به گزارش روابط عمومی اتاق اهواز ، مسعود برهمن در رویداد «آشنایی با نیازها و استانداردهای بسته‌بندی در بازار کشورهای آفریقایی» به ابتکار واحد آموزش اتاق بازرگانی اهواز اظهار کرد: ماموریت اصلی اتاق‌های بازرگانی، تسهیل‌گری و کمک به فعالان اقتصادی است. در مورد آفریقا موضوع ویژه‌تر است، چراکه ما با یک قاره طرف هستیم، نه یک کشور لذا این مسئله هم فرصت‌های بزرگی ایجاد می‌کند و هم به معنای پیچیدگی‌های خاص است.
او با اشاره به ظرفیت‌های عظیم قاره آفریقا افزود: آفریقا با جمعیت بیش از یک میلیارد و ۴۵۰ میلیون نفر، ۵۵ کشور و منابع طبیعی بسیار غنی، یکی از جذاب‌ترین بازارهای امروز دنیاست.
وی ادامه داد: حدود ۳۰ درصد معادن جهان در آفریقا قرار دارد و ۶۵ درصد الماس و ۶۰ درصد طلای جهان از این قاره استخراج می‌شود. معادنی همچون لیتیوم، اورانیوم، تیتانیوم و حتی سنگ قیمتی تانزانیت که در صنایع های‌تک کاربرد دارد نیز به‌وفور در این منطقه وجود دارد.
رئیس اتاق ایران و آفریقا ادامه داد: اگرچه بسیاری آفریقا را قاره‌ای توسعه نیافته می‌دانند، اما واقعیت این است که نرخ رشد اقتصادی در بسیاری از کشورهای آفریقایی بالاتر از میانگین جهانی است.
برهمن توضیح داد: این رشد به دلیل هجوم سرمایه‌گذاران خارجی از سراسر جهان به این قاره شکل گرفته و ما اگر امروز اقدام نکنیم، فرصت‌های بزرگ را به دیگران واگذار خواهیم کرد.
او ضعف ساختاری اقتصاد آفریقا را یک مزیت برای ایران دانست و اظهار کرد: حدود ۸۰ درصد اقتصاد آفریقا به کشاورزی سنتی وابسته است و صنایع تبدیلی در این قاره تقریباً وجود ندارد. صادرات آفریقا عمدتاً به مواد خام محدود می‌شود؛ در مقابل، تقریباً هیچ صنعتی در حوزه لوازم خانگی، پوشاک، خودرو یا صنایع غذایی فرآوری‌شده ندارند و همین باعث شده بازار برای محصولات ایرانی باز باشد.
رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و آفریقا تاکید کرد: به جرأت می‌گویم تمام کالاهای ایرانی از مصالح ساختمانی تا صنایع سبک و حتی محصولاتی مثل فرش، لوستر و بدلیجات، قابلیت حضور در بازار آفریقا را دارند.
برهمن درباره شیوه‌های حضور در این بازار توضیح داد: برای ورود به آفریقا چند مسیر پیش‌روی فعالان اقتصادی وجود دارد. یکی از این راه‌ها حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی معتبر است که البته پرهزینه است اما نتایج بسیار خوبی دارد.
وی افزود: راه دیگر اعزام هیئت‌های تجاری عمومی یا تخصصی است که در این سفرها جلسات رو در رو (B2B) با خریداران و سرمایه‌گذاران آفریقایی برگزار می‌شود.
برهمن خاطرنشان کرد: همچنین می‌توان با استفاده از تحقیقات بازار، پیش از هر اقدامی از میزان تقاضا و شرایط گمرکی مطلع شد. در نهایت، برای برخی صنایع مثل مصالح ساختمانی بهترین راه حضور فیزیکی و ایجاد پایگاه تولید یا تجاری در آفریقاست.
وی گفت: ایجاد چنین ساختاری، همان کاری است که چین انجام داد و امروز چین با حضور در آفریقا، بخش بزرگی از بازار را در دست گرفته است.
رئیس اتاق مشترک ایران و آفریقا در بخش دیگری از سخنانش درباره موانع مالی و تحریمی گفت: یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های تجار ایرانی، بازگشت پول و انتقال سرمایه است. اما تحریم‌ها مانع تجارت نیست.
برهمن با تاکید بر اینکه راهکارهای متعددی برای کاهش تاثیرات تحریم در آفریقا وجود دارد، گفت: تجار آفریقایی مانند تجار عراقی یا افغان می‌توانند نقداً با طرف ایرانی تجارت کنند یعنی پول بدهند و کالا ببرند.
به گفته رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و آفریقا، روش دوم تهاتر است که در آفریقا بسیار رایج است.
وی خاطرنشان کرد: سال گذشته چندین تن فلزات گرانبها در ازای کالاهای ایرانی از قاره آفریقا وارد کشورمان شد.
برهمن افزود: روش سوم استفاده از صرافی‌هاست که در آفریقا فعال هستند و در نهایت روش چهارم ثبت شرکت در کشورهای ثالث مثل امارات یا ترکیه است تا از طریق آنها پیش‌فاکتور صادر شود و امکان گشایش اعتبار اسنادی فراهم گردد.
او همچنین به مذاکرات با بانک مرکزی اشاره و اظهار کرد: ما به دنبال ایجاد روابط کارگزاری میان بانک‌های ایرانی و آفریقایی هستیم تا بتوانیم حساب‌ها را با هم تراز کنیم و تبادلات مالی بدون جابجایی فیزیکی پول انجام شود. این راهکار هم به ما کمک می‌کند تحریم‌ها را دور بزنیم و هم امنیت بیشتری برای تجار فراهم می‌کند.
برهمن همچنین درباره حمایت‌های دولتی از صادرکنندگان ایرانی به آفریقا گفت: صندوق ضمانت صادرات ایران تا سقف ۴.۵ میلیارد دلار از فعالیت‌های اقتصادی ایرانیان در آفریقا حمایت می‌کند. این صندوق حتی خدمات اعتبارسنجی برای تجار آفریقایی هم ارائه می‌دهد.
رییس اتاق مشترک بازرگانی ایران و آفریقا تصریح کرد: صندوق توسعه ملی با اختصاص دو میلیارد یورو اعتبار ویژه، فرصت بزرگی برای پروژه‌های ایرانی در آفریقا فراهم کرده است. نرخ سود این اعتبار حدود ۸.۵ درصد است و نخستین پروژه‌ها با این اعتبار آغاز شده‌اند.
او درباره وضعیت فعلی روابط تجاری ایران و آفریقا نیز توضیح داد: حجم مبادلات ایران با آفریقا در حال حاضر حدود یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار است که از این رقم بیش از یک میلیارد دلار صادرات ایران و نزدیک به ۳۰۰ میلیون دلار واردات از آفریقا است.
وی یادآورشد: کالاهای اصلی صادراتی ایران به آفریقا شامل محصولات پتروشیمی مثل اوره و روغن‌های صنعتی و همچنین فلزات است که به دلیل رونق شدید ساخت‌وساز در این قاره، تقاضای بالایی دارد.
برهمن افزود: اتاق ایران و آفریقا پروژه‌های مختلفی را به اعضا معرفی کرده است. از جمله چندین معدن، یک پروژه ساختمانی ۱۶۰ میلیون دلاری در کامرون و پیشنهاد ساخت دو میلیون واحد مسکونی در زامبیا؛ این فرصت‌های اقتصادی نمونه‌ای از ظرفیت‌های بزرگی است که در دسترس تجار ایرانی قرار دارد.
او همچنین بر اهمیت حضور در رویدادهای بین‌المللی تأکید و تصریح کرد: در اکسپوی اخیر از میان دو هزار و ۵۰۰ مهمان خارجی، ۵۰۰ نفر آفریقایی بودند. این یعنی فرصتی کم‌نظیر برای مذاکره با تجار بیش از ۸۰ کشور در یک رویداد نمایشگاهی فراهم شده بود.
وی تصریح کرد: فعالان اقتصادی باید از چنین فرصت‌هایی حداکثر استفاده را ببرند؛ ضمن اینکه اتاق ایران و آفریقا هم آماده است تا به‌ویژه شرکت‌های متوسط و کوچک را که ورودشان سخت‌تر است، در این مسیر همراهی کند.
تحریم‌های «اسنپ بک» با توسعه تجارت با اتحادیه اوراسیا خنثی می‌شود
رایزن اسبق بازرگانی ایران در روسیه با اشاره به پیامدهای تحریم‌های موسوم به «اسنپ بک» عیله ایران، گفت: فرصت تاریخی ایجادشده در بازار روسیه و اتحادیه اوراسیا می‌تواند آثار این فشارها را تا حدود زیادی خنثی یا بی‌اثر کند.
به گزارش روابط عمومی اتاق اهواز ، مجتبی موسویان در نشست تخصصی "استانداردها و نیازهای بسته‌بندی در بازار اوراسیا" که به ابتکار واحد آموزش اتاق بازرگانی اهواز و در حاشیه هفتمین نمایشگاه بین‌المللی صنعت چاپ و بسته‌بندی برگزار شد، اظهار کرد: تحریم‌های جدید اگرچه نگرانی جدی برای فعالان اقتصادی ایجاد کرده است، اما همزمان یک موقعیت کم‌نظیر برای ایران بر اثر انعقاد موافقتنامه تجارت آزاد بین ایران و اتحادیه اوراسیا فراهم شده که می‌تواند به جهش صادراتی کشورمان منجر شود.
تحریم‌ها و ضرورت بازنگری در مسیر تجارت
وی با اشاره به شرایط فعلی بین‌المللی بیان کرد: نگرانی‌ها از بازگشت تحریم‌های موسوم به اسنپ بک و فعال شدن مکانیسم ماشه جدی است. این موضوع فشار تازه‌ای بر اقتصاد ایران را هدف قرار داده و طبیعی است که بخش خصوصی نگران آینده تجارت خود باشد.
او با اشاره به تحریم‌ها و ضرورت بازنگری در مسیر تجارت افزود: همان‌طور که در دوره‌های گذشته شاهد بودیم، همسایگان ایران در سخت‌ترین شرایط نیز روابط تجاری خود را با کشورمان قطع نکرده‌اند و همین ظرفیت می‌تواند سپر مهمی در برابر تحریم‌های جدید باشد.
ظرفیت بازار ۱۲۰۰ میلیارد دلاری همسایگان
رایزن اسبق بازرگانی ایران در مسکو ادامه داد: ۱۵ کشور همسایه ایران سالانه بیش از ۱۲۰۰ میلیارد دلار واردات دارند، اما سهم ایران از این بازار تنها حدود ۳۰ میلیارد دلار است. اگر این سهم فقط به پنج درصد برسد، صادرات ما به ۶۰ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. این همان ظرفیتی است که می‌تواند بازارهای از دست رفته به دلیل تحریم را جبران کند.
موسویان تأکید کرد: همسایگان در برابر فشارهای تحریمی آمریکا کاملاً آسیب‌پذیر نیستند و به دلیل پیوندهای فرهنگی و اقتصادی با ایران، مسیر تجارت خود با کشورمان را همواره باز نگه خواهند داشت.
روسیه؛ تحریم‌شده‌ترین کشور جهان و یک فرصت طلایی
موسویان تحریم‌های بی‌سابقه علیه روسیه را «یک فرصت استراتژیک» برای ایران دانست و گفت: امروز روسیه با طیف وسیعی از تحریم‌های جهان غرب روبرو است و از این رو تحریم‌شده‌ترین کشور جهان است. این تحریم‌ها باعث شده شرکت‌ها و سرمایه‌های غربی از روسیه خارج شوند و قفسه‌های فروشگاه‌های این کشور از کالاهای اروپایی خالی بماند و این فرصت مناسبی برای کشورهای دوست این کشور است.
موسویان با بیان اینکه این خلأ بازار، فضایی تاریخی برای کشورهایی مثل چین، هند، ترکیه و ایران فراهم کرده است، افزود: بازار کاشی و سرامیک روسیه به ارزش ۱.۲ میلیارد دلار که در اختیار ایتالیا و اسپانیا بود، امروز آماده حضور ایران است. حتی در بازار غذا، حذف محصولاتی مانند سالمون نروژ و کانادا، فرصت تازه‌ای برای ما ایجاد کرده است.
وی تاکید کرد: سیاست تحریم متقابل روسیه، درهای این بازار را به روی ایران بازتر کرده و این شرایط می‌تواند اقتصاد ما را به سرعت به بازار روسیه پیوند دهد.
موافقتنامه تجارت آزاد؛ کلید عبور از اسنپ بک
رایزن اسبق بازرگانی ایران به موافقتنامه تجارت آزاد ایران با اتحادیه اوراسیا اشاره کرد و گفت: همین توافق است که فرصت روسیه را به یک ظرفیت عملیاتی برای ایران تبدیل می‌کند. توافق قبلی فقط ۸۰۰ قلم کالا را شامل می‌شد، اما توانست صادرات ایران به روسیه را از ۴۵۸ میلیون دلار در سال ۹۸ به بیش از ۱۱۰۰ میلیون دلار در سال۱۴۰۳ برساند.
موسویان ببان کرد: حالا توافق جدید ۷۵۰۰ قلم کالا یعنی ۸۷ درصد کل اقلام را در بر می‌گیرد و تعرفه گمرکی آنها را به صفر یا نزدیک به صفر رسانده است.
او با تأکید بر اینکه این توافق اثرات اسنپ بک را از نظر حجم صادرات کاملاً خنثی می‌کند، افزود: اگر در گذشته یک تاجر برای صادرات یک محصول مثلا ۱۰ درصد عوارض گمرکی می‌پرداخت، امروز این هزینه حذف شده و کالای ایرانی برای مصرف کنندگان در کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا مزیت رقابتی ایجاد می‌کند.
تغییر ترکیب صادرات؛ از کشاورزی به صنعت
موسویان یکی دیگر از پیامدهای مهم این توافق را تغییر ترکیب صادرات ایران دانست و گفت: در سال ۹۸ حدود ۸۱ درصد صادرات ما به روسیه کشاورزی بود، اما در سال ۱۴۰۳ این رقم علیرغم افزایش ارزش آن به ۵۳ درصد رسیده است. این امر حکایت از رشد صادرات کالاهای صنعتی و ارزش افزوده دارد، اینگونه کالاها هزینه حمل و ریسک نگهداری کمتر و امکان ارائه خدمات پس از فروش را دارند. این تغییر به معنای بلوغ و توجه به کالاهای با ارزش افزوده استراتژیک در صادرات ایران به روسیه است.
وی اظهار کرد: بخش خصوصی ایران باید نگاه خود را تغییر دهد. در برابر فشارهای تحریمی، امروز یک فرصت بی‌نظیر در برابر ما قرار دارد. بازاری ۲۸۳ میلیارد دلاری در روسیه که تقریباً همه کالاها را وارد می‌کند، بدون محدودیت وارداتی و با تعرفه‌های صفر، پیش روی محصولات ایرانی است.
او افزود: ترکیب این شرایط با روابط سیاسی ممتاز ایران و روسیه، بستر امنی برای تجارت ایجاد کرده است. این فرصتی است که اگر هوشمندانه استفاده شود، نه تنها آثار تحریم‌های یک‌جانبه را خنثی می‌کند بلکه می‌تواند آغاز جهشی بزرگ در صادرات غیرنفتی کشور باشد.
بدون شناخت علمی بسته‌بندی، ورود به بازار اوراسیا پرریسک است
در ادامه این رویداد، مازیار قاسم‌زاده کارشناس تبلیغات در بازارهای تجاری با تأکید بر ضرورت بازنگری در شیوه‌های بسته‌بندی کالاهای ایرانی برای صادرات گفت: بازار اوراسیا بازاری بزرگ و استراتژیک است، اما ورود شتاب‌زده و بدون تحلیل بخصوص در حوزه بسته‌بندی محصول می‌تواند برای فعالان اقتصادی ریسک‌آفرین باشد.
وی افزود: بسته‌بندی در ایران همچنان جایگاه واقعی خود را پیدا نکرده است. همان‌طور که ظاهر یک فرد پیش از محتوای سخنانش بر مخاطب اثر می‌گذارد، بسته‌بندی نیز در همان نگاه نخست سرنوشت محصول را در بازار تعیین می‌کند.
اوراسیا؛ بازاری پرظرفیت اما نیازمند برنامه
این کارشناس با اشاره به ویژگی‌های بازار اوراسیا بیان کرد: بازار روسیه و چهار کشور دیگر عضو اتحادیه، ظرفیت بزرگی برای ایران ایجاد کرده است اما این بازار، جای آزمون و خطا نیست و باید با برنامه‌ریزی علمی و شناخت دقیق وارد آن شد. فرآیند STP یعنی بخش‌بندی، هدف‌گذاری و جایگاه‌یابی، ابزاری است که می‌تواند مسیر ورود به این بازار را روشن کند.
قاسم‌زاده افزود: در اوراسیا رقابت بسیار جدی است. اگرچه تقاضا برای کالاهای متنوع وجود دارد، اما آنچه موفقیت را رقم می‌زند، دیده‌شدن به‌موقع و عرضه محصول با بسته‌بندی درست است. روس‌ها در خرید ابتدا به کیفیت و بسته‌بندی توجه می‌کنند و پس از آن قیمت برایشان اهمیت دارد. این یعنی بسته‌بندی، یک مزیت رقابتی واقعی است.
بسته‌بندی؛ تبلیغات یک‌ونیم ثانیه‌ای
قاسم‌زاده با تأکید بر نقش روانشناسی در طراحی بسته‌بندی گفت: امروز زمان تأثیرگذاری بسته‌بندی به ۱.۵ ثانیه کاهش یافته است. در چنین شرایطی، رعایت اصول طراحی مثل جایگاه لوگو، ترکیب تصویر و متن یا انتخاب رنگ متناسب با فرهنگ بازار هدف، تفاوت میان موفقیت و ناکامی را رقم می‌زند.
او ادامه داد: همچنین توجه به زبان بازار مقصد حیاتی است. درج اطلاعات محصول به زبان روسی نه تنها احترام به مشتری است، بلکه عاملی برای اعتمادسازی محسوب می‌شود.
تجربه‌ها و درس‌های بازار
این کارشناس تبلیغات بازارهای تجاری با اشاره به نمونه‌هایی از خطاهای رایج صادرکنندگان گفت: گاهی یک تصویر یا رنگ نامناسب در بسته‌بندی کافی است تا محصول در بازار مقصد نادیده گرفته شود. این نشان می‌دهد که تحلیل فرهنگی و شناخت حساسیت‌ها پیش از صادرات، یک ضرورت جدی است. حتی در جزئیاتی مانند شیوه ارائه کارت ویزیت هم، رعایت اصول حرفه‌ای می‌تواند بر برداشت طرف مقابل اثرگذار باشد.
قاسم‌زاده با بیان اینکه تحقیق، اساس موفقیت در بازارهای صادراتی است، تاکید کرد: پیش از ورود به اوراسیا، فعالان اقتصادی باید تحلیل‌های دقیق مانند SWOT و PESTEL را اجرا کنند و از ابزارهای استراتژیک همچون پنج نیروی رقابتی پورتر یا ماتریس BCG بهره ببرند. بررسی روند تغییرات به جای اتکا به آمار مقطعی، دید بلندمدت و دقیق‌تری از بازار به ما می‌دهد.
او خاطرنشان کرد: بسته‌بندی باید پیش از تولید انبوه در بازار هدف تست شود و صادرکنندگان همیشه پلن جایگزین داشته باشند. حتی یک بسته‌بندی ساده اما اصولی می‌تواند دست‌کم ۱۵ درصد سود بیشتری نسبت به فروش فله‌ای به همراه داشته باشد.
این کارشناس افزود: اعتبارسنجی شرکای تجاری روسی یک گام کلیدی است. کد مالیاتی، وب‌سایت، هویت بصری شرکت و حضور نماینده در روسیه، از جمله معیارهایی است که در ایجاد اعتماد متقابل نقش دارد. با رعایت این اصول، ریسک‌ها مدیریت می‌شوند و فرصت‌های بازار اوراسیا برای ایران به بهترین شکل قابل بهره‌برداری خواهد بود.
صنعت چاپ و بسته‌بندی ایران می‌تواند بازار آفریقا را در دست بگیرد
یک مشاور تجارت در آفریقا با تاکید بر اینکه عقب‌ماندگی صنعت چاپ و بسته‌بندی در قاره سیاه یک فرصت بزرگ برای ایران است، گفت: بازار مصرف این صنعت به سرعت در حال رشد و تقاضا برای محصولات بسته‌بندی‌شده و باکیفیت رو به افزایش است.
علیرضا حاتمی‌فر با اشاره به تجربیات بررسی شده در حوزه تحقیقات بازار و مشاوره توسعه فروش در آفریقا اظهار کرد: ذهنیت رایج ایرانیان از آفریقا همچنان محدود به کلیشه‌هایی از حیات وحش یا فقر است، در حالی‌که آفریقا قاره‌ای با ۵۴ کشور، اقتصادی پویا و فرصت‌های گسترده تجاری است.
وی با تقسیم‌بندی جغرافیایی این قاره افزود: کشورهای شمال آفریقا عمدتاً عربی‌زبان هستند اما در مرکز و جنوب قاره، کشورهای سیاه‌پوست با شرایط اقتصادی متفاوت حضور دارند. کشورهای محصور در خشکی قدرت اقتصادی کمتری دارند و کشورهای بندری مانند کامرون، غنا، ساحل عاج و کنیا به دلیل دسترسی به آب‌های آزاد و نقش ترانزیتی، به قطب‌های تجاری تبدیل شده‌اند.
حاتمی‌فر با اشاره به رشد سریع جمعیت و شهرنشینی در آفریقا تأکید کرد: جمعیت این قاره اکنون حدود یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر است و تا سال ۲۰۵۰ تقریباً دو برابر خواهد شد. این رشد انفجاری به معنای افزایش تقاضا، مصرف و فرصت‌های جدید برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان است.
وی تصریح کرد: همچنین نرخ شهرنشینی در آفریقا از ۳۶ درصد در سال ۲۰۱۰ به بیش از ۶۰ درصد خواهد رسید که نیاز به کالاهای مصرفی بسته‌بندی‌شده را به شدت افزایش می‌دهد.
وی با بیان اینکه نیروی کار آفریقا به دلیل دقت و تمایل به یادگیری، مزیتی مهم برای سرمایه‌گذاران خارجی است، گفت: نباید فعالان اقتصادی را از روی ظاهر قضاوت کرد؛ ممکن است فردی با پوشش ساده یک تاجر میلیونر باشد.
حاتمی‌فر در بخش دیگری از سخنانش با ارائه نمونه‌هایی از وضعیت بازارهای آفریقا توضیح داد: صنایع این قاره به شدت به واردات وابسته‌اند. خودرو عمدتاً دست دوم است، دارو و تجهیزات پزشکی از چین و هند وارد می‌شود و محصولات شیمیایی و پلاستیکی نیز به شدت مورد نیازند.
به گفته این کارشناس تجاری در بازار آفریقا، در حوزه مصرف، خانوارهای پرجمعیت باعث می‌شوند بسته‌بندی‌های حجیم مانند ماکارونی‌های پنج و هفت کیلویی تقاضای زیادی داشته باشد؛ همچنین مصرف میوه بسیار بالاست و شیر خشک یکی از کالاهای پرمصرف است.
او با اشاره به فرصت‌های پیش روی ایران در صنعت چاپ و بسته‌بندی اظهار کرد: کیفیت بسته‌بندی در داخل آفریقا بسیار پایین است. کاتالوگ‌ها و بروشورها طراحی ضعیفی دارند و بسته‌بندی بومی نمی‌تواند نیاز بازار را پاسخ دهد. در مقابل، محصولات وارداتی با بسته‌بندی استاندارد و جذاب عرضه می‌شوند و همین نشان می‌دهد مردم آفریقا برای طراحی خوب ارزش قائل‌اند و حاضرند هزینه بیشتری پرداخت کنند.
حاتمی‌فر ادامه داد: شرکت‌های ایرانی با سابقه قوی در حوزه طراحی، چاپ و بسته‌بندی می‌توانند به راحتی بازار این قاره را به دست بگیرند.
وی یادآورشد: حتی یک هموطن ایرانی در کامرون با تأسیس یک شرکت چاپ و بسته‌بندی توانسته نه تنها بازار داخلی را پوشش دهد، بلکه محصولات خود را به کشورهای همسایه صادر کند.
این مشاور تجارت در آفریقا با تاکید بر اینکه فرصت‌های موجود نباید از دست برود خاطرنشان کرد: کشورهای هند، پاکستان و حتی امارات به سرعت وارد این بازار می‌شوند. بنابراین فعالان اقتصادی ایرانی باید عجله کنند و در عین حال تحقیقات بازار ویژه خود را برای هر محصول انجام دهند.
وی در پایان گفت: آفریقا قاره تضادهاست؛ از فروش مواد غذایی غیربهداشتی در کنار محصولات بسته‌بندی‌شده مدرن گرفته تا ساختمان‌های نیمه‌کاره در کنار مراکز خرید پیشرفته؛ این تضادها نشان‌دهنده ظرفیت عظیم توسعه در این قاره است و ایران می‌تواند در بسیاری از حوزه‌ها، به‌ویژه در صنعت چاپ و بسته‌بندی، سهم مهمی از بازار به دست آورد.