موافقت صندوق توسعه ملی با تخصیص ۸۰۰ میلیون دلار برای ساخت نیروگاه خورشیدی

صد و ششمین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان آذربایجان شرقی با محوریت «ناترازی برق و چالش‌های پیش ‌روی واحدهای تولیدی در این زمینه» و «نحوه تخصیص منابع صندوق توسعه ملی برای پروژه‌های استانی بخش خصوصی و بررسی دلایل سهم اندک آذربایجان شرقی از منابع ارزی این صندوق» در اتاق تبریز برگزار شد.

در این نشست، یونس ژائله، رئیس اتاق تبریز، ناترازی انرژی را چالش جدی برای صنایع عنوان کرد و افزود: خسارت سنگینی از بابت این امر به صنایع وارد می‌شود.

وی ادامه داد: طی سال‌های قبل، ناترازی انرژی توسط بخش خصوصی پیش‌بینی شده و راهکارهای مناسبی از جمله توسعه نیروگاه‌های خورشیدی برای کاهش ناترازی مطرح شده است.

رئیس اتاق تبریز ضمن انتقاد از تداوم روند ناترازی در کشور خاطرنشان کرد: راه درست، بهره‌گیری از انرژی پاک و خورشیدی است که چون نیازمند سرمایه‌گذاری سنگین است، بخش دولتی باید در این مسیر پیش‌قدم شود. در این زمینه دولت می‌تواند با تسهیل در صدور مجوز احداث نیروگاه خورشیدی، صدور مجوزهای محیط زیستی و تخصیص زمین و در اختیار قرار دادن زیرساخت‌های لازم، بخش خصوصی را به سرمایه‌گذاری در این زمینه ترغیب کند، همان‌گونه که اکنون نیز افرادی از بخش خصوصی استان آماده سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی پاک هستند، اما به دلیل وجود موانع، نمی‌توانند پا پیش بگذارند.

تخصیص اعتبار پروژه‌های نیمه‌تمام از سوی صندوق توسعه ملی

بهرام سرمست، استاندار آذربایجان شرقی نیز اظهار کرد: کلیه اختیارات قابل تفویض به استان را از طریق وزارتخانه‌ها دنبال می‌کنیم.

وی بر لزوم شناسایی مناطق دارای مزیت سرمایه‌گذاری استان و اصلاح اطلاعات استان در سامانه شرکت ساتبا جهت معرفی استان به سرمایه‌گذاران احداث نیروگاه تأکید کرد.

استاندار آذربایجان شرقی از پیگیری استانداری جهت تفویض اختیار صدور مجوز تا مرحله تخصیص زمین احداث نیروگاه خبر داد.

سرمست با اشاره به موافقت صندوق توسعه ملی با تخصیص ۸۰۰ میلیون دلار برای ساخت نیروگاه خورشیدی در استان، اظهار کرد: صندوق توسعه ملی تا به امروز در استان کارکردی نداشته و ناترازی را در این زمینه شاهد هستیم.

وی افزود: بر اساس گزارش بانک مرکزی، سهم استان از کل منابع بانک‌های کشور بالغ‌بر ۲.۴۸ درصد بوده و رتبه هفتم را دارد درحالی‌که ۴.۸ جمعیت کشور در این استان و ۱۰ درصد جمعیت فعال کشور در این استان است و بخش اعظم اقتصاد استان در دست بخش خصوصی است.

سهم آذربایجان شرقی از صندوق توسعه ملی باید ۱۰ درصد باشد

سرمست با بیان این‌که از ۱۶۰ میلیارد دلار درآمد صندوق توسعه ملی باید ۱۰ درصد سهم استان باشد، گفت: از سال ۱۴۰۰ تا امروز تخصیص اعتبار ارزی صفر و ازلحاظ ریالی حداکثر ۲ درصد بوده است درحالی‌که کرمان ۹ درصد و یزد ۸.۵ درصد دریافتی دارند.

استاندار آذربایجان شرقی اظهار کرد: در تخصیص اعتبار پروژه‌های نیمه‌تمام بر روی کمک صندوق توسعه ملی حساب می‌کنیم و امیدواریم عقب‌ماندگی صنایع از این طریق جبران شود.

صنعت، توان تعطیلی دو روزه را ندارد

یونس اکبرپور پایدار، رئیس کمیسیون صنایع و انرژی اتاق تبریز با تأکید بر اینکه صنایع تحمل تعطیلی دو روزه به دلیل نبود برق و گاز را ندارند، افزود: خسارت هر یک روز قطعی برق، معادل ۱۶.۵ درصد ارزش‌افزوده واحدهای تولیدی است.

وی با بیان این مطلب ادامه داد: خسارات ناشی از قطعی برق، باعث افزایش هزینه تولید شده و درنهایت این هزینه از جیب مردم پرداخت می‌شود و درنهایت به کوچک شدن صنایع می‌انجامد.

پایدار گفت: علیرغم تعطیلی چند روزه واحدهای تولیدی، هزینه‌های جاری از قبیل حقوق هزینه‌های بیمه تأمین اجتماعی کارگران، پرداخت سود تسهیلات بانکی و… پابرجا است. از سوی دیگر قطعی برق موجب خرابی دستگاه‌ها و ماشین‌آلات می‌شود و بار مالی مضاعفی به کارخانجات تحمیل می‌کند.

وی فرسودگی صنایع را یکی از دلایل افزایش مصرف سوخت در کشور دانست.

پایدار بر لزوم فرهنگ‌سازی در راستای کاهش مصرف سوخت در منازل و واحدهای مسکونی تأکید کرد.

80 درصد درآمد صندوق باید برای بخش خصوصی صرف شود

سید مصطفی سیدهاشمی، جانشین رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی اظهار کرد: همه معتقد هستیم که توسعه کشور نیازمند حضور سرمایه گذاران بااهل، با معرفت، متدین و متعهد به نظام و آشنا به مباحث اقتصادی است.

وی با تأکید بر این‌که کسانی می‌توانند قفل بخش اقتصادی را بگشایند که با مسائل بنگاه‌داری و شرکت‌داری آشنا باشند، افزود: دولت‌ها نمی‌توانند اقتصاد را به خوبی اداره کنند و هر دولتی در هر کشوری هزینه بسیار بالایی داشته و توان اداره اقتصاد را ندارد.

سیدهاشمی با بیان این‌که بر اساس اساسنامه صندوق توسعه ملی، ۸۰ درصد درآمد صندوق باید برای بخش خصوصی صرف شود، اظهار کرد: ارتباطات خارجی سالم در بخش اقتصادی به عنوان اهرم اقتصادی باید به کمک ما بیاید.

سیدهاشمی با بیان این‌که ۱۶۰ میلیارد دلار از محل درآمد نفتی وارد صندوق توسعه ملی می‌شود، گفت: بخشنامه بسیار مهم و شجاعانه دکتر پزشکیان در ۲ هفته پیش صادر شده که شاید در طول تاریخ بی نظیر باشد و بر اساس آن تکلیف شده تا نیروگاه‌های خورشیدی در سطح کشور احداث شود.

جانشین رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی پیشنهاد داد: پروژه‌های دارای پیشرفت ۶۰ درصدی استان به صندوق توسعه ملی معرفی شوند و از طریق اوراق مراحبه ارزی، تأمین مالی شوند.

وی سپرده‌گذاری مقید و مشارکت صندوق توسعه ملی در پروژه‌های سودآور را از دیگر روش‌های تأمین مالی عنوان کرد.

سیدهاشمی با بیان این‌که احداث هر ۱۰ مگاوات نیازمند چهار میلیون دلار پول است، افزود: سهم آذربایجان شرقی در این بخشنامه رئیس جمهور، ساخت ۲ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی است که ۸۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری لازم دارد.

وی با بیان این‌که مراحل تأیید سرمایه گذاری برای احداث نیروگاه خورشیدی از طریق سامانه ساتبا انجام می‌گیرد، ادامه داد: هر نیروگاه ۱۰ مگاواتی، سالانه ۶۰ میلیارد تومان درآمد خالص دارد و با توجه به شرایط کشور، باید جایی نیروگاه احداث شود که در سریع‌ترین زمان و راه ممکن به شبکه برق وصل شود.

جانشین رئیس هیات عامل صندوق توسعه ملی با بیان این‌که بحث واردات تجهیزات این نیروگاه برعهده وزارت نیرو است و تنها کشوری که می‌تواند تأمین کند، چین است، اظهار کرد: صندوق توسعه ملی قراردادی با وزارت نیرو بسته تا از محل منابع صندوق، پنج میلیارد دلار برای ناترازی انرژی‌های تجدیدپذیر در اختیار دولت قرار می‌دهد که ۸۰۰ میلیون دلار آن برای آذربایجان شرقی است.

وی با بیان این‌که سرمایه‌گذارانی که مجوز آن‌ها تأیید شده است می‌توانند از طریق بانک عامل خود برای دریافت این اعتبار اقدام کنند، افزود: دریافت اقساط این تسهیلات پرداختی از سوی صندوق، به صورت ارز و یا ریال معادل ارز خواهد بود.

صدور مجوزهای بدون نام برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی

صابر پرنیان، مدیرکل صمت استان آذربایجان شرقی پیشنهاد صدور مجوزهای بدون نام در حوزه احداث نیروگاه‌های خورشیدی را مطرح کرد و افزود: مجوز و زمین مربوطه را می‌توانیم خودمان آماده سازیم و سپس سرمایه گذاران و متقاضیانی که مراجعه کننده را اهلیت سنجی کنیم و در صورت تأیید اهلیت آن‌ها مجوز و زمین را تخصیص دهیم.

وی همچنین به ۴۶ طرح اولویت‌دار صنعت استان که نیازمند ۱۲۰ همت سرمایه گذاری بوده و ۱۲ هزار نفر اشتغالزایی خواهد داشت، اشاره کرد و افزود: از صندوق توسعه ملی می‌خواهیم حداقل ۵۰ همت برای تکمیل طرح‌هایی که در مراحل انتهایی قرار دارند، تخصیص دهد.

پرنیان تشریح کرد: در این زمینه دولت باید زمین مناسب برای احداث نیروگاه خورشیدی در نظر گرفته و پس از تأمین زیرساخت‌های لازم، مجوزهای مربوطه را در اختیار سرمایه‌گذاران دارای اهلیت فنی و مالی قرار دهد.

طاهر روحی، مدیرکل دفتر هماهنگی امور اقتصادی استانداری آذربایجان شرقی با بیان اینکه بدنه وزارت نیرو سنگین است، گفت: فرآیند احداث نیروگاه خورشیدی، به‌دلیل بروکراسی‌های موجود بسیار طولانی است.

سهم ناچیز آذربایجان شرقی از تسهیلات صندوق توسعه ملی

در ادامه یونس ژائله، رئیس اتاق تبریز با انتقاد از سهم ناچیز آذربایجان شرقی از تسهیلات صندوق توسعه ملی گفت: سهم استان از تسهیلات صندوق توسعه ملی ۲۵ صدم درصد است. همچنین آذربایجان شرقی با دریافت ۷۰۰ هزار دلار از منابع ارزی در رتبه‌های پایین از نظر دریافت منابع قرار دارد.

وی با بیان اینکه آذربایجان شرقی دارای ۴ هزار و ۵۰۰ واحد تولیدی بوده و ۷ درصد از ارزش‌افزوده کشور را در اختیار دارد، با این حال در بحث استفاده از منابع ملی، دچار عقب‌افتادگی جدی است.

ژائله گفت: در حال حاضر ۹۵ مگاپروژه با هزینه‌ای بالغ‌بر ۴۱۰ همت در استان در حال اجرا است که بخشی از این پروژه‌ها پیشرفت ۶۰ درصدی دارند که با تخصیص یک میلیارد دلار، می‌توان تعدادی از این پروژه‌ها را سال بعد به مرحله بهره‌برداری رساند.

سختگیری بانک‌ها در پرداخت تسهیلات

رضا جعفری، عضو هیات رئیسه اتاق تبریز ضمن تأکید بر همکاری بخش خصوصی با وزارت نیرو در مدیریت مصرف انرژی، خواستار تضمین خرید برق مازاد توسط وزارت نیرو به قیمت دلاری از تولیدکنندگان برق توسط بخش خصوصی شد.

وی با اشاره به سختگیری بانک‌ها در پرداخت تسهیلات برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی گفت: در این زمینه لازم است، تسهیلگری صورت بگیرد.

جعفری، انجام طرح‌های مشترک بین واحدهای تولیدی در زمینه احداث نیروگاه‌های خورشیدی را گامی مؤثر در عملیاتی کردن و توسعه این نیروگاه‌ها دانست.

آمادگی کامل برای احداث ۲ هزار مگاوات در استان داریم

شهرام شفیعی، سرپرست سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی اظهار کرد: برای تخصیص زمین برای احداث نیروگاه ابتدا لازم است موافقت اولیه توسط وزارت نیرو انجام و در پنجره واحد و سپس دبیرخانه سازمان جهادکشاورزی ثبت شود تا تخصیص زمین انجام گیرد.

 وی افزود: بروکراسی‌های اداری برابر تبصره‌های وزیر حذف شده است و مشکل خاصی در خصوص واگذاری زمین برای این بخش وجود ندارد و آمادگی کامل برای احداث ۲ هزار مگاوات در استان داریم.

شفیعی در ادامه به ۹۱ مگاپروژه بخش باغبانی، ۱۲ مگاپروژه آب، سه پروژه طیور و هفت پروژه دامپروری در انتظار تأمین مالی اشاره کرد.

پیشنهاد تأسیس کنسرسیوم و تعاونی‌های اختصاصی در زمینه انرژی خورشیدی

علی مقدم‌زاده، معاون مطالعات و برنامه‌ریزی صندوق توسعه ملی، با تأکید بر لزوم بهره‌گیری ظرفیت وزارت نیرو و ساتبا در زمینه احداث نیروگاه‌های خورشیدی، از اعلام آمادگی این صندوق برای تخصیص منابع ارزی به فعالان اقتصادی استان خبر داد.

وی پیشنهاد تأسیس کنسرسیوم و تعاونی‌های اختصاصی در زمینه انرژی خورشیدی را مطرح کرد.

موسی خلیل‌الهی، رئیس کل دادگستری استان آذربایجان شرقی گفت: فعالان اقتصادی استان آذربایجان شرقی علیرغم تمام محدودیت‌ها و مشکلات، تاکنون توانسته‌اند حفط موجودیت کنند و امیدواریم، صندوق توسعه ملی با پرداخت تسهیلات مناسب، به اعتلای بخش خصوصی استان کمک کند.

عدم آشنایی فعالان اقتصادی استان با ضوابط صندوق توسعه ملی

رضا محمدی، معاون سرمایه‌گذاری و تأمین مالی صندوق توسعه ملی نیز اظهار کرد: بزرگ‌ترین طرح ریالی تاریخ و یکی از ۲۰‌ طرح ارزی صندوق در این استان است.

وی با بیان این‌که بیش از ۴۷۰ میلیون دلار برای آذربایجان شرقی از طریق صندوق توسعه ملی، تأمین مالی شده است، افزود: شاید یکی از دلایل اصلی کم بودن سهم استان از منابع صندوق تا به امروز عدم آشنایی با ضوابط صندوق بوده است.

وی، اعتبارات صندوق توسعه ملی را منبع مهم تأمین مالی برای پروژه‌های در سطح ملی عنوان کرد و گفت: تخصیص ۸۰۰ میلیون دلار از منابع صندوق برای تکمیل پروژه‌های احداث نیروگاه تجدیدپذیر، گام مهمی برای این استان به شمار می‌رود.

بازگشت دلاری تسهیلات برای بخش خصوصی ممکن نیست

اسماعیل چمنی، رئیس شورای شهر تبریز گفت: صندوق توسعه ملی، تسهیلات را در قالب ارز به بخش خصوصی ارائه می‌دهد و دریافت‌کنندگان آن، موظف هستند، این مبالغ را به‌صورت دلاری به صندوق بازگردانند، اما با توجه به تورم موجود در کشور و کاهش ارزش پول ملی، عملاً بخش خصوصی قادر به بازپرداخت دلاری نیستند.

وی با بیان اینکه ۵۰۰ هزار نفر در استان از هنر-صنعت فرش ارتزاق می‌کنند، گفت: تاکنون ما در حوزه فرش دستباف، از بودجه دولتی و بودجه صندوق توسعه ملی بهره نبرده‌ایم.

روح الله متفکر آزاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی بیان کرد: با کمک صندوق توسعه ملی، برنامه هفتم توسعه در احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر در استان محقق می‌شود.

وی افزود: مشکل تولیدکنندگان برق در این خصوص، نوع دریافت هزینه بود که با تدابیر اندیشیده جهت دریافت ارزی یا ریالی این مشکل نیز حل می‌شود.

متفکر آزاد همچنین با پیگیری درباره تفویض اختیارات شرکت ساتبا به استان جهت اعطای مجوز به سرمایه‌گذاران نیروگاه، گفت: اگر استانداری بتواند سازوکار جامع و مشخصی برای این روند طی کند، مشکلی از بابت تفویض اختیار وجود ندارد.

اکبر فرج‌نیا، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق تبریز، اظهار کرد: اخیراً در شرکت ساتبا تصمیم‌گیری شده تا اختیارات در این خصوص به استان‌ها داده شده و احداث نیروگاه‌های زیر سه مگاوات دراختیار شرکت توزیع نیروی برق باشد.

فرج‌نیا با اشاره به تأخیر در بخش تخصیص زمین جهت احداث نیروگاه تجدیدپذیر، گفت: اخیراً احداث نزدیک به ۶۵ مگاوات به شرکت توزیع نیروی برق تکلیف شده که کارهای آن انجام گرفته و مجوزها اخذ شده و پیگیر تخصیص زمین هستیم.

 باغبان، مجری انرژی‌های خورشیدی با بیان این‌که سه سال است کارگروه توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر در استان تشکیل شده است، افزود: پروانه احداث بیش از ۲ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر از طریق سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر صادر شده است.

وی افزود: برای افق ۱۴۰۵ نزدیک به ۶۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر در استان در مدار تولید قرار می‌گیرد.