دفتر دائمی تجاری ایران در ازبکستان تاسیس شود | هدفگذاری ۳۰۰ میلیون دلاری تجارت استان مرکزی با ازبکستان

به گزارش روابط عمومی اتاق اراک، سفیر جمهوری ازبکستان در تهران در جریان سفر به استان مرکزی با استاندار و فعالان اقتصادی این استان دیدار و گفت و گو کرد. در ابتدای این نشست سعید بیگ‌زاده، معاون اجرایی و بین‌الملل اتاق اراک، ضمن اشاره به تجربیات استان مرکزی در توسعه مراودات اقتصادی و فعالیت‌های اتاق اراک در برگزاری نمایشگاه‌ها و اعزام هیئت‌های تجاری به کشور ازبکستان گفت: شرکت در اولین نمایشگاه اختصاصی جمهوری اسلامی ایران در ازبکستان و برگزاری نمایشگاه‌های بعدی با حضور شرکت‌های ایرانی، فرصت آشنایی با بازار و توانمندی‌های این کشور را فراهم نموده و همچنین اعزام هیئت‌های متنوع به استان‌های مختلف ازبکستان، منجر به ایجاد زمینه شناخت بهتر و ایجاد روابط تجاری پایدار شده است.

وی افزود که این فعالیت‌ها منجر به ایجاد دفاتر و کارخانه‌های شرکت‌های ایرانی در ازبکستان شده و بسیاری از آن‌ها اکنون به‌طور مستمر در این کشور فعالیت می‌کنند. بیگ‌زاده همچنین به مذاکرات اخیر با معاون اتاق بازرگانی ازبکستان اشاره کرد و گفت: مقرر است مکانی به اتاق اراک اختصاص یابد تا به‌عنوان رابط بین شرکت‌های ایرانی و ازبکی عمل کند و زمینه تسهیل حضور فعالان اقتصادی فراهم شود.

معاون اجرایی اتاق اراک ابراز امیدواری کرد که با پیگیری‌های جدید و توجه به ظرفیت‌های اقتصادی کشورهای آسیای میانه، به‌ویژه ازبکستان، مسیر برای حضور گسترده‌تر و پایدار شرکت‌های ایرانی در این کشور فراهم شود و استان مرکزی بتواند نقش مؤثری در توسعه روابط اقتصادی منطقه‌ای ایفا کند.

در ادامه این نشست ناصر بیکی، رئیس اتاق اراک، با اشاره به تجربه ۲۵ ساله فعالیت‌های اقتصادی و تجاری استان مرکزی و ازبکستان، تأکید کرد که دستاوردهای بخش خصوصی استان مرکزی پایه و مبنای توسعه روابط اقتصادی با کشورهای دیگر، از جمله ازبکستان، قرار گرفته است.

وی استان مرکزی را به عنوان یکی از قطب‌های صنعتی و کشاورزی ایران معرفی کرد که با ظرفیت‌های گسترده تولیدی، نیروی انسانی متخصص و زیرساخت‌های پیشرفته، توانایی بالایی برای توسعه تجارت و همکاری‌های بین‌المللی دارد.

بیکی افزود بررسی دقیق عملکرد بخش خصوصی استان نشان می‌دهد که این ظرفیت‌ها می‌توانند به افزایش سطح مبادلات تجاری میان ایران و ازبکستان کمک کنند.

رئیس اتاق اراک ابراز امیدواری کرد که با استفاده از تجربیات گذشته و تعامل نزدیک فعالان اقتصادی دو کشور، روند همکاری‌ها و حجم مبادلات تجاری به شکل قابل توجهی افزایش یابد و استان مرکزی نقش مؤثری در توسعه روابط اقتصادی منطقه‌ای ایفا کند.

سید مهدی میراشرفی، دبیر اجرایی اتاق اراک نیز با تأکید بر اهمیت موقعیت استراتژیک ازبکستان در آسیا، به ظرفیت‌های بالقوه تجارت بین ایران و این کشور پرداخت. وی با اشاره به حجم تجارت جهانی بالغ بر ۳۵ هزار میلیارد دلار، تصریح کرد که ازبکستان به‌عنوان یک کشور خشکی‌محصور، با دسترسی مستقیم ایران به آب‌های آزاد و مسیرهای زمینی، می‌تواند نقش کلیدی در توسعه مبادلات تجاری منطقه‌ای ایفا کند.

میراشرفی افزود: ایران با دسترسی تا سه هزار کیلومتر به آب‌های آزاد و بنادر مهم، می‌تواند این مزیت را در اختیار کشورهای همسایه و همسایه‌های دورتر مانند ازبکستان قرار دهد. او همچنین به مسیرهای زمینی و ریلی اشاره کرد که می‌توانند به‌عنوان مکمل کریدورهای شمال-جنوب و غرب-شرق عمل کرده و امکان ترانزیت و توسعه تجارت میان کشورهای منطقه را فراهم کنند.

وی دو مانع اصلی در مسیر توسعه روابط اقتصادی را شناسایی کرد: اول مسائل حمل و نقل بین‌المللی و دوم موانع گمرکی. به گفته میراشرفی، با پیوستن ازبکستان به اتحادیه‌های منطقه‌ای و همکاری‌های میان‌مدت، مشکلات گمرکی قابل حل است، اما در کوتاه‌مدت ایجاد یک شرکت حمل و نقل بین‌المللی مشترک می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در تسهیل عبور کالا، استفاده از بنادر ایران و مسیرهای ریلی و جاده‌ای بین ایران، چین و ازبکستان داشته باشد.

دبیر اجرایی اتاق اراک تأکید کرد: بخش خصوصی شناسایی شده و اراده محکمی برای پیگیری این مسیرها وجود دارد و با همکاری مشترک فعالان اقتصادی، می‌توان سطح مبادلات تجاری دو کشور را افزایش داد. وی افزود که جلسه‌ای با حضور فعالان بخش خصوصی در اتاق بازرگانی برگزار خواهد شد تا تبادل نظر در خصوص ایجاد سازوکارهای عملیاتی و تسهیل تجارت بین ایران و ازبکستان انجام گیرد.

میراشرفی در پایان ابراز امیدواری کرد که با اجرای این برنامه‌ها و بهره‌گیری از ظرفیت‌های مشترک، هدف‌گذاری استاندار مرکزی برای افزایش حجم مبادلات تجاری در سال اول به حدود ۳۰۰ میلیون دلار تحقق یابد و این روند به توسعه اقتصادی استان مرکزی و رشد تجارت با ازبکستان کمک کند.

در ادامه حامد امینی، نایب‌رئیس اول اتاق اراک، با اشاره به روند شکل‌گیری مراودات اقتصادی ایران با کشورهای مختلف، تأکید کرد که در سال‌های اخیر بخش مهمی از روابط تجاری از مسیر اتاق‌های مشترک پیگیری و هدایت شده است. او گفت حدود چهار تا پنج سال است که اتاق مشترک ایران و ازبکستان تشکیل شده و فعالان اقتصادی دو کشور از طریق این ساختار تلاش می‌کنند مشکلات موجود را شناسایی و مسیر همکاری‌ها را تسهیل کنند.

امینی با اشاره به مسئولیت خود در این اتاق مشترک و همکاری نزدیک با رئیس اتاق، توضیح داد که برخی چالش‌ها در سطح حاکمیتی قرار دارد و نیازمند دخالت و همراهی دولت‌هاست. او نخستین مانع جدی در روابط اقتصادی ایران و ازبکستان را مشکلات مالی عنوان کرد و گفت: گواهی مبدأ که در ایران صادر می‌شود، از سوی ازبکستان در بخش مالی با اشکال مواجه است و همین مسئله مانع همکاری بانکی و مالی میان دو کشور شده است.

وی افزود: مشکلات حمل‌ونقل نیز یکی از موانع مهم روابط تجاری است؛ موضوعی که به گفته او، روز قبل نیز از سوی فعالان حمل‌ونقل مطرح شده بود و ارتباط میان مرزهای ایران و ازبکستان همچنان با موانعی همراه است.

امینی همچنین به مسئله عدم نهایی شدن سند تعرفه‌های تجاری میان دو کشور اشاره کرد و گفت: چندین سال است که ایران و ازبکستان نتوانسته‌اند توافق‌نامه مشخصی در زمینه تعرفه‌های تجاری امضا کنند و همین نبودِ یک سند رسمی و پایدار، روند تجارت را با محدودیت مواجه کرده است.

او با بیان اینکه این موارد در حضور سفیر ازبکستان در تهران مطرح شده تا با همراهی دو طرف حل‌وفصل شود، اظهار امیدواری کرد که با رفع این چالش‌ها، زمینه افزایش سطح همکاری‌های اقتصادی میان ایران و ازبکستان، به‌ویژه برای استان مرکزی، فراهم شود. امینی در پایان تأکید کرد که اتاق بازرگانی آماده است هر اقدامی را برای توسعه تجارت و حمایت از فعالان اقتصادی دو کشور انجام دهد.

در نشست مشترک استاندار مرکزی با سفیر ازبکستان در تهران، محمدرضا جعفری، نایب‌رئیس دوم اتاق اراک، با تأکید بر اهمیت حضور مستمر در بازارهای هدف، گفت که توسعه روابط اقتصادی تنها زمانی به نتیجه می‌رسد که یک ساختار ثابت و دائمی برای پیگیری امور در کشور مقابل ایجاد شود. او یادآور شد که در سفرهای هیئتی، معمولاً توافقات و پیگیری‌ها پس از بازگشت کم‌کم از یاد می‌رود و تأثیر واقعی چندانی در تجارت باقی نمی‌ماند.

جعفری با اشاره به تجربه موفق اتاق بازرگانی در کشور آذربایجان توضیح داد: افتتاح دفتر ثابت و دائمی در آن کشور موجب شد ارتباطات تجاری پیوسته، قابل اتکا و نتیجه‌محور شود. امروز نیز این امکان برای حضور در ازبکستان وجود دارد و می‌تواند دستاوردهای مشابهی به همراه داشته باشد.

وی با تأکید بر ضرورت ایجاد یک پایگاه یا دفتر تجاری دائمی ایران در ازبکستان افزود که این اقدام نه‌تنها روند مذاکرات، حضور شرکت‌ها و نمایش ظرفیت‌های صنعتی و کشاورزی ایران را تسهیل می‌کند، بلکه می‌تواند به شکلی مؤثر مسیر صادرات به آسیای میانه و کشورهای عضو اوراسیا را نیز هموار سازد. جعفری گفت: اگر ازبکستان را به‌عنوان دروازه ورودی به بازار آسیای میانه بپذیریم، داشتن یک دفتر فعال و مجهز در این کشور نقش بسیار مهمی در گسترش تجارت خواهد داشت.

او همچنین بیان کرد که بخشی از صنایع استان مرکزی ظرفیت ارائه محصول و حضور در بازار ازبکستان را دارند و ایجاد پایگاه ثابت می‌تواند زمینه نمایش دائمی محصولات ایرانی را فراهم کند. جعفری ابراز امیدواری کرد که با همکاری سازمان توسعه تجارت و حمایت دولت، امکان راه‌اندازی این دفتر فراهم شود و روابط اقتصادی دو کشور شکل پایدار و عملیاتی‌تری به خود بگیرد.

در جریان نشست مشترک استاندار مرکزی با سفیر جمهوری ازبکستان، ابوالفضل بابایی، عضو هیأت رئیسه اتاق اراک نیز بر ضرورت حضور واقعی و فیزیکی فعالان اقتصادی ایران در کشورهای هدف تأکید کرد و گفت تحقق تجارت پایدار بدون حضور مستقیم تجار و صنعتگران امکان‌پذیر نیست. او با اشاره به تجربه ایران در بازار عراق اظهار کرد: در سال‌هایی که تجار و تولیدکنندگان ما در عراق حضور مستمر و واقعی داشتند، روند صادرات ایران به شکل چشمگیری افزایش یافت، اما هر زمان این حضور کمرنگ شد، نتایج تجاری نیز تضعیف شد.

بابایی افزود: برای توسعه روابط اقتصادی با ازبکستان نیز همین الگو باید دنبال شود و تشویق فعالان اقتصادی به حضور میدانی در این کشور، شرط اصلی شکل‌گیری مبادلات پایدار و بلندمدت خواهد بود. او تأکید کرد که اتاق بازرگانی آماده است فعالان اقتصادی استان را برای ورود به بازار ازبکستان هدایت و حمایت کند و ایجاد ارتباط مستقیم میان شرکت‌های ایرانی و شرکای بالقوه ازبک می‌تواند به شکل مؤثری به توسعه همکاری‌ها کمک کند.

وی در پایان خاطرنشان کرد که سرمایه‌گذاری مشترک، حضور مستمر صنایع ایرانی در بازارهای منطقه و ایجاد دفاتر تجاری در کشور هدف، از مهم‌ترین ابزارهایی است که می‌تواند روابط اقتصادی ایران و ازبکستان را به سطحی پایدار و قابل اتکا برساند.

در ادامه نشست مشترک سفیر ازبکستان در تهران با استاندار مرکزی، مریم توسطی، عضو هیأت نمایندگان و رییس کمیسیون گردشگری اتاق اراک، ضمن اشاره به اهمیت روابط فرهنگی میان دو کشور، بر ضرورت انتخاب صحیح شهرهای مناسب برای خواهرخواندگی تأکید کرد. او گفت به نظر می‌رسد موضوع خواهرخواندگی می‌تواند بسیار فراتر از یک توافق ساده شهری باشد و باید بر پایه اشتراکات عمیق فرهنگی، تاریخی و مذهبی میان دو ملت بنا شود.

رئیس کمیسیون گردشگری اتاق اراک با بیان اینکه سمرقند از نظر فرهنگی، مذهبی و گردشگری جایگاه ویژه‌ای در میان شهرهای ازبکستان دارد، افزود که این شهر ظرفیت ایجاد پیوندهای جدی‌تری با شهرهای بزرگ ایران را دارد. او تأکید کرد که اجتماع‌های فرهنگی، پیشینه تاریخی مشترک و جاذبه‌های مذهبی موجود در سمرقند، این شهر را به یکی از مهم‌ترین نمادهای تمدنی منطقه تبدیل کرده و خواهرخواندگی با آن می‌تواند سطح همکاری‌های فرهنگی و گردشگری دو کشور را به شکل قابل توجهی ارتقا دهد.

مریم توسطی نقش گردشگری فرهنگی و مذهبی را در نزدیکی ملت‌ها بسیار مؤثر دانست و اظهار کرد که ایران و ازبکستان با تکیه بر میراث مشترک خود می‌توانند در این حوزه همکاری‌های گسترده‌تری داشته باشند. توسّی معتقد است که تمرکز بر این ظرفیت‌ها می‌تواند در کنار توسعه روابط تجاری، بستری برای تقویت روابط اجتماعی و فرهنگی میان دو کشور فراهم کند.

در پایان مهدی زندیه‌وکیلی با اشاره به تجربه‌های موفق ایران در توسعه علمی و صنعتی، تأکید کرد که کشور طی سال‌های گذشته توانسته نیازهای مهم خود را در حوزه‌های مختلف تولید کند و امروز بسیاری از محصولات ایرانی در کنار تولیدات کشورهای توسعه‌یافته و مطابق با استانداردهای پیشرفته جهانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. او گفت برخی از تولیدکنندگان ایرانی در پروژه‌های مشترک با کشورهای پیشرفته حضور دارند و در حوزه‌هایی مانند پزشکی، علوم دارویی و فناوری‌های نوین، استان مرکزی در مرزهای دانش در حال فعالیت است.

وی با بیان اینکه این ظرفیت‌های علمی و صنعتی باید به همکاری‌های گسترده‌تر با کشورهای همسایه و دوست تبدیل شود، اظهار کرد: زمینه مساعدی در کشور برای توسعه روابط وجود دارد و اگر با برنامه‌ریزی منسجم پیش برویم، می‌توانیم مبادلات تجاری ایران و ازبکستان را (به‌ویژه با محوریت استان مرکزی) افزایش دهیم و منافع مشترکی در حوزه اشتغال، تأمین نیازها، انتقال دانش و تکنولوژی و توسعه تولیدات مشترک رقم بزنیم.

استاندار مرکزی تأکید کرد که تحقق این اهداف تنها با استمرار روابط امکان‌پذیر است و یک سفر سالانه کافی نیست؛ بلکه باید تعاملات منظم و پیوسته میان مسئولان و فعالان اقتصادی دو کشور برقرار باشد. او با اشاره به ظرفیت‌های فرهنگی و گردشگری ایران و ازبکستان افزود: هر دو کشور از تاریخ و فرهنگ غنی برخوردارند و می‌توان زمینه‌های گسترده‌ای برای توسعه گردشگری فراهم کرد. اگر ازبکستان تورهای گردشگری به ایران داشته باشد، استان مرکزی آماده میزبانی است تا گروه‌های گردشگری با ظرفیت‌های تاریخی و طبیعی استان آشنا شوند.

زندیه‌وکیلی همچنین به موضوع مدیریت شهری و خواهرخواندگی شهرها پرداخت و با اشاره به وجود ۳۷ شهر در استان مرکزی گفت که بسیاری از این شهرها می‌توانند در حوزه‌های فرهنگی، شهری، گردشگری و مدیریت شهری با شهرهای ازبکستان وارد همکاری شوند. او به عملکرد موفق استان در حوزه‌های پسماند، آتش‌نشانی و حمل‌ونقل شهری اشاره کرد و این تجربیات را قابل انتقال به طرف ازبکستان دانست.

استاندار در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت نقش بخش خصوصی اشاره کرد و گفت گسترش همکاری‌ها بدون نزدیکی فعالان اقتصادی دو کشور امکان‌پذیر نیست. او تأکید کرد که هیأت‌های تجاری ازبکستان می‌توانند با هر تعداد و در هر زمینه‌ای که نیاز باشد، به استان مرکزی سفر کنند و با صنایع و تولیدکنندگان استان از نزدیک آشنا شوند. زندیه‌وکیلی اضافه کرد که بسیاری از صنعتگران ایرانی آمادگی سرمایه‌گذاری مشترک دارند، اما باید اطمینان لازم درباره امنیت و بازدهی سرمایه‌گذاری برای آنان ایجاد شود؛ همان‌گونه که بخش قابل توجهی از سرمایه‌های ایرانی امروز در کشورهایی مانند عمان، قطر، امارات و ترکیه به کار گرفته شده است.

او با اشاره به اینکه بخشی از تولیدکنندگان استان مرکزی اکنون بخشی از فرایند تولید خود را در کشورهای دیگر انجام می‌دهند، گفت این امکان وجود دارد که چنین همکاری‌هایی در ازبکستان نیز شکل بگیرد و حتی بخشی از این فعالیت‌ها در خود استان ایران انجام شود. زندیه‌وکیلی در پایان ضمن تشکر از سفر سفیر ازبکستان در تهران به استان مرکزی اظهار امیدواری کرد که این دیدار نقطه آغاز همکاری‌های گسترده‌تر باشد و سفرهای متعدد و منظم‌تری میان دو طرف انجام شود.

فریدالدین نصریوف در خاتمه این جلسه با تشکر از دعوت استاندار و قدردانی از همراهی دکتر بیکی رئیس اتاق اراک، بر عمق روابط دوستانه ایران و ازبکستان تأکید کرد. او گفت که طی سال گذشته حجم تجارت دو کشور از مرز ۵۰۰ میلیون دلار عبور کرده و در دیدار رؤسای جمهور ایران و ازبکستان نیز تأکید شده که این میزان باید به دو میلیارد دلار افزایش یابد.

سفیر ازبکستان در تهران در ادامه به سفر اخیر نخست‌وزیر این کشور به ایران اشاره کرد؛ سفری که با حضور ۱۵۰ مدیرعامل شرکت‌های ازبکی انجام شد و طی آن نشست‌های متعدد B2B میان فعالان اقتصادی دو طرف برگزار شد. نصری‌اُف اعلام کرد در حال حاضر بیش از ۲۵۰ شرکت ایرانی با ازبکستان همکاری دارند و تنها در سال جاری ۶۰ شرکت جدید به این جمع افزوده شده‌اند؛ آماری که نشان‌دهنده رشد قابل توجه تعاملات تجاری میان دو کشور است.

او با بیان اینکه روند همکاری‌ها رو به گسترش است، به دو چالش اصلی اشاره کرد که مانع سرعت گرفتن ارتباطات اقتصادی شده‌اند: مشکلات حمل‌ونقل و محدودیت‌های مالی. نصری‌اُف توضیح داد که در گذشته کامیون‌های دو کشور هنگام تردد، مجبور به پرداخت هزینه بودند اما با توافقات اخیر این پرداخت‌ها حذف شده است. با این حال، مشکل اصلی همچنان در مسیرهای عبوری از ترکمنستان وجود دارد و به گفته او، بخش عمده مشکلات ترانزیت از سمت ایران است و لازم است تصمیمات منطقی‌تری اتخاذ شود.

او درباره مسائل مالی نیز گفت که نبود امکان انتقال پول از مسیر بانکی و فقدان دسترسی ایران به سوئیفت، روند تجارت را با دشواری مواجه کرده است. به همین دلیل، در نشست مشترک با وزیر تجارت ایران تصمیم گرفته شده که بخش قابل توجهی از تعاملات در قالب تهاتر انجام شود تا محدودیت سیستم بانکی بر روند همکاری‌ها اثر نگذارد. علاوه بر این، در توافقات تجاری اخیر، فهرست ۱۰ کالای منتخب مشخص شده که مبادله آنها میان دو کشور بدون پرداخت مالیات و تعرفه گمرکی انجام خواهد شد و این فهرست در آینده افزایش می‌یابد.

سفیر ازبکستان در تهران اعلام کرد که در سال جاری «خانه تجارت ازبکستان» در ایران افتتاح می‌شود؛ اقدامی که به گفته او می‌تواند مسیر معرفی توانمندی‌های تجاری، تسهیل صادرات و ارتباطات گسترده‌تر فعالان اقتصادی را هموارتر کند.

در بخش دیگری از سخنانش، نصریوف به موضوع خواهرخواندگی شهرهای دو کشور پرداخت. او گفت در سفر اخیر به ساوه، پیشنهاد خواهرخواندگی میان ساوه و شهر خوار مطرح شده؛ شهری که همچون ساوه به دلیل تولید انار شهرت دارد و این شباهت می‌تواند زمینه‌ یک همکاری فرهنگی و اقتصادی پربازده باشد. او درباره پیشنهاد خواهرخواندگی اراک و سمرقند نیز بیان کرد که سمرقند پیش‌تر تفاهم‌نامه مشابهی با اصفهان امضا کرده و بهتر است اراک برای خواهرخواندگی با شهر دیگری از ازبکستان وارد مذاکره شود.

نصریوف در پایان با اشاره به علاقه دو کشور برای همکاری در حوزه گردشگری گفت که درحال حاضر چهار پرواز مستقیم در هفته بین تهران و تاشکند برقرار است و دولت ازبکستان از حضور گردشگران ایرانی در این کشور استقبال می‌کند و تسهیلات لازم برای سفر آنها فراهم خواهد شد.