر ایران در تانزانیا معرفی شده ضمن اشاره به هدفگذاری وزارت امورخارجه در جهت تقویت روابط اقتصادی توسط سفرا، گفت: «پس از برجام فرصت حضور برای بخش خصوصی کشور در کشورهای غیر اروپایی و کشورهایی که قابلیت رقابت با تولید کنندگان آنها وجود دارد قوت گرفت. در نتیجه کشورهای آفریقایی و حوزه هایی که نیاز به تولیدات ما دارند برای ارائه کالاهای کشور و بخش خصوصی هدفگذاری شدند.»
فرهنگ تانزانیا را با یک میلیون کیلومتر مربع مساحت و رابطه خوب سیاسی و اقتصادی با ایران از قرن 10 میلادی، دروازه ای برای ورود به شرق آفریقا عنوان کرد و گفت: «وجود ابنیه تاریخی و حضور 500 ساله شیرازی ها و بلوچ های ایران در تانزانیا منجر به نزدیکی دو کشور به یکدیگر شده است.»
سفیر ایران در تانزانیا، این کشور را سومین شریک اقتصادی آفریقایی ایران توصیف کرد و افزود: «حجم مبادلات دو کشور 70 میلیون دلار است که با توجه به نزدیکی های فرهنگی و نگاه مثبت به ایرانیان در میان دیگر اقوام این کشور، امکان کار بیشتر برای شرکت ها و تولید کنندگان ما فراهم است.»
فرهنگ، با تاکید بر اینکه اسلام و مکتب شیعه با حضور تجار و بازرگانان به تانزانیا راه یافته است افزود: «یکی از رئوس برنامه های سفیر ایران، ایجاد اشتیاق بین بخش خصوصی برای حضور بیشتر در تانزانیا و استفاده از ظرفیت های تولید در بخش های کشاورزی است.»
پرویز کرباسی عضو هیات مدیره شورای همکاری های اقتصادی ایران و آفریقا، از برنامه ریزی دولت تانزانیا برای سرمایه گذاری 2 میلیارد دلاری در بخش کشاورزی خبر داد و گفت: «حدود یک سوم این مبلغ توسط منابع دولتی و باقی آن توسط بخش خصوصی تامین خواهد شد. باتوجه به اینکه 80 درصد جمعیت این کشور در بخش کشاورزی فعال هستند و بیشتر صادرات آنها محصولات کشاورزی است، فرصت کشت فراسرزمینی و واردات برای بخش خصوصی ایران فراهم است.»
فرصت فروش لوازم خانگی ایرانی در آفریقا
حبیب الله انصاری، عضو هیات مدیره شورای همکاری های اقتصادی ایران و آفریقا به توانایی های بالقوه دو کشور ایران و تانزانیا در زمینه های تجاری، سرمایه گذاری و تولید مشترک اشاره کرد و گفت: «قاره آفریقا بازار مهمی برای فروش کالاهای ایرانی است و پیشنهاد می کنم که با ایجاد یک کمیته کارشناسی، سرمایه گذاری و تجاری، بررسی های میدانی از بازار تانزانیا و فرصت هایی که امکان حضور بخش خصوصی را فراهم می کند بررسی کنیم.»
وی روابط بانکی و رویه های رایج در کشورهای آفریقایی را غیرمنسجم دانست و گفت: «پایه و اساس سرمایه گذاری و انجام کارهای اقتصادی، وجود روابط بانکی مطمئن بین دو کشور است. در غیر اینصورت حضور در این کشورهای سخت خواهد بود.»
همچنین اعضا شرکت کننده در این نشست نیز از موانع همکاری با کشورهای آفریقایی و تجربیات ناموفق قبلی مانند سودان و اوگاندا گلایه کردند و موضوعاتی همچون بلوکه شدن حساب ها، و حتی مصادره اموال در سودان را از دلایل بی میلی بخش خصوصی برای حضور در آفریقا عنوان کردند.
پیشنهاد ایجاد مرکز آموزشی برای تربیت نیروی متخصص تانزانیایی و استفاده از منابع ایران برای خرید زمین جهت کشت فراسرزمینی در مناطق ساحلی تانزانیا نیز مطرح شد که سفیر ایران قول پیگیری و اطلاع رسانی در خصوص این موضوعات داد.
آینده مواد غذایی ایران و فرصت کشت در تانزانیا
در پایان حسن خسروجردی رئیس شورای همکاری های ایران و آفریقا که یکی از فعالان مطرح بخش خصوصی در زمینه نفت و فرآورده های نفتی کشور است خواستار یافتن زمینه هایی که اقتصاد ایران و تانزانیا را به یکدیگر گره می زنند شد و گفت: «باید کالاهایی که دو کشور نیاز دارند و در آنها مزیت های نسبی داریم کار کارشناسی و تحقیق های میدانی انجام دهیم.»
وی به حضور بخش خصوصی ایران از 37 سال پیش در منطقه زنگبار (شرق آفریقا) مخصوصا تانزانیا اشاره کرد و گفت: «بر اساس پیش بینی های سازمان ملل جمعیت ایران تا سال 2050 دو برابر خواهد شد و با در نظر گرفتن کمبود منابع آب و از بین رفتن مزارع کشاورزی بخاطر مسائل زیست محیطی، موضوع کشت فراسرزمینی و تولید نیاز کشور در تانزانیا می تواند فرصت برای حضور بیشتر فعالان بخش خصوصی ایران در این کشور باشد.»
لازم به ذکر است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز 24 آبان به لایحه موافقتنامه متقابل سرمایه گذاری بین ایران و تانزانیا رای موافق دادند که مشتمل بر یک مقدمه و شانزده ماده است. شورای همکاری های اقتصادی ایران و آفریقا با توجه به نبود سفارت تانزانیا در تهران، حمیایت از همکاری های اقتصادی ایران و تانزانیا را دنبال می کند.