نایب‌رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، با تأکید بر ضرورت همکاری بخش خصوصی و دولت برای دستیابی به توسعه اقتصادی، گفت: توسعه باید با هم طی شود و بدون همکاری، اتفاق نمی‌افتد. این زنجیره‌ای نیست که بتوان آن را تکه‌تکه کرد.
محمدرضا بهرامن در همایش ملی و نمایشگاه دستاوردهای گوهرسنگ که با حضور جمع کثیری از فعالان این حوزه در اتاق همدان برگزار شد، با اشاره به تغییرات جهانی، تصریح کرد: در سال ۲۰۲۳ سرمایه‌گذاری جهانی در اکثر بخش‌ها با کاهش ۲۶ درصدی مواجه شده، اما در بخش معدن، به‌ویژه گوهرسنگ‌ها، شاهد افزایش ۱۱ درصدی بودیم.
رئیس خانه معدن همچنین به اهمیت تجهیز منابع داخلی اشاره کرد و افزود: برای بهره‌برداری از این ثروت‌های معدنی، باید خود را تجهیز کنیم. بخش خصوصی باید این کار را انجام دهد و دولت نیز باید در کنار آن باشد.
وی همچنین به تحول صنعت معدن در کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت: قبلاً تصور می‌کردیم درآمد عربستان فقط از فروش نفت است، اما این کشور اکنون به سمت صنعت معدن رفته و پیش‌بینی می‌شود درآمد آن از 1.3 تریلیون دلار به 2.5 تریلیون دلار تا سال ۲۰۲۵ برسد.
نایب‌رئیس اتاق ایران با اشاره به گردش مالی ۱۲۰۰ میلیارد دلاری صنعت معدن در جهان که ۱۱۰ میلیون نفر اشتغال ایجاد کرده است، گفت: ما نیز باید این صنعت را توسعه داده و به ارقام بالایی در گردش مالی آن برسیم.
بهرامن در پایان از اتاق همدان خواست که سال آینده نیز همین همایش را برگزار کند.
شهرک تخصصی گوهرسنگ‌ها در استان ایجاد شود
رئیس اتاق همدان با اشاره به دستاوردهای بخش خصوصی استان در حوزه صنعت گوهرسنگ‌ها گفت: به لطف تلاش‌های استادکاران و صنعتگران توانمند همدان، این استان به یکی از قطب‌های مهم صنعت سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی کشور تبدیل شده است. اکنون هدف ما استفاده بهینه از ظرفیت‌های این صنعت و جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است تا هم‌زمان با معرفی این گوهرسنگ‌های طبیعی، زمینه‌ساز رونق اقتصادی و توسعه پایدار در استان باشیم.
رحیم مرتضایی، افزود: درصورتی‌که فناوری‌های نوین توسعه یابد و برندهای معتبر در این حوزه ایجاد شوند، همدان قادر خواهدبود نقش مؤثری در تأمین نیازهای بازار داخلی و جهانی ایفا کرده و از این طریق علاوه بر حمایت از تولیدات داخلی، بستر اشتغال و رونق اقتصادی را فراهم کند.
وی به سند توسعه گوهرسنگ‌ها که توسط ایمیدرو تدوین شده اشاره کرد و گفت: مطابق این سند، هدف‌گذاری شده است که ایران تا سال ۱۴۱۰، سهم حدود ۲ درصد از ارزش بازار جهانی گوهرسنگ‌ها و یک درصد از بازار جهانی جواهرات را به خود اختصاص دهد. استان همدان با داشتن بیشترین تعداد کانی‌های کشف شده در این حوزه، پتانسیل بالایی برای تحقق این هدف‌ها دارد.
رئیس اتاق همدان همچنین به کشف کانی‌های جدید در استان اشاره کرد و گفت: یکی از مهمترین کشفیات اخیر در همدان، اسپدومن یا کنزایت است که علاوه بر ارزش جواهرشناسی، به عنوان کانی‌های مادر لیتیوم نیز شناخته می‌شود.
وی در ادامه، پیشنهاداتی را برای توسعه بیشتر این صنعت در همدان مطرح کرد و افزود: با توجه به توانمندی‌های استان در زمینه گوهرسنگ‌ها، پیشنهاد می‌شود که همدان به عنوان مرکز تجارت گوهرسنگ‌های ایران شناخته شود. همچنین، لازم است که مرکز اعتبارسنجی و ارزیابی گوهرسنگ‌ها در این استان تشکیل شود.
مرتضایی همچنین با اشاره به سند توسعه گوهرسنگ‌ها، بر لزوم ایجاد مرکز CIBJO (اتحادیه جهانی گوهرسنگ‌ها) و آزمایشگاه‌های مرجع در همدان تأکید کرد و گفت: ایجاد مراکز آموزشی تخصصی در این حوزه یکی دیگر از استراتژی‌های مهم در توسعه منابع انسانی است که انتظار داریم وزیر دستوراتی لازم برای گسترش آموزش در سراسر استان صادر کنند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به ظرفیت بالای استان همدان در حوزه گوهرسنگ‌ها، پیشنهاد می‌شود که نخستین شهرک تخصصی گوهرسنگ‌ها در استان ایجاد شود تا بتوان از این ظرفیت برای رونق صنعت و اشتغالزایی بهره‌برداری کرد.
هماهنگی دولتی‌ها با خصوصی‌ها سبب توسعه می‌شود
معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صمت کشور با بیان اینکه صنایع یکی از ارکان اقتصادی کشور است، گفت: با برنامه‌ریزی و توسعه این بخش می‌توان کمک شایان و اثرگذاری در حوزه اقتصاد کنیم که در این راستا برنامه راهبردی توسعه تدوین و در حال اجراست که به دنبال آن اشتغالزایی نیز رقم خواهدخورد.
وجیه‌ا... جعفری در همایش ملی گوهرسنگ‌های استان همدان با بیان اینکه هماهنگی در ارکان خصوصی و دولتی سبب تحقق توسعه خواهدشد، افزود: با افزایش پیوستگی در این زنجیره می‌توانیم یکی از اثرگذارترین اقدامات را به ثمر برسانیم.
وی لازمه توسعه گوهرسنگ‌ها را آموزش و جذب سرمایه‌گذار عنوان کرد و گفت: با تجهیز و راه‌اندازی کارگاه‌های مختلف و هماهنگی عمومی در منطقه می‌توان برای سرمایه گذاری در این حوزه رغبت و اشتیاق ایجاد کرد. همچنین با کمک بخش خصوصی در زمینه تبلیغات به فرهنگسازی عمومی برای جذب بیشتر مردم نیز کمک می‌شود.
وی اظهار کرد: در کنار توسعه مراکز آموزشی، ایجاد و توسعه مراکز اعتبارسنجی، ساماندهی آزمایشگاه حوزه گوهرسنگ، صدور شناسه برای گوهرسنگ‌ها و پیگیری مباحث پژوهشی در این زمینه انجام شده است.
معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صمت کشور با اشاره به مباحث پژوهشی در حال انجام در این زمینه ادامه داد: بررسی ظرفیت‌های اقتصادی و خصوصیات کارشناسی با مطالعه جامع بازار و تجارت گوهرسنگ‌ها و همچنین تدوین خدمات مشاوره، ایجاد زنجیره ارزش الماس و اجرای طرح پژوهشی کشت صدف مرواریدساز از جمله این مطالعات است.
وی با تأکید بر تقویت نگاه مردمی با فراهم کردن بسترهای لازم اظهار کرد: استان همدان با تقویت حوزه‌های مختلف همچون حوزه‌های آموزشی با توسعه مکان‌های آموزشی برای افزایش تولید و کیفیت و توسعه اکتشاف اقدامات لازم را انجام دهد.
جعفری درخصوص توسعه فرآوری گوهرسنگ‌ها نیز گفت: با توجه به اینکه این صنعت، صنعت مردم محور است لذا با تسهیل‌گری و تأمین مواد اولیه حتی می‌توان در مناطق روستایی اشتغالزایی ایجاد کرد با برنامه‌ریزی بهتر می‌توان فضاها را به سمت صنعت گوهرسنگ‌ها و رسیدن به سهم تجارت واقعی در این حوزه سوق داد.
گوهرسنگ‌ها فرصت نوین گردشگری هستند
استاندار همدان هم از شناسایی ۲۱ نوع گوهرسنگ در استان همدان خبر داد و اظهار داشت که یاقوت کبود با ارزش‌ترین سنگ قیمتی است که به طور انحصاری در همدان یافت می‌شود.
وی تأکید کرد که باید برنامه‌ای مناسب برای بهره‌برداری از این سنگ‌های قیمتی تدوین شود تا در حوزه‌های اقتصادی و گردشگری تأثیرگذار باشد.
حمید ملانوری افزود: گوهرسنگ‌ها نه تنها به عنوان سنگ‌های قیمتی شناخته می‌شوند، بلکه در طب سنتی نیز کاربرد دارند. گردشگری همدان یکی از محورهای اصلی اقتصادی استان است و با وجود خدمات حمل و نقل خوب، این استان می‌تواند به یکی از قطب‌های گردشگری کشور تبدیل شود.
وی بیان کرد: در بخش کشاورزی نیز استان همدان تولیدات قابل توجهی در زمینه جو، گندم و داروهای گیاهی دارد که با توسعه صنایع تبدیلی می‌توانند ارزش‌افزوده زیادی ایجاد کنند. همچنین، ۸۵ رشته صنایع‌دستی و طبیعت زیبای همدان از دیگر جاذبه‌هایی است که می‌تواند استان را به قطب گردشگری تبدیل کند.
استاندار همدان با تأکید بر اینکه تمام فعالیت‌های اقتصادی باید به گردشگری وصل شوند، خاطرنشان کرد: باید زمینه‌ای برای عرضه گوهرسنگ‌ها در سطح جهانی فراهم شود و این سنگ‌ها به برندهای معتبر تبدیل گردند.
ملانوری در پایان سخنانش پیشنهاد داد تا در همدان مرکز آموزش مهارت‌های مرتبط با گوهرسنگ‌ها و مرکز فرآوری روز دنیا برای این سنگ‌ها ایجاد شود تا از خروج و قاچاق این منابع جلوگیری کرده و زنجیره تولید آنها را در استان تکمیل کنند.
آمادگی ازبکستان برای توسعه همکاری با ایران
سفیرجمهوری ازبکستان در تهران با بیان اینکه ارتباطات سیاسی بین 2 کشور ایران و ازبکستان در بالاترین سطح خود قرار دارد، گفت: این ارتباطات منجر به گسترش روابط اقتصادی، سیاسی، انسانی و فرهنگی بین ۲ کشور شده است.
فریدالدین نصریوف با اشاره به حجم ۵۰۰ میلیون دلاری تجارت متقابل بین ۲ کشور افزود: در دیدار اخیر رئیس جمهور ازبکستان و پزشکیان، رئیس جمهور ایران بر لزوم اتخاذ تدابیر مشترک و همچنین افزایش مبادلات تجاری به میزان ۲ میلیارد دلار برای سال آینده تأکید شد.
وی اظهار کرد: دولت ازبکستان ۲۵۰ هکتار زمین در منطقه خوارزم ازبکستان جهت اجرای پروژه‌های کارآفرینان ایرانی در نظر گرفته است.
وی تصریح کرد: رئیس جمهور ازبکستان در حال اجرای اصلاحات در زمینه سنگ‌های باارزش و زینتی در کشور ازبکستان است.
نصریوف با اشاره به وجود ذخیره سنگ‌های معدنی در ازبکستان گفت: در کشور ازبکستان سالانه صد تن طلا تولید می‌شود که در حال حاضر تعداد بنگاه‌های فعال در این حوزه به ۱۸۰ بنگاه رسیده است و آمادگی همکاری مشترک با فعالان اقتصادی ایران در این حوزه را دارد.
گوهرسنگ‌ها تنها صنعت جایگزین نفت
رئیس پایانه صادراتی گوهرسنگ‌ها هم با تأکید بر اهمیت صنعت گوهرسنگ‌ها به عنوان یکی از صنایع جایگزین نفت، گفت: ایران از نظر ذخایر گوهرسنگ‌ها، رتبه هفتم جهان را دارد و این نشان‌دهنده ظرفیت بالای این صنعت در کشور است.
محمود زنگنه افزود: تولید باکیفیت و صادرات تنها رویکردی است که برای موفقیت این صنعت باید در پیش گرفته شود و در این راستا حمایت‌های واقعی از سوی استانداران و مدیران دولتی ضروری است.
زنگنه همچنین به سفیر ازبکستان اشاره کرد و اظهار کرد: ما آمادگی داریم با توجه به شرایط ویژه در ازبکستان، دانش فنی را به این کشور صادر کنیم. در سمرقند یاقوت‌های بسیار مرغوب و سنگ‌های راف وجود دارد، اما از نظر تجهیزات دچار مشکل هستند. ماشین‌آلات ما مطابق با استانداردهای جهانی و به‌روز است و می‌توانیم در ازبکستان فعالیت کرده و آموزش‌های لازم را به مردم این کشور بدهیم.
رئیس پایانه صادراتی گوهرسنگ‌ها خطاب به استاندار همدان بیان کرد: شما در همدان معادن باارزشی دارید، و همدان تنها استانی است که معدن یاقوت، سومین سنگ باارزش دنیا، را در اختیار دارد. با استفاده از روش‌های حرفه‌ای می‌توان ارزش این معادن را ده‌ها و حتی صدها برابر افزایش داد.
وی در ادامه اظهار کرد: ما از نحوه مدیریت مدیران دولتی خسته شده‌ایم. در سال 88 برای سرمایه‌گذاری به همدان آمدم اما به دلیل کمبود حمایت‌ها و زیرساخت‌ها به خراسان و شیراز رفتم و موفق شدم.
زنگنه همچنین اشاره کرد که ایجاد مشاغل خانگی، به‌ویژه برای زنان سرپرست خانوار در این صنعت، می‌تواند میلیون‌ها درآمد برای آنان ایجاد کند و افزود: این شعار نیست، در دیگر مناطق کشور این موضوع به‌طور موفقیت‌آمیزی اجرا شده است.
رئیس پایانه صادراتی گوهرسنگ‌ها در پایان گفت: بزرگان اتحادیه گوهرسنگ‌های کشور همدانی هستند، اما متأسفانه در همدان هنوز تغییرات ملموسی در این حوزه مشاهده نمی‌شود.
همدان را به بازار کریدور غرب به شرق تبدیل می‌کنیم
مجری طرح توسعه صنعت گوهرسنگ کشور هم با بیان اینکه هم‌اکنون درآمد ایران از محل صنعت گوهرسنگ‌ها در جهان بسیار کم است، گفت: در حالی که گوهرسنگ‌ها منبع درآمد بسیار بالایی برای برخی از کشورهای جهان است، متأسفانه در کشور ما با توجه به قدمت بالای گوهرتراشی به خوبی نتوانستیم در زنجیره ارزش این صنعت کارهای اساسی انجام دهیم.
سیدابومحمد هاشمی با بیان اینکه برای استانداردسازی گوهرسنگ‌ها، آزمایشگاه‌هایی در حال فعالیت هستند گفت: با این حال سال گذشته موفق شدیم ازمایشگاه مجهز در مرکز تحقیقات فراوری مواد معدنی ایران افتتاح کنیم.
هاشمی با بیان اینکه مطالعات اکتشافی امسال توسط ایمیدرو در ۱۱ استان کشور در حال انجام است که به محدوده‌های امیدبخشی نیز دست پیدا کرده‌ایم، افزود: یکی از این اکتشافات مربوط به معدن یاقوت در همدان است که اگر بتوانیم این یافته‌های را در زنجیره ارزش گوهرسنگ‌ها قراردهیم می‌توانیم در بازارهای جهانی حضوری موفق داشته باشیم.
وی تأکید کرد: در این زمینه تاکنون آموزش‌های زیادی در ۳۱ استان کشور استان برگزار شده و هم اکنون در برخی استان‌های کشور در تراش گوهرسنگ‌ها ظرفیت‌های بسیار خوبی به وجود آمده است.
مجری طرح توسعه صنعت گوهرسنگ کشور سپس بر تدوین استانداردهای مورد نیاز برای توسعه صنعت گوهرسنگ در کشور تأکید کرد و افزود: تدوین استاندارد و متناسب سازی آنها با استانداردهای بین‌المللی زمینه ورود فعالان عرصه صنعت گوهرسنگ‌های ایرانی را در بازارهای جهانی بیش از پیش تسهیل می‌کند.
هاشمی یادآور شد: ایجاد شبکه آزمایشگاهی نیز می‌تواند به توسعه زنجیره ارزش گوهرسنگ‌ها منجر شود و سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور به عنوان متولی آموزش در این زمینه انتخاب شده است.
مجری طرح توسعه صنعت گوهرسنگ کشور اظهار کرد: در کشور ما صنعت گوهرسنگ چندین مزیت دارد و چنانچه این صنعت توسعه یابد می‌تواند یک جایگاه اقتصادی قابل قبولی را برای کشور به وجود آورد و ارزش افزوده بالا و ایجاد اشتغالزایی از مهمترین مزیت‌های توسعه صنعت گوهرسنگ در ایران است.
هاشمی در پایان گفت: با توجه به موقعیت خاص همدان در حوزه زمین‌شناسی، آنچه با همکاری سازمان صمت و اتاق همدان دنبال می‌کنیم گسترش اکتشافات گوهرسنگ‌هاست تا بتوانیم بازار کریدور غرب به شرق را در همدان شکل بدهیم.