رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران، با طرح این سؤال که چرا به هشدار سازمان‌های بین‌المللی درباره شیوع تب برفکی توجه نشد، گفت: تب برفکی دامداران و زنجیره تأمین پروتئین کشور را تحت تأثیر قرار داده است. کاهش دو هزار تن تولید روزانه شیر در کشور و دو تا سه همت ضرر و زیان فعال اقتصادی و بر هم خوردن عرضه و تقاضا، نتیجه این وضع است که آسیبان به قشرهای پایین وارد می‌شود.
اسحاق بندانی، در نشست کمیسیون کشاورزی اتاق ایران، ادامه داد: نظام بهداشت دام زمانی موفق است که همه اجزای آن اعم از تولید، قرنطینه و واکسیناسیون و ... به موقع خود و به درستی عمل کنند.
او با تأکید بر اینکه سیستم واکسیناسیون کشور چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی نیاز به به‌روزرسانی و چابک سازی جدی دارد، تأکید کرد: تأخیر در تأمین واکسن داخلی و خارجی، برای واحدهای دام‌پروری ما مشکل‌ساز شد.
بندانی افزود: وضعیت ذخایر استراتژیک واکسن تب برفکی کافی نبوده است. همچنین مشکلاتی در پروتکل‌های قرنطینه‌ای داریم. به علاوه هماهنگی بین دستگاهی ما نیازمند بازطراحی جدی است.
او گفت: باید کمیته‌ای با حضور نمایندگان اتاق ایران، تشکل‌ها، شرکت‌های تولیدکننده واکسن و بخش دولتی تشکیل شود تا درباره نحوه کنترل بحران‌های آینده این بیماری، تصمیم‌گیری جدی شود.
محمدابراهیم حسن نژاد معاون امور تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه شیوع تب برفکی از تابستان امسال و از اسلامشهر تهران آغاز شده است، ادامه داد: به همین دلیل بیشترین خسارت به واحدهای تولید استان تهران وارد شد. به دنبال این اتفاق روزانه با حدود دو هزار تن کاهش در تولید شیر کشور مواجه شدیم.
کاهش 6 درصدی تولید شیر کل کشور به دلیل تب برفکی
احمد مقدسی، رئیس انجمن صنفی گاوداران ایران هم با بیان اینکه ویروس تب برفکی تعمداً وارد کشور شده است، افزود: چطور پایتخت درگیر این ویروس شد و هنوز استان‌های مرزی ما آن‌چنان درگیر نیستند. معلوم است که نظارت‌های لازم در واردات گوشت و دام زنده انجام نشده است.
او با بیان اینکه به دلیل شیوع این بیماری، 20 درصد تولید شیر استان تهران و 6 درصد تولید شیر کل کشور کاهش یافته، افزود: از طرف دیگر نهاده‌های لازم در دسترس گاوداری‌ها نیست. در 20 روز گذشته 80 درصد زایمان گاوها مرده زا بوده است و این اثر خود را چند ماه بعد نشان خواهد داد.
مقدسی تأکید کرد: وقتی دولت می‌خواهد به اسم تنظیم بازار گوشت و دام زنده وارد کند، باید سازمان دامپزشکی قوی داشته باشد که با نظارت درست و از مبدأ مناسب واردات انجام شود. متاسفانه از کشورهایی که محل شیوع این بیماری است دام و گوشت وارد کردند. به علاوه باید بودجه مناسبی برای تأمین و تولید واکسن مورد نیاز اختصاص داشته شود.
او با ناکارآمد بودن بیمه گاوداری‌ها گفت: متاسفانه سازمان امور مالیاتی از غرامت پرداختی بیمه به گاوداران، مالیات دریافت می‌کند. ثانیاً شرکت‌های بیمه خسارت گاوی که تلف شود را پرداخت می‌کنند و برای گاوی که به اجبار به کشتارگاه فرستاده می‌شود، خسارتی داده نمی‌شود.
مقدسی تأکید کرد: گاوداری‌ها با زیان فراوان مواجه شده‌اند و ما تقاضای استمهال وام‌های واحدهای آسیب‌دیده را داریم.
مجوز تولید واکسن تب برفکی فقط برای صادرات داده شد
مدیر یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان تولید واکسن، هم با ابراز گله‌مندی از واردات واکسن، گفت: دی‌ماه سال گذشته سطح وان ویروس در عراق شیوع پیدا کرد و فائو هشدارهایی به کشورها درباره این سویه جدید و اقدام واکسیناسیون و قرنطینه صادر کرد. در ایران در تیرماه اولین بار با این سویه مواجه شدیم.
او با بیان اینکه این شرکت رسماً از اردیبهشت درخواست تولید واکسن سطح وان را داده بود، ادامه داد: اما این اجازه به دلایل مختلف داده نشد. بعد از پیگیری‌ها نهایتاً مجوز تولید صرفاً برای صادرات در مهرماه به ما داده شد. شرکت ما بذر واکسن را از ماه‌ها پیش داشته اما مجوز تولید آن داده نشد.
او افزود: یا باید بذر موجود در شرکت تأیید شود یا بذری که موسسه رازی تولید کرده در اختیار شرکت قرار بگیرد تا بتوانیم تولید کنیم. اگر بر ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و موسسه رازی بیشتر حساب می‌کردیم زودتر از این‌ها می‌توانستیم واکسن را تولید کنیم و آسیب نبینیم.
او گفت: الان فقط ما مجوز صادرات داریم و تا الان 11 میلیون دوز واکسن تب برفکی تولید و به آفریقا صادرت کرده‌ایم.
فرسودگی زیرساخت‌های تولید واکسن
نماینده موسسه رازی هم گفت: ظرفیت تولید ما به دلیل فرسودگی زیرساخت‌ها پایدار نیست. ماهانه یک میلیون دوز می‌توانیم واکسن تأمین کنیم و بنابراین به کمک شرکت‌های دانش‌بنیان بخش خصوصی نیاز داریم. اگر سازمان دامپزشکی بذر تولیدی برای این سویه را تأیید کند می‌توانیم در اختیار شرکت‌های دانش‌بنیان قرار دهیم.
دزفولی، از اعضای این کمیسیون هم درخواست تشکیل کمیته حقیقت‌یاب مستقل را مطرح کرد و گفت: باید مشخص شود امنیت غذایی کشور چطور در شرایط جنگی با این تهدید مواجه شده است. پدافند غیرعامل باید امنیت غذایی کشور را تأمین کند.
ذخیره‌سازی استراتژیک واکسن تب برفکی انجام می‌شود
علیرضا رفیع پور، رئیس سازمان دامپزشکی کشور نیز با بیان اینکه تمام سازمان‌های جهانی نگران رفتارهای ویروس تب برفکی و آنفولانزای حاد پرندگان به دلیل جهش‌های سریع این ویروس‌ها هستند، گفت: 507 کانون تب برفکی درگیر تایپ‌های مختلف هستند که 270 مورد آن‌ها کانون سطح وان ویروس تب برفکی است. سال گذشته هم دو سویه جدید تب برفکی در ایران شناسایی شد اما با واکسنی که داشتیم منطبق بود و به سرعت کنترل شد. از سال 33 تا الان 20 نوع تایپ تب برفکی در ایران شیوع داشته است.
او توضیح داد: ما واکسن سطح وان ترکیه‌ای تب برفکی را اردیبهشت وارد کردیم اما ویروسی که در تیرماه شناسایی کردیم با ویروس مهرماه متفاوت بود. در استان‌های مرزی این واکسن تزریق شد و طی 120 روز آنتی‌بادی‌های تولید شده آن را تست کردیم. اما در تهران شیوع تب برفکی با شدت فراوان شروع شد و علائم بالینی متفاوت بود و نشان از تایپ جدیدی از سطح وان داشت.
رفیع پور، گفت: طی یک هفته تا 10 روز 75 کانون درگیر گزارش شد. ناگزیر از همان واکسن موجود استفاده کردیم. موارد جدید در تهران به صفر رسید و در کل کشور 30 کانون درگیر گزارش شد. در تهران هزار و 400 واحد تولیدی وجود دارد که 120 مورد آلوده شدند.
او افزود: دو میلیون 800 هزار دوز واکسن رایگان و سه میلیون و 500 هزار دوز هم با هزینه پایین توزیع کردیم. الان یک میلیون و 500 هزار دوز هم ذخیره داریم. درواقع در دو ماه بیش از 6 میلیون دام واکسینه شدند.
رفیع پور با اشاره به تشکیل ستاد ملی تب برفکی به ریاست معاون اول رئیس‌جمهور، ادامه داد: در این جلسه با هشت پیشنهاد ما و همچنین درخواست اعتبار 1.5 همتی برای اقدامات پیشگیرانه سال بعد موافقت شد.
به گفته او در این جلسه، با ایجاد ذخیره استراتژیک واکسن از ویروس‌های در گردش به اندازه 2 میلیون دوز موافقت شد. همچنین برای پرداخت غرامت، بودجه بیمه دام صدر درصد تخصیص داده خواهد شد و به علاوه با استمهال اقساط وام‌های واحدهای تولیدی هم موافقت شد.
او با دفاع از عملکرد سازمان دامپزشکی گفت: پاندمی امسال می‌توانست 400 هزار تا 800 هزار گاو را از بین ببرد اما تا الان 4 هزار و 200 مورد مبتلا شد که 2 هزار و 200 رأس تلفات بوده و بقیه به کشتارگاه فرستاده شدند.