نشست شورای روسای اتاق‌های سراسر کشور با هیات‌رئیسه اتاق ایران، با حضور رضا انصاری، رئیس سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی و با موضوع امضای تفاهم‌نامه همکاری اتاق ایران و سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی در برنامه توسعه نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ایران (SPX) برگزار شد و در نهایت این تفاهم نامه به امضای صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق ایران و علی انصاری، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران رسید.
صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در این نشست با اشاره به نقش شهرک‌های صنعتی در رشد تولید و توسعه اقتصادی کشور، گفت: توجه به بنگاه‌های کوچک و متوسط، نقش اساسی در خروج اقتصاد از رکود دارد.
او تأکید کرد: توانمندسازی بنگاه‌های کوچک و متوسط، شبکه‌سازی و ساختارمند کردن ارتباط بین آنها به منظور ایجاد رقابت‌پذیری مناسب، از اهداف اصلی امضای تفاهم‌نامه همکاری در برنامه توسعه نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ایران است.
حسن‌زاده با بیان اینکه بنگاه‌های کوچک و متوسط در ایران نقش قابل توجهی در اشتغال‌زایی دارند، گفت: لازم است این بنگاه‌ها حمایت شوند تا از منظر ارزش‌افزوده نیز جایگاه درخوری به خود اختصاص دهند. در صورتی که برنامه توسعه نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ایران به درستی اجرا و پیاده‌سازی شود، راه ارتباط بین بنگاه‌های کوچک تولیدی با کارفرمایان بین‌المللی نیز باز خواهد شد و به این ترتیب بنگاه‌های تولیدی برای حضور در بازار رقابتی و پیچیده جهانی آماده می‌شوند.
او در ادامه به برخی چالش‌هایی که در شهرک‌های صنعتی جاری هستند، اشاره و تصریح کرد: برخی سرمایه‌گذاران در شهرک‌های صنعتی ورود می‌کنند و به دلیل شرایط اقتصادی سخت، موفق به شروع فعالیت نمی‌شوند و زمان طولانی معطل می‌مانند تا بتوانند زیرساخت‌های تولید را مهیا کنند. در این حین به دلیل طولانی شدن فرآیندها و طبق قانونی که نباید زمین‌های شهرک بدون استفاده باقی بمانند، شاهد واگذاری زمین به فرد دیگری هستیم. به نظر می‌رسد در این وضعیت نباید چنین قانونی را اعمال کرد. بهای واگذاری زمین‌ها هم بسیار بالاست.
رئیس اتاق ایران با بیان این مطلب که سند شهرک‌های صنعتی به عنوان وثیقه و ضمانت مورد تأیید نیست، گفت: لطفاً شرایطی ر ا فراهم کنید تا این اسناد به عنوان وثیقه بانکی مورد استفاده قرار گیرند.
حسن‌زاده همچنین به استاندارد نبودن فضا و زیرساخت‌های شهرک‌های صنعتی اشاره کرد و افزود: سطح خدمات‌دهی شهرک‌ها در ایران مناسب نبوده و تأسیسات و زیرساخت‌ها در شهرک‌های صنعتی طبق استانداردهای بین‌المللی نیست. بنابراین انتظار داریم حل این موضوعات در دستورکار سازمان شهرک‌ها قرار بگیرد.
او در ادامه تأکید کرد: اعضای اتاق ایران برای حل مشکلات مربوط به شهرک‌های صنعتی، مطالبه‌گر هستند تا بودجه کافی به شهرک‌ها تخصیص پیدا کند. بنابراین در کنار سازمان شهرک‌های صنعتی آنچه برای کمک به سرمایه‌گذاری نیاز است را از دولت مطالبه می‌کنیم.
تسهیل حضور بنگاه‌های کوچک و متوسط در چرخه تولید و صادرات را دنبال می‌کنیم
در ادامه این نشست، پیام باقری، نایب‌رئیس اتاق ایران به جزئیات تفاهم صورت گرفته بین اتاق ایران و سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران اشاره کرد و گفت: نظام مبادلات پیمانکاری، یک‌ترم بین‌المللی است که برای اولین مرتبه از سوی یونیدو مطرح شد و امروز در بسیاری از کشورها این شرایط حاکم شده است. اصل این تفاهم‌نامه هم‌رسانی بین عرضه و تقاضاست.
او ادامه داد: مرزهای جغرافیایی در نظام مبادلات پیمانکاری از بین رفته و تمرکز روی تقویت شرکت‌های کوچک و متوسط و صادراتی کردن این شرکت‌هاست تا تولیدات خود را راحت‌تر در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهند.
باقری با بیان این مطلب که اتاق ایران در رابطه با ایجاد نظام مبادلات پیمانکاری در کشور، اقداماتی را طی سالیان گذشته انجام داده است، گفت: اتاق ایران تلاش دارد تا با امضای این تفاهم‌نامه و استقرار این نظام شاهد تسهیل وضعیت حضور شرکت‌های کوچک و متوسط در حوزه عرضه محصولات و صادرات باشد.
پروژه SPX عضویت فراگیر اتاق‌ها را ممکن می‌کند
بابک ولی‌زاده، مدیر اجرای پروژه SPX در اتاق ایران درباره روند اجرای پروژه که از سال 1396 شروع شده است، گفت: بعد از امضای این تفاهم‌نامه، روند اجرای پروژه آغاز می‌شود و اتاق ایران این پروژه را در همه اتاق‌ها پیاده‌سازی می‌کند. در این سال‌ها هم‌زمان اهداف و برنامه‌های اتاق نهم و دهم را نیز داشتیم و اهداف پروژه با اهداف اتاق، هم‌پوشانی دارد.
او با بیان این مطلب که عضویت فراگیر یکی از اهداف کلی و اولویت‌های اتاق دهم است و الزام قانونی نیز به شمار می‌آید، تصریح کرد: در این رابطه اقدامات پژوهشی صورت گرفته است و مشخص شد برای تحقق این هدف باید به سمت خدمت‌محوری برویم. اتاق‌ها امروز خدماتی را ارائه می‌دهند و برای جذاب شدن این خدمات برای عضویت فراگیر می‌توان spx را خدمتی جدید تلقی کرد.
ولی‌زاده ادامه داد: آنچه اهمیت دارد این است که خدمات غیرملموس اتاق را نمایان کنیم و به این نکته توجه داشته باشیم که پروژه spx جزو خدمات ملموس اتاق‌ها به اعضا محسوب می‌شود. این پروژه کمک می‌کند در رابطه با عضویت فراگیر به سمت بنگاه‌های کوچک و متوسط برویم. این بنگاه‌ها جامعه هدف پروژه هم به شمار می‌آیند. این برنامه خلاق و نوآورانه بوده و مبتنی بر بنگاه‌های کوچک و متوسط است که صدایشان کمتر شنیده می‌شود.
مأموریت اصلی پروژه SPX تسهیل و تقویت روابط پیمانکاری با ایجاد سکوی هوشمند همکاری‌هاست
طهمورث لاهوتی، معاون سازمان صنایع کوچک نیز در ادامه به توضیح جزئیات پروژه spx پرداخت و گفت: سازمان صنایع کوچک از سال ۱۳۸۶ به این موضوع ورود کرد. در ۱۰ استان این پروژه را شروع کرده و سعی داشته از همان ابتدا اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی را در کنار خود داشته باشد. این پروژه در طول سال‌های گذشته به‌روز شده تا اینکه به اینجا رسیده است. حال با تشکیل شورای راهبری و ساختار اجرای پروژه، فرآیند کار، شروع می‌شود و در قدم اول ضرورت داشت، شاهد تمدید تفاهم‌ها بین اتاق ایران و سازمان باشیم.
او از تشکیل اولین کمیته تخصصی در حوزه نفت و نیرو خبر داد و افزود: اولین نشست این کمیته تخصصی با حضور مدیران دولتی و خصوصی برگزار شد. مأموریت اصلی پروژه تسهیل و تقویت روابط پیمانکاری با ایجاد سکوی هوشمند همکاری‌هاست. تقویت زنجیره ارزش هم در این پروژه دنبال می‌شود.
لاهوتی با توجه به اسناد بالادستی مانند قانون برنامه هفتم گفت: موضوع تحرک‌بخشی صادرات، کاهش خام‌فروشی و تقویت زنجیره ارزش که از اهداف همین پروژه هم هست، در قالب قانون برنامه هفتم نیز پیگیری می‌شود. علاوه بر این، توسعه روابط بین بنگاه‌های بزرگ و کوچک نیز در دستورکار قرار دارد. طبق برنامه‌ریزی انجام شده، تا پایان سال جاری ساختار اجرایی این پروژه نهایی خواهد شد و برنامه تا پایان سال ۱۳۹۷ تنظیم شده است.
انتظارات روسای اتاق‌های استانی از شهرک‌های صنعتی
محمدصادق حمیدیان، رئیس اتاق شیراز از دخالت‌های ناروا در شهرک‌های صنعتی سخن گفت و اظهار کرد: 6 شهرک صنعتی داریم که هیچ کدام واگذار نشدند. تقاضا داریم در روند تغییر مدیران از بدنه سازمان استفاده شود تا افرادی که مدیریت را به عهده می‌گیرند، توان و حرفه لازم را داشته باشند.
او درباره کمک‌های فنی و اعتباری که از طرف سازمان صنایع کوچک داده می‌شود نیز گفت: این کمک‌ها باید بر اساس مبنا و سهم آنها در توسعه منطقه‌ای باشد. برای تأمین زیرساخت‌ها در شهرک‌های صنعتی به انرژی پاک توجه کنید. می‌توان شهرک‌ها را به تولید انرژی پاک مجهز کرد. بدون شک بخش خصوصی در اجرای این طرح همراهی لازم را دارد.
محمد خاکی، رئیس اتاق خرم‌آباد توسعه نظام مبادلات پیمانکاری و پروژه spx را بسیار مؤثر ارزیابی کرد و گفت: ۱۷ سال قبل این فرآیند شروع شده؛ اما تا به امروز نهایی نشده است که بیانگر چالش‌هاست. این پروژه اهداف خوبی را دنبال می‌کند که باید دید در ایران قابل پیاده‌سازی است؟ به نظر در اجرا با چالش مواجه شویم. از طرفی اجرای پایلوت پروژه در چند استان امکان‌پذیر نیست و باید در کل کشور اجرا شود چون روی یک زنجیره ارزش متمرکز است.
یونس ژائله، رئیس اتاق تبریز نیز از اثرگذاری این پروژه صحبت کرد و افزود: از ۱۷ سال گذشته تا به امروز چه اثراتی را شاهد بودیم. باید آسیب‌ها را شناسایی و برطرف کنیم.
این فعال اقتصادی تصریح کرد: قرار بود بخشی از مالیات ارزش‌افزوده برای تجهیز شهرک‌های صنعتی صرف شود؛ اما در عمل اقدامی را ندیدیم. سطح زیرساخت‌های خدمت‌رسانی شهرک‌ها قابل دفاع نیست.
محمد ایرانی، رئیس اتاق قم، فلسفه شکل‌گیری شهرک‌های صنعتی را حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط عنوان کرد و گفت: بهای زمین در شهرک‌ها مدام در حال افزایش است و روند سرمایه‌گذاری واحدهای کوچک و متوسط را سخت کرده است. به نظر می‌رسد از اهداف خود فاصله گرفتیم و شهرک‌های صنعتی به رقیبی برای این واحدها تبدیل شده‌اند. فراموش نکنیم که اقتصاد ایران را واحدهای کوچک نگه داشتند و باید هوای آنها را داشته باشیم.
مهدی طبیب‌زاده، رئیس اتاق کرمان از بی‌توجهی به شرایط حاکم بر شهرک‌های صنعتی انتقاد کرد و گفت: ضرورت دارد مأموریت ویژه‌ای تعریف شود و امکاناتی را هماهنگ با مأموریت‌های تعریف شده در شهرک‌های صنعتی، ایجاد کنیم. صنایع کوچک از دستورکار حاکمیت خارج شدند و درصد کمی از آنها در مسیر رشد قرار دارند.
او ادامه داد: ۷۰ درصد واحدهای کوچک به بلوغ سازمانی لازم نرسیدند تا بتوانند رقابت در عرصه اقتصاد جهانی را داشته باشند و ارتقای سطح تکنولوژی این واحدها رخ نداده است.
شهرک‌های صنعتی باید خصوصی شوند
در واکنش به آنچه گفته شد، رضا انصاری، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران، تأکید کرد: برای قرار گرفتن در زنجیره ارزش جهانی و ورود به رقابت‌های بین‌المللی، چاره‌ای نداریم جز اینکه تکنولوژی را در رأس فعالیت‌های بنگاهی قرار دهیم. امروز همه بنگاه‌های اول دنیا تکنولوژی‌محور هستند، یعنی پارادایم‌های توسعه صنعتی تغییر کرده و اقتصاد دانش‌بنیان ملاک عمل قرار گرفته است.
او خاطرنشان کرد: در دنیای امروز فناوری‌ها جایگاه مهم و جدی دارند و واحدهایی که بر پای تکنولوژی فعالیت می‌کنند در زنجیره ارزش جهانی به راحتی وارد شده و رقابت می‌کنند.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی ادامه داد: برای حضور در زنجیره ارزش جهانی باید به تکنولوژی، فاینانس و بازار توجه جدی کنیم. این سه، الزام‌های فعالیت‌های جهانی است. تمرکز بیش از حد روی سیاست‌گذاری‌ها بدون توجه به استراتژی، بی‌نتیجه خواهد بود پس باید راهبرد داشته باشیم.
او درباره مشکلات شهرک‌های صنعتی نیز گفت: بیش از ۹۰ درصد شهرک‌های فعال در سراسر کشور، دولتی هستند. با این وجود شهرک‌های غیردولتی بهره‌ورتر هستند، پس باید به سمت خصوصی‌شدن شهرک‌ها برویم. استان‌ها می‌توانند در این مسیر فعال شوند چون رویکرد سازمان همین است. البته در این رابطه موانع ذهنی و رویکردی وجود دارد که باید اصلاح شوند.
انصاری حرکت به سمت خصوصی شدن شهرک‌ها را ضروری دانست و افزود: برای رسیدن به الگویی مناسب برای مدیریت شهرک‌ها باید به سمتی برویم که مدلی از شهرداری‌ها باشد. این تغییر، نیازمند اصلاح قانون دارد. با گفت‌وگو و تعامل این اصلاحات انجام خواهد شد. اتاق‌ها هم باید کمک کرده و همراه با سازمان جلو بروند.
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی ادامه داد: زیرساخت‌های شهرک‌های صنعتی با قیمت‌های امروز ۴۸۰ هزار میلیارد تومان ارزش دارد که از این بین ۳۴ هزار میلیارد تومان از این زیرساخت‌ها فرسوده هستند و در تلاشیم با کمک قانون بودجه این مسئله را حل کنیم.
او با بیان این مطلب که به نهاد فرابخشی برای سیاست‌گذاری در این بخش نیاز داریم، تأکید کرد: در ایران باید واقعیت‌ها را درک و متناسب با آنها حرکت کنیم. مشکلات و ایراداتی وجود دارد و برای حل آنها باید واقعیت‌ها را عمیق بفهمیم و طبق آن برنامه‌ریزی کنیم. بدون شک آیندگان، ما را قضاوت می‌کنند. برای همین تلاش می‌کنیم راهکارهای مناسبی برای حل چالش‌ها بیابیم.
انصاری درباره بهای زمین در شهرک‌های صنعتی نیز گفت: موضوع را بررسی خواهیم کرد و نباید از اهداف اصلی، دور شویم. آنچه برای ما اهمیت دارد این است که تکنولوژی را دغدغه اصلی در نظر بگیریم. چون برای ایجاد صنعت رقابت‌پذیر، تکنولوژی حرف اول را می‌زند.