استاد دانشگاه و پژوهشگر حوزه توسعه و اقتصاد سیاسی، گفت: بدون عادی سازی روابط خارجی، موفقیتی در اقتصاد نخواهیم داشت و ادامه حکمرانی فعلی، شکاف ایران و کشورهای دیگر را افزایش خواهد داد.
محمود سریع القلم، در نشست «حضور در مجامع بین المللی؛ فرصت‌ها و چالش‌های صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات» که در اتاق ایران برگزار شد، در بخش نخست سخنانش به ارائه نکاتی درباره حکمرانی پرداخت و بیان کرد: در جهان امروز تعریف از دولت تغییر کرده است در حالی که دولت در کشور ما با همان برداشت‌های دهه 60 نگریسته می‌شود.
او با بیان اینکه روح و روان ایرانی با موضوع توسعه‌یافتگی مشکل دارد، افزود: علاقه شدید ایرانیان برای کنترل یکدیگر یکی از نشانه‌های این امر است که از قضا در بنگاه‌های خصوصی ما هم شدید است.
سریع القلم با اشاره به منسوخ شدن مدیریت عمودی در شرکت‌های به‌روز دنیا مانند شرکت گوگل، گفت: با این وجود اما این علاقه شدید به کنترل رفتارهای یکدیگر و تلاش برای جذب دیگران به رفتارهایی که ما فکر می‌کنیم بهتر هستند، مانع بزرگ روان‌شناختی در مسیر رشد و توسعه ایران است.
او ادامه داد: کنترل‌گری در نهاد خانواده شروع شده، در دولت ادامه یافته و در مدارس و نظام آموزشی گسترش یافته است. بنابراین تا زمانی که تعریف ما از دولت و دیدگاه‌های ما تغییر نکنند نمی‌توان در عمل امیدی به تغییر داشت.
دولت باید تسهیلگر باشد و نه مالک
این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه در نظام بین‌الملل امروز، دولت یک تسهیلگر است و نه مالک، افزود: دولت نهادی تسهیلگر در امور بخش خصوصی و جامعه است و مبنای حکمرانی به بنگاه‌ها تفویض شده است. به همین دلیل کره جنوبی و آمریکا را با بنگاه‌های اقتصادی آن‌ها می‌شناسیم. اگر روسیه در اقتصاد جهانی عقب مانده به دلیل عدم برخورداری از بنگاه‌های در سطح جهانی است. اما چینی‌ها با وجود نظام سیاسی بسته، اما بنگاه‌های قابل اتکا و قابل ارائه در سطح جهانی دارند.
او با بیان اینکه در دنیای امروز بنگاه‌ها، کارکنان را مبنای کار خود قرار داده‌اند، اظهار کرد: در گروهی که در داووس عضو آن هستم بررسی در میان سه هزار نفر از مدیران شرکت‌ها انجام شده که نشان می‌دهد 65 درصد مدیران انرژی خود را برای کسب رضایت کارکنان و جذب استعدادها صرف می‌کنند.
سریع القلم با بیان اینکه توسعه در جهان محصول انرژی بنگاه‌هاست و نه انرژی دولت‌ها، گفت: 96 درصد نوآوری در دنیا توسط بنگاه‌ها انجام شده است. دولت برای نوآوری ساخته نشده و صرفاً تسهیلگر است. این بنگاه‌ها هستند که در شرایط فعلی جهان موتور توسعه را راه می‌اندازند. بنگاه‌ها به دلیل آزادی عمل، فکر و نوآوری، ثبات ایجاد می‌کنند.
او در بخش دیگر سخنانش به موضوع هوش مصنوعی و تحولات منطقه، پرداخت و گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهند 150 سال پیش انسان‌ها 124 هزار ساعت در زندگی خود، کار می‌کردند. در سال 1980 این عدد به 70 هزار ساعت و آلان به 50 هزار ساعت رسیده است. این تحول نتیجه فناوری و تکنولوژی است.
با تداوم حکمرانی فعلی، شکاف فناوری میان ایران و کشورهای منطقه افزایش خواهد یافت
سریع القلم با بیان اینکه از میان هزار و 16 نوع کار فقط 36 کار با هوش مصنوعی ارتباط ندارند، ادامه داد: در امارات و عربستان سرمایه‌گذاری‌های زیادی در حوزه هوش مصنوعی شده است. در حوزه عربی خلیج‌فارس چهار تریلیون دلار صندوق ذخیره ارزی وجود دارد. حوزه عربی خلیج‌فارس اکنون مهم‌ترین بانک دنیا محسوب می‌شود و همه شرکت‌های فناوری و انرژی جهان در تلاش هستند سهمی از صندوق ارزی این منطقه داشته باشند.
او افزود: ابوظبی صندوقی به ارزش ۹۶۸ میلیارد دلار، عربستان ۹۲۵ میلیارد دلار، قطر ۵۱۰ میلیارد دلار، دبی ۳۶۰ میلیارد دلار، کویت ۸۴۶ میلیارد دلار و مجموعه‌ای به نام مبادله، ۳۰۳ میلیارد دلار صندوق ذخیره ارزی دارند. همچنین عربستان و امارات اعلام کرده‌اند که به تدریج به سمت تنوع سازی تولید ناخالص داخلی خود پیش می‌روند. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود عربستان تا سال ۲۰۳۰، ۱۲ درصد تولید ناخالص داخلی خود را از تولید تراشه به دست آورد. همچنین تا سال ۲۰۲۵، برنامه‌ریزی کرده‌اند 500 شرکت غربی و آسیایی را بیاورند تا از طریق فاینانس و آموزش بتوانند 100 میلیارد دلار در حوزه تراشه سرمایه‌گذاری کنند.
سریع القلم تأکید کرد: ظرف 20 سال آینده این حوزه جغرافیایی کاملاً متحول خواهد شد. اگر ایران با این استعداد و ظرفیت و دانشگاه‌ها و بخش خصوصی خود بخواهد با همین روال کنونی، حکمرانی کند، شکاف عظیمی بین ایران و همسایگان منطقه‌ای خود ایجاد خواهد شد.
بدون عادی‌سازی روابط خارجی، موفقیتی در اقتصاد نخواهیم داشت
این استاد دانشگاه گفت: چین به این مسئله پی برد و فهمید که پیش‌نیاز حرکت در مسیر توسعه، عادی‌سازی روابط خارجی است. تا زمانی که روابط خارجی ما با دنیا عادی نباشد در اقتصاد هم موفقیتی نخواهیم داشت.
سریع القلم با بیان اینکه کشورها بدون هوش مصنوعی، از تمدن بشری عقب خواهند افتاد، اظهار کرد: در داووس مطرح شد جوامعی که در آن‌ها نظم فکری وجود ندارد در به‌کارگیری هوش مصنوعی عقب‌تر خواهند بود. تجربه، مرا به این نتیجه رسانده که ایرانیان کمی تمرکز ذهنی دارند. بی‌دلیل نیست ما در بولیوی که چند ماه یک‌بار کودتا در آن انجام شده و کشور فقیری است، 140 میلیون دلار سرمایه‌گذاری می‌کنیم.
او با اشاره به اینکه هوش مصنوعی هنوز در حوزه‌های حقوقی با مشکلاتی مواجه است، افزود: با این حال نمی‌توان خدمات هوش مصنوعی را نادیده گرفت. 60 درصد از درصد از کارهایی که در 2019 وجود دارند در 1940 وجود نداشتند. هوش مصنوعی با اینکه اتوماسیون ایجاد می‌کند اما در تولید کالا و خدمات جدید نیز پیشرو خواهد بود و اثر منفی در حوزه کار نخواهد داشت. بیشترین اثر هوش مصنوعی در حوزه بهداشت و سلامت خواهد بود. امروز به مدد هوش مصنوعی در عرض کمتر از 5 دقیقه سرطان فرد تشخیص داده می‌شود.
او با تأکید بر اینکه بدون ارتباطات جهانی، ما نمی‌توانیم چیزی یاد بگیریم، به اشتباهاتمان پی برده و دانش خود را افزایش دهیم، ادامه داد: در 2023 بالغ بر 130 میلیون چینی، به عنوان توریست به کشورهای دیگر رفتند و 250 میلیارد دلار پول خرج کردند. در حالی که 30 سال پیش به چینی‌ها پاسپورت داده نمی‌شد. چینی‌ها امروز 15 درصد گردشگری جهان را تشکیل می‌دهند، چرا که آن‌ها متوجه شدند بدون ارتباط با جهان و کاهش نقش دولت در اقتصاد ملی آینده چین تضمین شده نیست.
سریع القلم با بیان چهار نکته به سخنانش پایان داد و گفت: نکته اول؛ کشوری که G6 نداشته باشد آینده اقتصادی نخواهد داشت. دوم؛ بدون سرمایه‌گذاری مشترک، هیچ کشوری نمی‌تواند از آنچه در جهان اتفاق می‌افتد، یاد بگیرد. چین 400 هزار شرکت هایتک دارد که 94 درصد سرمایه‌گذاری مشترک با خارج از چین دارند. در هر مجموعه‌ای اگر فقط یک نفر فکر کند ممکن است خیلی اشتباه کند اما اگر عده‌ای فکر کنند حتی در صورت اشتباه هم سریع‌تر می‌توانند اصلاح کنند.
او افزود: سوم؛ در دنیای ما کشوری معتبر و قابل اتکا است که نقشی در کاهش اکسید کربن و مشکلات زیست‌محیطی دنیا داشته باشد. بسیاری از کشورها وارد سرمایه‌گذاری در این عرصه شده‌اند. چینی‌ها با سرمایه‌گذاری زیاد در این حوزه بقیه کشورها را به خود وابسته کرده‌اند. چهارم؛ افراد جالب کسانی هستند که به آن‌ها تذکر داده نشود.