به همت اتاق مشترک ایران و ارمنستان مراسم بزرگداشت هوهانس ماسحیان، نخستین وزیرمختار ایران در ژاپن و یکی از چهرههای اثرگذار جامعه ارامنه، برگزار شد.
هرویک یاریجانیان رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و ارمنستان در آغاز این مراسم، ارامنه در ایران را نهتنها صنعتگران شناختهشده، بلکه افرادی مؤثر در سایر بخشهای اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی معرفی کرد و گفت: در تاریخ دیرینه ایرانزمین، کمشمار نیستند ستارگانی که از جامعه ارمنیان طلوع کرده و در آسمان این مرز و بوم درخشیدهاند؛ کسانی که در دوران حیات خود منشأ خدمات بزرگ و کمنظیری به مردم بودهاند. نام بردن از همه آنها در این مجال کوتاه و مقال مختصر ممکن نیست که یکی در سپهر سیاست درخشیده و دیگری در آسمان هنر و بسیار دیگران در علوم و فنون مختلف.
او ادامه داد: هوهانسخان ماسحیان علاوهبر آنکه وزیرمختار (سفیر) ایران در آلمان، انگلستان و ژاپن بوده، آثار شکسپیر و تعدادی دیگر از نویسندگان شهیر دنیا را به فارسی و ارمنی ترجمه کرده و آنقدر ترجمههای درخشانی از او به یادگار مانده که برای مراسم سیصدمین سالروز درگذشت شکسپیر که در سال ۱۹۱۶ در لندن برگزار شد، از او دعوت شد تا درباره این چهره شناختهشده ادبیات دنیا سخنرانی کند.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران درباره ماسحیان که ملقب به مساعدالسلطنه بوده و بعدها به آوانسخان مساعد مشهور شد، گفت: از آنجا که خارج از کشور درسخوانده و زباندان بود، کارش را در دارالترجمه وزارت خارجه آغاز و تلاش کرد نظام حکمرانی وقت را با کتابهای روز دنیا تغذیه کند. در بسیاری از مأموریتهای مهم دستگاه دیپلماسی کشور در غرب و شرق حضور داشت و بعد از کسب تجربههای فراوان، سفارت ایران در آلمان و سپس سفارت ایران در بریتانیا به او سپرده شد.
یاریجانیان یکی از نقاط اوج کار ماسحیان را در حوزه سیاست خارجی را گشایش سفارت ایران در ژاپن عنوان کرد و افزود: او اولین وزیرمختار ایران در این کشور بود و توانست روابط بین دو کشور را به گونهای برقرار کند که از هر دو امپراتوری نشان افتخار دریافت کرد، گرچه این مأموریت سنگین که آن را به بهترین شکل ممکن انجام داد، آخرین مأموریت او بود.
پلها از دیوارها ماندگارتر هستند
بهمن عشقی، مشاور عالی رئیس اتاق تهران نیز در این مراسم از ارتباطات ارامنه و ایرانیان سخن گفت و توضیح داد: رابطه ایرانیان با کشورهای منطقه قفقاز جنوبی که حالا متشکل از چند کشور مجزا از جمله ارمنستان است، رابطه دو ملت نیست، بلکه رابطه دو خانواده است.
او تأکید کرد: ارمنیان برای ایران مهمان نبودهاند و همواره در اقتصاد و هویت ایران تأثیرگذار بوده و هستند.
به باور مشاور عالی اتاق تهران، ملتها میتوانند بدون آنکه شبیه به یکدیگر شوند، کنار هم زندگی کنند. او با اشاره به محتویات کتابچهای که اتاق بازرگانی مشترک ایران و ارمنستان برای معرفی ماسحیان و فعالیتهای او منتشر کرده است، گفت: در صفحه ۷ کتابچه آمده که آوانسخان، از پایهگذاران مدرسههای نوین برای ارمنیان تهران بوده است. این یعنی او فقط سفیر ایران در جهان نبوده بلکه سفیر آینده در دل کودکان بوده و اعتقاد داشته که آینده با کتاب، گچ و تخته سیاه ساخته میشود.
او با اشاره به دستاوردهایی که این چهره اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در تاریخ ایران داشته است، تأکید کرد: آوانسخان با ترجمه آثار شکسپیر، بایرون و بسیاری از اندیشمندان بزرگ، نه تنها ستارهای درخشان بلکه پلی میان ملتها بوده است.
عشقی تأکید کرد: ما در دنیایی زندگی میکنیم که گاهی فاصلهها بزرگ، دیوارها بلند و دلها از هم دور میشوند؛ اما تاریخ ایران و ارمنستان به ما میآموزد که پلها همیشه ماندگارتر از دیوارها هستند.
بهگفته او، آوانسخان انسان فرهیختهای بود که میان ملتها مرز نمیکشید بلکه پیوندی فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی ایجاد میکرد و پلی میساخت از جنس انسانیت.
نقش مؤثر ارامنه در حوزههای سیاسی کشور
آرا شاوردیان، نماینده ارامنه در مجلس شورای اسلامی نیز در سخنرانیاش به ماسحیان و اقدامات مؤثری که این شخصیت تاریخی-فرهنگی انجام داده است، اشاره و تأکید کرد: جامعه ارامنه، بخشی از پیکره تمدنی و هویتی ایران بودهاند و همیشه برای توسعه و آبادانی کشور قدم برمیدارند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی افزود: وفاداری به ایران اصل اساسی ارامنه ایران است. سه اصل وفاداری به ایران در ارامنه، پایبندی به گفتوگو، پرهیز از افراط و تلاش برای حفظ میراث ملی است. ارامنه در سیاست ایران نقش مؤثری داشتهاند و سیاست برای آنها میدان خدمت به ایرانیان بوده است.
بهگفته شاوردیان، هوهانس ماسحیان بهعنوان یک انسان فرهنگی به ما میآموزد که سیاست بدون اخلاق دوام ندارد؛ سیاست بدون فرهنگ اثر ندارد و سیاست بدون مردم معنا ندارد.
این نماینده مجلس، برگزاری چنین رویدادهایی را راهی برای آشنایی با افراد تأثیرگذار جامعه ارامنه در ایران دانست و نسبت به ادامه این مسیر اظهار امیدواری کرد.
در پایان این مراسم نیز، حسین سلاحورزی رئیس اتاق مشترک ایران و ژاپن از اینکه مراسم بزرگداشتی برای اولین سفیر ایران در ژاپن برگزار شده، از برگزارکنندگان تقدیر و تشکر کرد.