اتاق ایران در سلسله نشست‌های آشنایی با برنامه‌های نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری میزبان نامزدها خواهد بود و در چهاردهمین نشست مسعود پزشکیان، نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری با حضور در اتاق ایران با فعالان اقتصادی دیدار کرد. در این نشست که به میزبانی هیات رئیسه اتاق ایران برگزار شد، نمایندگان بخش خصوصی و تعاون به بیان دغدغه‌ها و مطالبات خود پرداختند و در ادامه، مسعود پزشکیان برنامه‌ها و دیدگاه‌های خود را تشریح کرد.
صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق ایران در ابتدای این نشست با اشاره به مشکلات اقتصادی کشور گفت: به نظر بخش خصوصی، اولین و مهم‌ترین موضوع لزوم بازگشت اعتماد دولت به جامعه و فعالان اقتصادی است. یکی از مؤلفه‌های پایش محیط کسب‌وکار هم این است که از نگاه فعالان اقتصادی، بی‌ثباتی مقررات و رویه‌های حاکم بر کسب‌وکار مشکل مهمی است.
حسن‌زاده ادامه داد: در ارزیابی پایش محیط کسب‌وکار، عمل مسئولان به وعده‌ها جزو نامناسب‌ترین مؤلفه‌هاست. همچنین بر اساس آمار سال 1401 تعداد کل مصوباتی که در سامانه ملی قوانین و مقررات بارگذاری شده 1463 بوده و 1287 مورد آن مربوط به محیط کسب‌وکار است. یعنی هر روز در سال حدود چهار مصوبه برای کسب‌وکار مقرره می‌گذارند. این حجم از مقررات چه بر سر بنگاه‌های اقتصادی می‌آورد؟
او تأکید کرد: بخش خصوصی با تعریف و تمجید رشد نمی‌کند، لازمه رشد بخش خصوصی، احترام به مالکیت و پذیرش سازوکار بازار است. ازنظر شما حد مداخله مربوط به بازار و قیمت‌گذاری کالاها چیست؟
رئیس اتاق ایران تصریح کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلات سیاست‌گذاری‌ها در حوزه سیاست پولی، مالی، تجاری و صنعتی ناهماهنگی و سیاست‌های پراکنده، تعدد مراکز تصمیم‌گیری و نبود نقشه راه و هماهنگی است. بخش خصوصی معتقد است تکمیل زنجیره ارزش باید مورد توجه قرار گیرد؛ دولت در این حوزه چه اقداماتی برای رفع این هماهنگی در نظر دارد؟
رئیس اتاق ایران در ادامه خواستار تشریح برنامه‌های پزشکیان در مورد مسائل و موانع بین‌المللی شد و گفت: محدودیت‌های زیادی در مبادلات بین‌المللی وجود دارد و به فعالان اقتصادی هزینه زیادی تحمیل کرده است. شما برای رفع تحریم‌ها و حل مسئله FATF چه برنامه‌ای دارید؟
دولت چهاردهم روی حل ناترازی‌های بودجه متمرکز شود
در ادامه این نشست، بهمن عبدالهیان، رئیس اتاق تعاون نیز اصلی‌ترین موضوع پیش روی دولت جدید را اقتصاد دانست و تأکید کرد: آنچه درباره اقتصاد باید مورد توجه باشد، ناترازی بودجه است. دخل‌وخرج امروز دولت با هم هماهنگ نیست و برای همین شاهد دست‌اندازی دولت به منابع بانکی هستیم. اقتصاد ایران، بانک محور است و اصلی‌ترین منابع واحدهای تولیدی از طریق بانک‌ها تأمین می‌شود و زمانی که دولت هم به منابع بانک‌ها چشم دارد، کار را برای بخش خصوصی سخت می‌کند.
او ادامه داد: چرا دولت باید مدیریت واحدهایی که سهم ناچیزی در آنها دارد را به عهده بگیرد و این‌طور هزینه‌های خود را افزایش دهد. دولت باید دست از این‌گونه مدیریت‌ها بردارد. برای مثال چه دلیلی دارد دولت مدیریت واحدهای خودروسازی که فقط در آنها ۷ درصد سهم دارد را به عهده داشته باشد؟
بر اساس اظهارات رئیس اتاق تعاون بالغ‌بر ۲۵ بانک امروز ناتراز هستند که به توجه نیاز دارند.
عبدالهیان در بخش دیگری از سخنان خود گفت: حوزه تعاون نیز به‌عنوان دومین رکن اقتصادی شناخته می‌شود و سهم بالایی در بخش‌های تولیدی و خدماتی دارد با وجود این، نامزدهای انتخاباتی چندان به این حوزه توجه نمی‌کنند. انتظار داریم از ظرفیت تعاونی‌ها بهتر استفاده شود.
او تأکید کرد: انتظار بخش تعاون از دولت چهاردهم این است که اجرای سند توسعه بخش تعاون را در دستور کار قرار دهد.
با سیاست‌های ارزی چه می‌کنید؟
در ادامه، محمد لاهوتی، رئیس کمیسیون صادرات اتاق ایران، در این نشست با اشاره به اینکه امسال با نام جهش تولید با مشارکت مردم نام‌گذاری شده هست، گفت: افزایش تولید بدون افزایش تقاضا و افزایش صادرات ممکن نیست. بااین‌حال تجارت خارجی از سال ۹۷ با توجه قوانین ارزی مانند تعهد ارزی و پیمان‌سپاری ارزی با مشکلات عدیده‌ای روبرو بوده و صادرات تناسبی با افزایش قیمت ارزی نداشته است، به‌گونه‌ای که حتی تزار تجاری کشور منفی شده است.
او با تأکید بر اینکه تولیدکنندگان برای تأمین مواد اولیه در تنگنا هستند، پرسید: در صورت پیروزی در انتخابات، دولت شما نسبت تعهد ارزی و پیمان‌سپاری ارزی چه برنامه‌ای دارد؟ آیا روند فعلی را ادامه می‌دهد و اگر پاسخ منفی است چه روشی برای تأمین ارز مواد اولیه دارید؟
لاهوتی ادامه داد: در کنار تحریم‌های بین‌المللی، بخش‌نامه‌های خلق‌الساعه هم هر روز یک قفل بر تجارت خارجی زده است، شما علاوه بر رفع تحریم‌های خارجی، برای تحریم‌های داخلی چه سیاستی دارید؟
از فرار مغزها به فرار صنعتگران رسیده‌ایم
در ادامه علیرضا کلاهی، رئیس کمیسیون صنعت اتاق ایران هم با بیان اینکه از فرار مغزها به فرار صنعتگران رسیده‌ایم، گفت: با نامساعد شدن شرایط، بسیاری از صنعتگران کشور را ترک کرده‌اند. برای اصلاح این مسیر نادرست چه برنامه‌ای دارید؟
کلاهی ادامه داد: سو مدیریت در حوزه صنعتی از دولت نهم شروع شده و تا به امروز ادامه دارد. در حوزه صنعت باید قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار را بگیرید و در این مسیر از نگاه و مشاوره بخش خصوصی استفاده کنید. باید مسیر توسعه صنعتی هموار شود. ما از ایجاد فرصت مناسب شغلی و درآمدی عاجز شده‌ایم. برای ادامه مسیر چه سیاستی در پیش خواهید گرفت؟
او اظهار کرد: دولت در همین شرایط تنگنای ارزی، به 13 شرکت تولید و مونتاژ موبایل مجوز داده که بخش زیادی از ارز موجود در کشور را مصرف می‌کنند. برای اصلاح این مسیر چه سیاستی در پیش خواهید گرفت؟
نگاه دولت چهاردهم نسبت به بخش خصوصی
علی نقوی، رئیس کمیسیون احداث و خدمات فنی مهندسی اتاق ایران در نشست تشریح برنامه‌های پزشکیان، با اشاره به سند احداث به‌عنوان راهکاری برای توسعه کشور، گفت: در شرایطی که همسایگان با برنامه، زیرساخت‌های خود را توسعه می‌دهند، برنامه‌های دولت شما برای تقویت زیرساخت‌ها چه خواهد بود و در این مسیر چگونه از بخش خصوصی بهره خواهید برد؟
او همچنین با اشاره به تعطیلی صدور خدمات فنی و مهندسی کشور، پرسید: آیا در کابینه دولت شما فعالان اقتصادی جایگاهی خواهند داشت؟
قوانین را اجرا کنید
رضا وفایی یگانه، معاون اقتصادی اتاق تعاون ایران نیز با بیان اینکه مطالبه تعاون‌گران اجرای قانون است، گفت: پس از ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی در 1384، تشکیل تعاونی‌ها روند صعودی گرفت آما پس از مدتی با بی‌توجهی که صورت گرفت، معلوم شد که این قانون روی کاغذ مانده است.
او افزود: مطالبه ما از دولت آینده، اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی، قانون رفع موانع تولید و قانون بهبود محیط کسب‌وکار است.
وفایی یگانه در ادامه با بیان اینکه باوجود انباشت علمی در کشور، تصمیمات باکیفیت گرفته نمی‌شود، افزود: مطالبه ما در بخش تعاون مانند برنامه شما استفاده از توان متخصصان است، تصریح کرد:
او در ادامه با اشاره به حذف نماینده اتاق تعاون از شورای پول و اعتبار، اظهار کرد: دولتی‌ها جای نماینده اتاق تعاون را در این شورا گرفتند. مشکل ما تصدی‌گری دولت در اقتصاد است و علاوه بر اینکه دولت رقیب بخش خصوصی شده، فرصت سیاست‌گذاری و نظارت را نیز از دست داده است. مطالبه ما از شما تشکیل یک دولت مقتدر سیاست‌گذاری است.
برنامه رفع تبعیض جنسیتی بنویسید
فاطمه مقیمی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و گرجستان نیز در این نشست با اشاره به وضعیت شاخص شکاف جنسیتی و نقش این شاخص در توسعه کشور، گفت: ایران در این شاخص جهانی جزو چهار کشور آخر است. زنان در حوزه‌های متعدد با این تبعیض مواجه هستند. آیا شما می‌توانید برنامه رفع تبعیض جنسیتی بنویسید و وزیر زن انتخاب کنید؟
مقیمی همچنین با طرح این سؤال که آیا در حوزه رفع تبعیض اشتغال برنامه‌ای دارید؟ افزود: زنان در حوزه کارآفرینی مشکلات جدی دارند و گاه به ورشکستگی می‌رسند. برنامه شما برای حمایت زنان بازرگان چیست؟ همچنین لایحه رفع خشونت علیه زنان که هنوز در صحن مجلس مطرح نشده، در دوره شما به چه سرنوشتی خواهد داشت؟
او ادامه داد: در دولت شما آیا شرایط زنان ازلحاظ قانونی، حقوقی، کسب‌وکار، حمایت خانواده و ... بهبود خواهد یافت یا خیر. شما در دولت خود از چه ظرفیت زنان استفاده می‌کنید و برنامه شما در این حوزه چیست؟
لزوم اصلاح نظام دیوان‌سالاری
در ادامه، اسحاق بندانی، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران نیز با بیان اینکه اتاق بازرگانی مشاور سه قوه باید باشد، گفت: بررسی علل ناکامی‌های کشورمان به این برمی‌گردد که باوجود تغییر اقتضائات دنیا، ساختار حکمرانی ما تغییر نکرده است.
او افزود: باید به سمت اصلاح نظام دیوان‌سالاری بردیم و دولت را کوچک کنیم. در آن صورت دغدغه شما که عدالت است نیز به وقوع می‌پیوندد.
نسل Z رئیس‌جمهور توسعه‌یافته می‌خواهد
موسی احمدزاده، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران از لزوم توجه به فناوری اطلاعات و دولت توسعه‌یافته گفت: مطابق قانون ما ممنوعیت واردات نداریم. چگونه با نظام جهانی در حوزه اقتصادی ارتباط برقرار می‌کنیم آن‌هم با رانت. با بسته شد در کشور به توسعه نمی‌رسیم. نسل Z رئیس‌جمهور توسعه‌یافته می‌خواهد. برنامه شما برای پیوستن به اقتصاد جهانی چیست, برای حوزه تولید توسعه‌یافته چه فکری خواهید کرد؟
دولت را گران اداره نکنید
بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران نیز عمده مشکل کشور را گران اداره شدن دولت دانست و گفت: چند نرخی بودن ارز یک چالش جدی است و مفسده‌ای را شکل داده که آثار آن را در سطح جامعه شاهد هستیم. از طرفی اختلاف بین نرخی که دستوری است و نرخ واقعی ارز وضعیت اقتصاد را به هم زده است. تجربیات را باید در اقتصادهای همسایه ببینیم و درس بگیریم.
این فعال اقتصادی تصریح کرد: ما بی‌سابقه‌ترین کسری در تراز تجاری را تجربه کردیم و متناسب با همین شرایط باید بدانیم برنامه شما در مواجه با نرخ ارز چه خواهد بود؟
او به بخش معدن نیز اشاره و تأکید کرد: بخش معدن و زنجیره‌های معدنی را باید جایگزین نفت کنیم. برای این منظور لازم است نگاه خام‌فروشی به این حوزه نداشته باشیم. پس باید محدودیت و عوارض برای صادرات معدنی اعمال نکنیم چون وقتی تولید مازاد اتفاق افتد باید زمینه صادرات آن مهیا شود.
توجه به حوزه آب ناگزیر است
محمدعلی رضایی، رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران از برنامه دولت چهاردهم در حوزه نرخ تعدیل بهره پرسید و اینکه دولت چه تعهدی به برنامه هفتم توسعه و بخش کشاورزی دارد؟
او در ادامه با اشاره به بحران آب، تأکید کرد: توجه به حوزه آب ناگزیر است. دولت ما برای بحث آب چه برنامه‌ای دارد؟
رگولاتوری حوزه فناوری اطلاعات را به بخش خصوصی بسپارید
سادینا آبایی، رئیس کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق ایران نیز گفت: تعدد نهادها و ارگان‌ها موجب شده فضای فناوری و اطلاعات دچار چالش جدی شود. از طرفی نیاز است رگولاتوری درستی در این حوزه توسط بخش خصوصی انجام شود.
این فعال اقتصادی همچنین حرکت به سمت فیلترینگ هوشمند را پیشنهاد کرد و پرسید: برنامه دولت چهاردهم در این حوزه چه خواهد بود؟
بدون مشارکت بخش خصوصی ره به‌جایی نمی‌بریم
پس از اظهارنظر فعالان اقتصادی و نمایندگان بخش خصوصی و تعاون، مسعود پزشکیان، نامزد چهاردهمین دوره ریاست جمهوری ضمن پاسخ‌گویی به سؤالات مطرح شده، به تشریح برنامه‌های خود پرداخت.
پزشکیان اظهار کرد: توسعه صنعتی کشور در شرایط فعلی با محیط زیست رابطه ندارد و ایجاد میکشل می کند. توسعه صنعتی نیازمند سند جامع و کارشناسی است. باید اتاق فکری تشکیل شود و در آن دولت از نگاه و تجربه بخش خصوصی استفاده کند و من هم می‌توانم این مسیر را در دولت پیگیری کنم. بدون مشارکت بخش خصوصی ره به‌جایی نمی‌بریم.
پزشکیان با اشاره به توسعه نامتوازن و گاه نادرست صنعت کشور، گفت: آیا وضعیت تهران و صنعت آن مبنای علمی و توجیه علمی دارد و با تقویت این صنعت با همین شرایط فعلی راه به‌جایی می‌بریم یا باید به اصلاح صنعت کشور بپردازیم؟ شما به‌عنوان بخش خصوصی باید با دولت همکاری کنید و نقشه بکشید، از دانشگاه کمک بگیرید و از تجربه خارج هم استفاده کنید.
ارتباط با دیگر کشورها ضروری است
او در بخش دیگری از سخنان خود اظهار کرد: بدون ارتباط با کشورهای دیگر راه به‌جایی نمی‌بریم. برای شکوفا شدن اقتصاد به بازار وسیع نیاز داریم که با این وضعیت ممکن نیست. با وضعیت امروز که برای برجام و FATF پیش آمده، گره به اقتصاد افتاده است. ما کالا و مواد اولیه را گران می‌خریم و محصول و داشته‌های خودمان ارزان می‌فروشیم. با این توجیه‌ها مشکل مملکت حل نمی‌شود.
او تأکید کرد: برای حل این مشکلات، نسخه آنی نداریم؛ باید رفرنس علمی داشته باشد و از تجربه بین‌المللی استفاده می‌کنیم.
پزشکیان افزود: بخش خصوصی باید در انتخاب وزیر صنعت، معدن و تجارت کمک کند؛ اما خودش هم باید کار کند. ما با هم می‌توانیم مشکلات را حل کنیم. حل مشکلات و تغییر یک فرایند دفعتاً ممکن نیست. بدون طی مراحل، حل مسئله ممکن نیست.
او درباره وضعیت زنان گفت: ما باید بسترها را فراهم کنیم تا زنان هم در این بستر رشد کنند. زنان باید کارشناس شوند. باید روندهای پیشرفت زنان اصلاح شود. ازنظر ذهنی با اندیشه‌هایی مواجهیم که نمی‌توانیم عده‌ای را حذف کنیم و باید با گروه‌های مختلف حرف بزنیم تا این موانع را حذف کنند.
او با تأکید بر اینکه باید از مسیر علمی حرکت کنیم، گفت: برای رسیدن به هدف باید آلترناتیوهای مختلف داشته باشیم، سناریوهای متعددی برای حل مسئله داشته باشیم و چندین سناریو را با هم پیش بگیریم.
پزشکیان ادامه داد: مانع‌ها را باید با روش‌های مختلف حل کرد و راه آن، گفت‌وگو است. ما به همراهی و همکاری دانشگاه‌ها، انجمن‌های علمی و صنفی و زنان نیاز داریم تا با روش‌های علمی تغییرات را رقم بزنیم.
چالش‌های اقتصادی را با تغییر در رویکردها و استفاده از کارشناسان حل می‌کنیم
پزشکیان ادامه داد: درباره ساختار دولتی با نگاه به تجربه بین‌المللی جلو می‌رویم. در این نظام، مسئول، وظیفه او و پاسخ‌گویی او باید مورد توجه باشد. همین رویکرد را در اداره موفق هر واحد اقتصادی می‌بینیم.
بر اساس اظهارات او استفاده از نیروی انسانی هم روش‌های مشخصی دارد که باید ملاک عمل باشد. امروز در بدنه دولت انبوهی از افراد هستند که بدون بهره‌وری لازم، درآمد کسب می‌کنند. این بدنه فربه باید اصلاح شود.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری همچنین به صنایع آب‌بر و تأسیس آنها در مناطق داخلی و خشک اشاره کرد و گفت: مسئول بروز این وضعیت همه ما هستیم. حال برای حل این معضلات باید بر مبنای نگاه‌های کارشناسی، با هم وارد عمل شویم. در این مسیر حتی در صورت نیاز باید از کارشناسان خارجی هم بهره ببریم تا وضعیت کشور را بهبود ببخشیم. باید در نگاه و اجرای خود تغییر اعمال کنیم.
بهبود روابط خارجی و FATF را پیگیری می‌کنیم
به باور او می‌توان مشکلات را حل کرد؛ مشروط بر اینکه سیاست‌ها را تغییر دهیم. همه با هم باید قدم بردارند، اختلاف‌ها را کنار بگذارند و بدانند که تغییر در یک دهه اتفاق می‌افتد و ناگهانی صورت نمی‌گیرد.
پزشکیان با بیان اینکه بهتر شدن روابط خارجی و حل موضوع FATF را پیگیری می‌کنیم، تأکید کرد: برای کاسبان تحریم این مهم است که در فضای تحریم بمانیم و محیط را غیرشفاف نگه دارند. امروز می‌خواهیم این محیط را تغییر دهیم.