سرمای پاییزی، سراغ گوجه‌فرنگی رفت. بخشی از محصولات کشاورزان استان‌های جنوبی به دلیل سرما از بین رفت و کشاورزان آسیب مالی زیادی دیدند؛ از طرف دیگر به دلیل ورود همه محصولات به بازار، قیمت محصول پایین آمد ولی به دلیل هزینه بالای حمل‌ونقل، قیمت تمام‌شده برای مصرف‌کننده‌ها بالاست.
احمدعلی کیخا، عضو کمیسیون کشاورزی آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با پایگاه خبری اتاق ایران می‌گوید: «کشاورزان بوشهری گرفتار شده‌اند و دولت باید برای حل این معضل تصمیم‌گیری جدی کند؛ اگر دولت برای رفع مشکلات گوجه کاران استان بوشهر ورود نکند کشاورزان بوشهری به شدت آسیب می‌بینند. در غیر این صورت‌مجلس از سایر راه‌های قانونی خود برای مواجهه با این چالش استفاده خواهد کرد.»
او درباره قیمت محصولات کشاورزی مثل گوجه‌فرنگی می‌گوید: «قیمت گوجه فرنگی در بازار منعکس کننده تقاضای واقعی نیست؛ وقتی کشاورزان محصولی را تولید می‌کنند، قیمت افت می‌کند؛ سال بعد به دلیل زیان و ضرر و شناخت بازار کشت آن محصول متوقف می‌شود و در این زمان قیمت محصول بالا می‌رود و این چرخه معیوب هرسال تکرار می‌شود.»
الگوی کشت تغییر کند
کیخا برای کنترل این وضعیت می‌گوید: «باید این چرخه معیوب اصلاح شود؛ برخی نهادها مثل صندوق بیمه محصولات کشاورزی باید برنامه‌ریزی درستی داشته باشند.» به گفته کیخا، دولت باید با تدوین سیاست‌های لازم اقدام به رفع مشکلات گوجه کاران استان بوشهر کند.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس تصریح کرد: «زمانی که تصمیم به کشت محصولی می‌گیریم باید شرایط بازار آن را هم در نظر داشته باشیم. اتاق ایران باید در این رابطه فعال عمل کند. اصلاح الگوی کشت و استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار از جمله اقداماتی است که دولت برای افزایش بهره‌وری آب می‌تواند انجام دهد.»
مشکل چیست؟
همین امروز با چالش مازاد تولید گوجه مواجه هستیم، 30 سال قبل نیز همین مشکلات گریبان گیر بخش کشاورزی کشور بود. دلیل اصلی این معضل عدم رعایت قانون و بی‌توجهی دستگاه‌ها و نهادهای عمومی به تکالیف قانونی خود است.
چرا محصولات کشاورزی بیمه نیست؟
همه فاکتورهای تولید کشاورزی در اختیار زارعان نیست؛ برخی از مسائل و مشکلات خارج از کنترل آنهاست. کیخا به سیل و سرما اشاره می‌کند که باید در این موارد بیمه کشاورزی، این خطر را از کشاورزان بخرد و از کشاورزان حمایت کند.
چرا در عمل صندوق بیمه محصولات کشاورزی چنین نمی‌کند؟
برای اینکه سیستم کشاورزی در ایران سنتی است و ریسک تولید در آن خیلی بالاست؛ از طرف دیگر صندوق بیمه اعتبار لازم برای پوشش ریسک کشاورزی را ندارد. معمولاً صندوق، در تأمین اعتبار به‌موقع دچار مشکل می‌شود.
عدم پرداخت به‌موقع خسارت‌ها چه تأثیری بر روند دوباره بیمه شدن محصولات کشاورزی دارد؟
وقتی کشاورزی نتواند خسارت یا طلب خود را به‌موقع از بیمه دریافت کند، بار دیگر رغبتی برای این کار نشان نمی‌دهد. همین امسال هم در استان‌های شمالی و همه در استان‌های جنوبی ملاحظه شد که خیلی از زمین‌ها و باغات بیمه نبودند.
آیا در قانون بودجه ردیفی برای بیمه محصولات کشاورزی در نظر گرفته‌شده است؟
در قانون بودجه چنین ردیفی دیده‌شده است؛ امیدواریم سایر تبصره‌ها در بودجه بیاید تا این معضل تا حدی برطرف شود. به گفته کیخا، بیمه محصولات کشاورزی بخشی از مشکلات این حوزه است نه همه مشکلات. در حوزه بسته‌بندی و حمل‌ونقل و نبود برنامه و استراتژی کشت هم از موانع و مشکلات جدی است که کشاورزان سالانه با آن درگیر هستند که باید رویکرد دولت و جهاد کشاورزی در اصلاح این امور باشد. نبود برنامه و استراتژی کشت از موانع و مشکلات جدی است که کشاورزان سالانه با آن درگیر هستند. باید رویکرد دولت و جهاد کشاورزی در اصلاح این امور و تغییر از کشت سنتی به کشت مکانیزه باشد.