عضو هیات علمی موسسه پژوهشهای برنامهریزی و اقتصاد کشاورزی، میگوید: تورم، روند فزاینده و نامنظم افزایش قیمتها در اقتصاد است که در ایران به دلایل مختلف اتفاق میافتد: تأمین کسری بودجه دولت از طریق استقراض از بانک مرکزی و به تبع آن افزایش حجم نقدینگی، افزایش قیمت حاملهای انرژی و حذف یارانههای تولیدی پس از اجرای سیاستهای تعدیل، افزایش ریسک مربوط به فعالیتهای مولد اقتصادی، ضعف در مدیریت مخصوصاً مدیریت ارز و کاهش ارزش پول، افزایش قیمتهای جهانی، نااطمینانی و شکلگیری انتظارات تورمی، کاهش انگیزه تولیدی و تقویت انگیزه سوداگری، تحریمها و کاهش سرمایه اجتماعی از جمله این عوامل است.
فاطمه پاسبان در گفتوگو با «اتاق ایران آنلاین» میافزاید: اطلاعات مرکز آمار نشان میدهد تورم طی سالهای 1390 تا 1401روند افزیشی شدید داشته به طوری که شاخص کل از رقم 42.8 در سال 1390 به رقم 608 در بهمن ماه سال 1401 رسیده که در حدود 14برابر شده است.
او ادامه میدهد: براساس آخرین ردهبندی جهانی درباره شاخص فلاکت(جمع نرخ بیکاری و تورم) مشاهده میشود که در سال 2022 میلادی در بین ۱۵۶ کشور رتبهبندی شده، ایران در رده هشتم قرار گرفته. کاهش ارزش ریال به عنوان پول رسمی کشور، نرخ بالای بیکاری، تورم فزاینده و سرسامآور منجر به افزایش عدد شاخص فلاکت ایران شده است.
او تصریح میکند: افزایش تورم در جامعه نشان از کاهش میزان رضایت و رفاه و امنیت غذایی و سلامت افراد را داشته و سرمایه اجتماعی را تضعیف میکند .
عضو هیات علمی موسسه پژوهشهای برنامهریزی و اقتصاد کشاورزی تاکید میکند: تورم، سرقت شاخص بخشش در کشور راهم رقم زده است که این خود باعث میشود که مشارکت مردم در امور مختلف کاهش یافته و دولت هم به دلیل کسری بودجه توانایی مالی اقدامات اینچنینی را نداشته باشد و ضربه سنگینی به سرمایهاجتماعی کشور وارد میشود.
بهگفته پاسبان تورم تولیدی یکی از چالشهای اساسی تولید پایدار و مزیت رقابتی اقتصاد ایران است. براساس اطلاعات مرکز آمار ایران در فصل پاییز 1401، شاخص قیمت کل تولیدکننده 722.7 است که در چهار فصل منتهی به فصل جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل (تورم سالانه)2 43.7 درصد افزایش داشته. افزایش تورم تولیدی به معنای افزایش قیمت تمام شده و از دست دادن مزیت رقابتی در مقابل تولیدات جهانی و کاهش تقاضا و فروش است که پایداری تولید را تهدید میکند و کاهش تولید خود به بازتولید تورم کمک میکند.
پاسبان تاکید میکند: اگر اقتصاد کشور با همین شرایط تورمی به جلو برود و شاهد تورم بیشتری باشیم نارضایتی اجتماعی و دور شدن از توسعه پایدارتر به اوج خود رسیده که هزینههای سرسامآوری برای کشور به همراه خواهد داشت.
او تاکید میکند: باید با تدبیر و هوشمندی و به کارگیری علم اقتصاد و با شناسایی علل اصلی تورم، جهت حرکت اقتصاد را تغییر داد. با شعار و اینکه ما دوست داریم تورم یک رقمی شود، اتفاقی نخواهد افتاد و شرایط پیچیدهتر میشود؛ باید در برنامه هفتم توسعه برای حل معضل تورم فکری اساسی بشود و راهحل علمی ارائه کنند.