به گزارش روابط عمومی اتاق اراک، ناصر بیکی در نشست فعالان اقتصادی استان مرکزی با سفیر ازبکستان در تهران، تأکید کرد: بخش خصوصی باید بیش از گذشته مسئولیتپذیر باشد و از روزمرگی فاصله بگیرد.
او با اشاره به مشکلات ساختاری و فشارهای اقتصادی گفت: ما فعالان اقتصادی درگیر روزمرگی شدهایم. مشکلات ارزش پول ملی، مسائل پرسنلی و شرایط سخت اقتصادی باعث شده از رسالت اصلیمان یعنی صادرات فاصله بگیریم. این گرفتاریها ما را از حرکت رو به جلو بازداشته است.
بیکی با انتقاد از ضعف در شناخت بازارهای هدف افزود: ما محصول تولید میکنیم اما نمیدانیم چگونه باید آن را صادر کنیم. در مقابل، یک تولیدکننده چینی با یک دوربین ساده از بازار ما عکس میگیرد، نیاز را شناسایی میکند و محصول مناسب میسازد. این ضعف از خود ماست و باید آن را بپذیریم.
رئیس اتاق اراک با اشاره به آمار تجارت خارجی ازبکستان گفت: تجارت بینالمللی این کشور در سال ۲۰۲۴ حدود ۴۷.۸ میلیارد دلار بوده و در سال اخیر به مرز ۱۰۰ میلیارد دلار نزدیک شده است. اما سهم ایران از این بازار بزرگ، کمتر از یک درصد است. این در حالی است که ما همسایه ازبکستان هستیم و باید حضور بسیار پررنگتری داشته باشیم.
او تأکید کرد: بخش خصوصی ایران باید از فرصتهای آسیای مرکزی استفاده کند و اجازه ندهد رقبا بازارهای منطقه را در اختیار بگیرند.
بیکی بخش دیگری از سخنان خود را به ضعف ارتباطات و هماهنگیهای داخلی اختصاص داد و گفت: وقتی سفیر ازبکستان به استان میآید، باید از قبل هماهنگی شود تا از واحدهای تولیدی مهم بازدید کند. اینکه ما مجبور باشیم چندین بار درخواست بدهیم، زیبنده اتاق نیست.
رئیس اتاق اراک با اشاره به ضرورت تسهیل ارتباطات تجاری گفت: در تلاش هستیم با کمک سفیر، یک پایگاه دائمی برای رفتوآمد تجار ایرانی در ازبکستان ایجاد کنیم تا ارتباطات عملیاتی، منسجم و پایدار شود. این پایگاه میتواند نقطه اتصال فعالان اقتصادی دو کشور باشد.
او از فعالان اقتصادی خواست ارتباط خود را با اتاق قطع نکنند و در تقویت این مرکز نقشآفرین باشند.
بیکی با اشاره به نقش دولت و محدودیتهای آن گفت: دولت بهطور طبیعی درگیر مسائل سیاسی، امنیتی و فرهنگی است. اما اقتصاد غیرنفتی متعلق به بخش خصوصی است و اگر ما فعالان اقتصادی تلاش مؤثر نداشته باشیم، هیچ تحول پایداری رخ نخواهد داد.
او در ادامه به ضعف عملکرد ایران در حوزه گردشگری اشاره کرد: در سال ۲۰۲۳ درآمد گردشگری ایران حدود یک میلیارد دلار بوده، در حالی که ترکیه در همان سال ۵۴.۷ میلیارد دلار درآمد داشته است. این فاصله نشان میدهد که ما از بسیاری ظرفیتها غافل ماندهایم.
بیکی با اشاره به اختیارات جدید استانداران در حوزه روابط خارجی گفت: استانداران میتوانند در یک کشور همسایه پایگاه اقتصادی ایجاد کنند. ازبکستان که عضو ناظر اتحادیه اقتصادی اوراسیاست، بهترین گزینه برای این اقدام است و ما باید از این فرصت استفاده کنیم.
او در پایان خطاب به سفیر ازبکستان گفت: شما هدفگذاری تجارت ۲ میلیارد دلاری با ایران را مطرح کردهاید. ما نیز آمادهایم در استان مرکزی پایگاه دائمی فعالان اقتصادی ازبکستان را ایجاد کنیم و همه امکانات را در اختیار بگذاریم. امیدواریم با کمک یکدیگر این هدف مشترک محقق شود.
در ابتدای این نشست؛ معاون امور بینالملل اتاق اراک، با اشاره به اهمیت توسعه روابط اقتصادی میان دو کشور، حضور سفیر و معاون اول سفارت ازبکستان را فرصتی ارزشمند برای معرفی ظرفیتهای استان دانست.
سعید بیگزاده ضمن خیرمقدم به فریدالدین نصریوف سفیر ازبکستان در ایران تأکید کرد: هدف اصلی از حضور هیئتهای خارجی در استان مرکزی، آشنایی نزدیک با توانمندیهای صنعتی، اقتصادی و تجاری استان و ایجاد بسترهای همکاری مشترک است. این دیدارها به ما کمک میکند نیازهای طرف مقابل را بهتر بشناسیم و بر اساس ظرفیتهای موجود، مسیر تعاملات دوجانبه را هموار کنیم.
معاون اجرائی و بینالملل اتاق اراک با اشاره به برنامهریزی برای اعزام هیئتی اقتصادی از استان به ازبکستان در ماه آینده افزود: در جلسهای که با حضور آقای سفیر برگزار شد، جمعبندی بر این شد که یک استان مشخص در ازبکستان بهعنوان مقصد این سفر انتخاب شود. این انتخاب به دلیل ضرورت هماهنگیهای رسمی و جلوگیری از ارجاعهای متعدد به اتاق بازرگانی ازبکستان و تاشکند صورت میگیرد.
او توضیح داد: طبق اعلام سفارت ایران در ازبکستان، هیئتهایی که بدون تعیین مقصد مشخص به استانهای مختلف اعزام میشوند، در نهایت برای پیگیری امور به اتاق بازرگانی پایتخت ارجاع داده میشوند؛ موضوعی که روند اجرایی را با دشواری مواجه میکند.
بیگزاده گفت: طبیعی است که اتاق بازرگانی پایتخت باید با اتاق بازرگانی پایتخت کشور مقابل در ارتباط باشد تا هماهنگیها بهصورت رسمی و مؤثر انجام شود.
در ادامه نشست؛ عضو هیئتنمایندگان اتاق اراک، با تأکید بر ضرورت گسترش همکاریهای اقتصادی میان دو کشور، حضور هیئت دیپلماتیک ازبکستان را نشانهای از عزم جدی دو طرف برای توسعه روابط دانست.
ابوالفضل بابایی با اشاره به ظرفیتهای گسترده استان مرکزی در حوزه صنعت، کشاورزی و صادرات گفت: این استان یکی از قطبهای مهم تولید در کشور است و میتواند شریک مطمئنی برای فعالان اقتصادی ازبکستان باشد.
حضور سفیر و معاون اول سفارت در اراک، فرصت ارزشمندی برای معرفی این توانمندیها و آغاز همکاریهای عملیاتی است.
او با بیان اینکه اتاق اراک آماده تسهیل ارتباطات تجاری میان بخش خصوصی دو کشور است، افزود: ما معتقدیم که روابط اقتصادی پایدار زمانی شکل میگیرد که فعالان بخش خصوصی دو طرف شناخت دقیقتری از نیازها، ظرفیتها و فرصتهای یکدیگر داشته باشند. این نشستها میتواند نقطه آغاز همکاریهای بلندمدت باشد.
بابایی همچنین به برنامه اعزام هیئت اقتصادی استان مرکزی به ازبکستان اشاره کرد و گفت: این سفر با هدف بررسی میدانی فرصتهای سرمایهگذاری و توسعه صادرات انجام خواهد شد. هماهنگیهای لازم با سفارت ازبکستان در حال انجام است و امیدواریم این سفر به نتایج ملموس و توافقات عملیاتی منجر شود.
او در پایان با قدردانی از حضور سفیر ازبکستان در اراک، ابراز امیدواری کرد که این دیدارها زمینهساز فصل جدیدی از همکاریهای اقتصادی، صنعتی و تجاری میان استان مرکزی و جمهوری ازبکستان باشد.
سپس دبیر اجرائی اتاق اراک با اشاره به اراده سیاسی دو کشور برای ارتقای سطح مبادلات اقتصادی، تأکید کرد: ظرفیتهای موجود بسیار فراتر از رقم فعلی تجارت دوجانبه است.
سیدمهدی میراشرفی با بیان اینکه حجم کنونی مبادلات ایران و ازبکستان حدود ۵۰۰ میلیون دلار است، گفت: در دیدار اخیر رؤسای جمهور دو کشور، هدفگذاری مبادلات تا سقف ۲ میلیارد دلار مطرح شد. این هدف با توجه به اراده جدی دو طرف و ظرفیتهای جغرافیایی و اقتصادی کاملاً دستیافتنی است.
او با اشاره به موقعیت راهبردی ایران در کریدورهای بینالمللی افزود: ایران با بیش از سه هزار کیلومتر مرز آبی، نقش مهمی در حملونقل جهانی دارد؛ بهویژه آنکه بیش از ۹۰ درصد تجارت ۳۵ هزار میلیارد دلاری جهان از مسیرهای دریایی انجام میشود. از سوی دیگر، ازبکستان با قرار گرفتن در مسیر کریدورهای زمینی شرق–غرب، میتواند مکمل طبیعی مسیرهای جنوبی ایران باشد و این همکاری ظرفیتهای بزرگی برای هر دو کشور ایجاد میکند.
دبیر اتاق اراک یکی از چالشهای اصلی توسعه روابط را عدم شناخت کافی بخش خصوصی دو کشور از یکدیگر دانست و گفت: این جلسه یکی از گامهای مهم برای آشنایی بیشتر فعالان اقتصادی است. طی این سفر دوروزه هیئت ازبکستان از صنایع و بخش کشاورزی استان بازدید کرده و حتی در جشنواره انار ساوه حضور داشتهاند و با توجه به اشاره سفیر مبنی بر این که شهری در ازبکستان به تولید انار شهرت دارد؛ به نظر میرسد این موضوع میتواند زمینهساز خواهرخواندگی میان دو شهر باشد.
میراشرفی در ادامه به موانع موجود در مسیر تجارت اشاره کرد و افزود: مشکلات حملونقل، مسائل مالی و برخی چالشهای گمرکی از جمله موانع پیشرو هستند. با این حال، در چارچوب موافقتنامه تجاری دو کشور، ۱۰ قلم کالا با تعرفه صفر مبادله میشود و این روند قابل گسترش است. در حوزه حملونقل و مسائل مالی نیز با وجود محدودیتها، بخش خصوصی همواره نشان داده که میتواند راهحلهای خلاقانه پیدا کند.
او با تأکید بر نقش تعیینکننده فعالان اقتصادی گفت: بخش خصوصی موتور اصلی توسعه مبادلات است. اتاق بازرگانی نیز نقش پل ارتباطی میان فعالان اقتصادی، حاکمیت و طرف ازبکستان را ایفا خواهد کرد تا تجارت دو کشور به سطح هدفگذاریشده برسد.
میراشرفی در بخش پایانی سخنان خود با مقایسه حجم تجارت ایران با افغانستان اظهار داشت: در حالی که افغانستان با وجود شرایط جنگی، یک میلیارد دلار مبادله تجاری با ایران دارد، حجم تجارت ما با ازبکستان تنها ۵۰۰ میلیون دلار است. با ظرفیتهای عظیم ازبکستان و اشتراکات فرهنگی و اقتصادی، این رقم باید بهمراتب بالاتر باشد.
او ابراز امیدواری کرد که با تلاش بخش خصوصی و حمایت نهادهای دو کشور، مبادلات تجاری به سطح واقعی و شایسته دو ملت ارتقا یابد و در پایان ادامه جلسه را به سفیر ازبکستان واگذار کرد.
در بخش پایانی نشست؛ فریدالدین نصریوف سفیر ازبکستان گفت: حجم تجارت ایران و ازبکستان که در سالهای گذشته حدود ۳۰۰ میلیون دلار بود، اکنون به ۵۰۰ میلیون دلار رسیده و طبق توافق رؤسایجمهور دو کشور باید به ۲ میلیارد دلار افزایش یابد.
سفیر ازبکستان با اشاره به رشد تعاملات در دو سال اخیر گفت: در گذشته تنها یک پرواز مستقیم میان تهران و تاشکند برقرار بود، اما امروز چهار پرواز هفتگی میان دو پایتخت انجام میشود که نقش مهمی در توسعه همکاریها دارد.
او همچنین به سفر نخستوزیر ازبکستان به ایران در ماه مه و حضور هیأت ۱۵۰ نفره از شرکتهای ازبکستانی اشاره کرد و افزود: در جریان این سفر، موافقتنامهای امضا شد که براساس آن ۱۰ کالای ایرانی و ۱۰ کالای ازبکستانی بدون پرداخت مالیات و عوارض گمرکی مبادله میشوند و این فهرست هر سال افزایش خواهد یافت.
نصریوف یکی از چالشهای اصلی تجارت دو کشور را حملونقل و تبادلات مالی عنوان کرد. او گفت: مشکلات حملونقل برطرف شده و کامیونهای دو کشور که پیشتر ۴۰۰ دلار هزینه پرداخت میکردند، اکنون هیچ مبلغی پرداخت نمیکنند.
با این حال، نبود دسترسی ایران به سیستم سوئیفت همچنان مانع تبادلات بانکی است. به گفته او، وزرای صنعت دو کشور تصمیم گرفتهاند تا زمان رفع این محدودیت، تجارت از طریق تهاتر انجام شود.
سفیر ازبکستان از علاقه کشورش برای توسعه همکاریهای استانی خبر داد و گفت: پیشنهاد خواهرخواندگی میان اراک و یکی از شهرهای ازبکستان مطرح شده و مذاکرات ادامه دارد. همچنین تفاهمنامه خواهرخواندگی میان ساوه و یکی دیگر از شهرهای بهزودی امضا خواهد شد.
او از فعالان اقتصادی استان مرکزی و سراسر کشور دعوت کرد برای بررسی ظرفیتها از نزدیک به ازبکستان سفر کنند.
نصریوف با اشاره به ظرفیتهای گسترده اقتصادی کشورش گفت: ازبکستان تحت تحریم نیست و در مرکز آسیای مرکزی قرار دارد. جمعیت کشورهای منطقه حدود ۷۰ میلیون نفر است که ۳۷ میلیون نفر آن در ازبکستان زندگی میکنند؛ این یعنی یک بازار بزرگ و رو به رشد.
او افزود: در سال جاری بیش از ۳۵ میلیارد دلار سرمایه خارجی در بخش کشاورزی ازبکستان جذب شده است و از فعالان اقتصادی ایران دعوت میکنم در این کشور سرمایهگذاری کنند.
سفیر ازبکستان یکی از مزیتهای مهم این کشور را امکان صادرات ۱۲ هزار قلم کالا به اروپا بدون پرداخت عوارض گمرکی و مالیات عنوان کرد و گفت: این ظرفیت میتواند برای تولیدکنندگان ایرانی یک فرصت استثنایی باشد.
او همچنین تأکید کرد: کالاهای ایرانی در بازار ازبکستان از مزیت رقابتی قیمتی برخوردارند و حضور در نمایشگاههای این کشور میتواند به معرفی بهتر محصولات ایرانی کمک کند.
به گفته نصریوف، امسال بیش از ۲۵۰ شرکت ایرانی فعالیت خود را در ازبکستان آغاز کردهاند.
او یادآور شد: تمام استانهای ازبکستان دارای مناطق ویژه اقتصادی هستند و سرمایهگذاران ایرانی میتوانند از معافیتهای مالیاتی و امکان اجاره بلندمدت زمین بهرهمند شوند.
سخنان سفیر ازبکستان نشان میدهد که این کشور در حال تبدیل شدن به یکی از مهمترین مقاصد همکاری اقتصادی ایران است؛ بازاری بزرگ، بدون تحریم، با مزیتهای صادراتی گسترده و زیرساختهای رو به توسعه. به نظر میرسد با رفع موانع مالی و تقویت ارتباطات استانی، مسیر همکاریهای صنعتی و تجاری دو کشور بیش از پیش هموار خواهد شد.