نشست تجاری- سرمایه‌گذاری ایران و ترکمنستان که به میزبانی اتاق مشهد برگزار شد، استفاده بهینه از ظرفیت‌های اقتصادی دو کشور برای توسعه تعاملات بازرگانی، توانمندسازی شرکت‌های تولیدی، تسهیل در تردد فعالان اقتصادی و تجار دو کشور و فراهم‌سازی زمینه‌های سرمایه‌گذاری مشترک، مورد تأکید قرار گرفت.
محمدرضا توکلی زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد در این نشست گفت: ترکمنستان در سال‌های اخیر رشد قابل‌توجهی در عرصه‌های مختلف اقتصادی داشته و به‌موازات توسعه زیرساخت‌ها در این کشور، ظرفیت اجرای پروژه‌های مشترک از جانب بخش خصوصی دو کشور فراهم آمده است. توأمان پتانسیل خوبی نیز برای صدور خدمات و تجهیزات پروژه‌های فنی و مهندسی استان ما به این کشور وجود دارد.
وی با اشاره به سوابق دیرینه دو کشور در تعاملات اقتصادی و مشترکات فرهنگی و قرابت‌های ناشی از همسایگی، افزود: همه این عوامل باعث شده تا در دشوارترین مراحل نیز همکاری‌های دو کشور متوقف نشود. در حال حاضر این کشور همسایه در امر توسعه زیرساخت‌های اقتصادی و ساختمان‌سازی، مجدانه ورود کرده و فعالیت دارد. این تحولات قطعاً در آینده این کشور تحولات چشمگیری ایجاد می‌کند و هزینه‌ای که امروز این کشور بابت توسعه بخش‌های زیرساختی خود صرف نموده، در آینده آن نتایج بسیار ارزشمندی ایجاد خواهد کرد.
توکلی زاده ادامه داد: بخش خصوصی در خراسان رضوی، به‌واسطه هم‌مرز بودن استانمان با این کشور، مراودات اقتصادی و تجاری متعددی با ترکمنستان دارد و آماده است تا یک بازوی کارآمد در اجرای پروژه‌های توسعه‌ای و زیرساختی در این کشور باشد. دانش و توانمندی بالای شرکت‌های خراسانی در حوزه خدمات فنی و مهندسی ظرفیتی ارزشمند به شمار می‌آید و در حال حاضر توان لازم برای صدور این خدمات به کشورهای همسایه فراهم است.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد توسعه همکاری‌های دو کشور را به‌موازات سفرهای اخیر مقامات عالی ایران و ترکمنستان، نقطه عطفی برای تحکیم روابط بخش خصوصی این دو همسایه عنوان کرد و ابراز امیدواری نمود که این نشست‌ها، زمینه رفع بعضی موانع و اصلاح شماری از رویه‌های مخل را فراهم کند.
ضرورت احیای دیپلماسی اقتصادی میان ایران و ترکمنستان
مجید محمدنژاد، رئیس اتاق مشترک ایران و ترکمنستان نیز در این نشست از ظرفیت‌هایی سخن گفت که دو همسایه باید مدنظر خود داشته باشند و عنوان کرد: دیپلماسی اقتصادی میان ایران و ترکمنستان بایستی به شکلی صحیح احیا شود و موانعی که سبب کاهش مراودات تجاری بین دو کشور می‌گردد، از طریق ارتباطات دیپلماتیک مرتفع شود.
وی عنوان کرد: در جهان امروز اتخاذ هر راهبردی در تجارت با کشورهای مختلف جهان، متأثر از دیپلماسی کلان در سطح مراودات اقتصادی بین‌المللی و رخدادهای جهانی بوده و همین امر نیز اهمیت برقراری روابط پایدار با کشورهای مختلف را به‌منظور توسعه تعاملات تجاری، ضروری می‌سازد. باید بپذیریم که امکان صادرات کالا در شرایط محدود وجود ندارد و اگر این مهم رقم بخورد، هزینه‌های تحمیل‌شده به این حوزه تورم جدی دارد. بر همین اساس، برقراری دیپلماسی اقتصادی، موضوع و هدف اصلی برگزاری چنین نشست‌هایی است.
وی با اشاره به تجارت حدود ۱٫۵ تا ۲ میلیارد دلاری ایران با کشورهای حوزه اوراسیا، متذکر شد: ظرفیت تعامل ایران با کشورهای آسیای میانه به‌مراتب بیش از این بوده و باید زمینه تحقق حداکثری این پتانسیل فراهم آید. هم‌اکنون چین رغبت و تمایل زیادی برای صادرات و گسترش روابط اقتصادی با ترکمنستان دارد؛ اما ایران از این ظرفیت غافل مانده است. این در حالی است که هم‌مرزی، منافع و فرهنگ مشترک، ظرفیت‌هایی هستند که میان ایران و ترکمنستان و در مسیر توسعه تعاملات دو طرف وجود دارد.
محمدنژاد با اشاره به اینکه ترکمنستان با ظرفیت‌های خاص خود دروازه‌ای امن برای ورود به اوراسیاست، تأکید کرد: ایران نیز دروازه ورود ترکمنستان به آب‌های آزاد است. ما باید با تکیه‌بر این پتانسیل، به بهره‌گیری از فرصت‌های حمل‌ونقل و بازاریابی در کشورهای دوردست بیندیشیم.
تمرکز سیاست دولت بر توسعه روابط اقتصادی با اولویت همسایگان
« ارباب خالص، سفیر جمهوری اسلامی ایران در عشق‌آباد نیز در این نشست، توسعه روابط اقتصادی با همسایگان را یک راهبردی جدی برای دولت سیزدهم دانست و بیان کرد: متأسفانه مناسبات ایران با ترکمنستان در ابتدای همه‌گیری بیماری کرونا، به صفر رسید. با پیگیری وزارت صنعت، معدن و تجارت و سفارت‌خانه این دو کشور، موانع رفع و پروتکل‌های مرتبط کاهش پیدا کرد. همچنین رفت‌وآمد ریلی با ترکمنستان نیز به‌تدریج آغاز شد و تبادلات تجاری و ترانزیت زمینی به حالت عادی برگشت.
وی افزود: در ماه‌های اخیر نیز نمایشگاه تخصصی اقتصادی ایران در ترکمنستان برگزار شد که در نوع خود، کم‌نظیر بود. همچنین پیش‌بینی نمایشگاه‌های اختصاصی کالاها و مصالح ساختمانی در ترکمنستان با اخذ صدور مجوز در طی سال جاری و با حضور شرکت‌های خدمات فنی مهندسی و ساختمانی، صورت گرفته است. در این راستا؛ سفارت و وزارت امور خارجه ایران تلاش‌های متعددی انجام داده‌اند. افزون بر این‌ها، در سفر مقامات ترکمنستان به ایران در سال گذشته، ۱۷ تفاهم‌نامه مابین این دو کشور منعقد شد.
ارباب خالص از برگزاری هفدهمین نشست کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و ترکمنستان در عشق‌آباد در هفته‌های آتی خبر داد و خاطرنشان کرد: بخشی از تجار ایرانی در این نشست با ما همکاری داشته و شرکت خواهند کرد. در تنظیم تفاهم‌نامه‌های این نشست نیز، نظرات بخش خصوصی دریافت خواهد شد و مدنظر خواهد بود.
هدف‌گذاری ترکمنستان برای توسعه روابط تجاری با استان‌های هم‌جوار
الیاس قایب اف، سرکنسول ترکمنستان در ایران نیز با بیان اینکه ترکمنستان افزایش روابط تجاری و فرهنگی را با استان‌های هم‌جوار همچون خراسان رضوی، خراسان شمالی و گلستان در پیش گرفته است، اظهار داست: استان خراسان رضوی با داشتن سه گذرگاه مرزی، دروازه‌ای برای پیوند ایران به کشورهای آسیای مرکزی است. روابط میان ایران و ترکمنستان از مسیر استان‌های هم‌مرز، بهبود خواهد یافت.
وی افزود: برگزاری نمایشگاه تخصصی-اقتصادی ایران در عشق‌آباد در فوریه ۲۰۲۳ و حضور ۷۰ شرکت ایرانی در آن، اثباتی بر افزایش روابط اقتصادی و تجاری بین دو کشور است.
سرکنسول ترکمنستان در ایران تأکید کرد: استفاده از فرصت‌های سرمایه‌گذاری میان دو کشور سبب ارتقا بیش‌ازپیش روابط تجاری آن‌ها خواهد شد و با تداوم سفرهای مقامات ایران و ترکمنستان، روابط تجاری و اقتصادی میان این دو کشور تحکیم شده و افزایش پیدا می‌کند. امروز روابط دو کشور در زمینه‌های مختلف بهبود یافته و وارد دوره تاریخی جدیدی شده است.
درخواست شرکت‌های ترکمنستانی، بهبود روابط تجاری با دیگر کشورهاست
نور جمال مالکایوا، نماینده اتاق صنایع ترکمنستان نیز در این نشست، با اشاره به اینکه هیئت تجاری ترکمنستان طی یک هفته گذشته از صنایع مختلف در استان‌های مختلف ایران و نمایشگاه‌های اقتصادی و تجاری در حال برگزاری بازدید کرده، گفت: بازدید از نمایشگاه‌ها و صنایع مختلف ایران سبب آشنایی بیشتر ترکمنستان با ایران و توسعه روابط تجاری دو کشور می‌شود. همچنین، برای بهبود روابط اقتصادی ایران و ترکمنستان اقدامات مهم و مؤثری بین دو طرف در حال انجام است.
وی با بیان اینکه وزارت بازرگانی ترکمنستان برای افزایش تجارت با تمامی کشورها شرایط خوبی را به وجود آورده، خاطرنشان کرد: در حال حاضر با توجه به درخواست شرکت‌های ترکمنستانی، در حال رایزنی برای بهبود رویه‌های تجاری در وزارت بازرگانی هستیم. شرکت‌های بخش خصوصی پیشنهادات متعددی برای همکاری ارسال کرده‌اند و بازهم پذیرای پیشنهادات خواهیم بود.