حجتالله کشانی عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاوزی ایران در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری اتاق ایران درباره فعالیت اقتصادی بانکها و منابع درآمدی آنها گفت: از آنجایی که از گذشته در کشور ما همه فعالیتهای اقتصادی و ساختار اقتصاد کشور وابسته به سیستم بانکی بوده و محل تأمین منابع مالی بنگاهها، بانکها هستند، نقش بانک در اقتصاد کشور از سایر بخشهای اقتصادی اثرگذارتر است.
معاون امور جوانان اتاق اصفهان با بیان اینکه در حال حاضر نظام اقتصادی کشور تولیدمحور است که با ورود بانکها به فعالیت اقتصادی و رقابت بر سر جذب سپردهها، رفتهرفته به سمت واسطهگری در حرکت است، افزود: نتیجه این روند این شد که صاحبان بسیاری از کسبوکارها با تعطیل کردن بنگاههای کوچک یا متوسط که سودده نیستند، سرمایه خود را در شکل سپرده در بانکها سرمایهگذاری میکنند. چون هیچ عقل سلیمی نمیپذیرد سود بالای 20 درصد بانکی را رها کرده و به ادامه کسب و کار خود که در بهترین حالت حداکثر 10 درصد سود میدهد، بپردازد.
عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران ادامه داد: با وضعیتی که اقتصاد ایران در حوزه تولید دارد به خصوص ریسک بالای سرمایهگذاری در بخشهای تولیدی و احتمال از دست رفتن اصل سرمایه، عملا سرمایهگذاران خرد رغبتی به حضور در تولید و راهاندازی بنگاههای کوچک و متوسط ندارند؛ در حالی که سپردهگذاری در بانکها چنین ریسکی ندارد و سپردهگذار در هر لحظهای که بخواهد، میتواند به اصل سرمایه خود برسد.
وی درباره نوع فعالیت اقتصادی بانکها برای تأمین سود سپردهها، اظهار کرد: بسیاری از کارشناسان درباره نوع فعالیتی که بانکها انجام میدهند تا بتواند به سپردهگذاران سود بدهند، ناآگاهند که منشأ آن، عدم شفافیت و پاسخگو نبودن بانکهاست؛ اگر محل تأمین این سودها، کار و فعالیت تولیدی است، پس چرا بخش خصوصی که بهرهوری بسیار بالاتری از نظام بانکی دارد، نمیتواند به چنین سودهایی دست یابد؛ به نظر من فعالیت اقتصادی بانکها سودده و درآمدزا نیست.
کشانی ادامه داد: بانکها در دورهای وارد خرید کارخانجات تولیدی شدند که به مرور به ورشکستگی کارخانهها انجامید؛ از آن پس وراد کسب و کار خرید و فروش ملک و زمین شدند؛ در دورهای دیگر به دلالی ارز روی آوردند تا بتوانند سود سپردهها را تأمین کنند؛ اما همه این بخشها با ورود بانکها، در رکود فرو رفتند. ضمن اینکه چنین اقداماتی هم به ایجاد رانت برای اشخاص خاصی منجر شد هم تورم را دامن زد.
وی با بیان اینکه بانک مرکزی حتی نمیتواند بر مؤسسات اعتباری یا قرضالحسنهها که حجم فعالیت اندکی دارند، نظارت داشته باشد، چه رسد به بانکها گفت: در حال حاضر برخی بانکها برای تهیه سود سپردهها، دست به وارداتهای رانتی زدهاند و به دلیل همین عدم شفافیت، اعتبار بینالمللی برای همکاری با مؤسسات مالی و اعتباری معتبر بینالمللی را ندارند چه رسد به رقابت با بانکهای بزگ جهانی.