بخش کشاورزی در سال‌های اخیر شاید وفادارترین بخش اقتصادی به رشد تولید ناخالص داخلی بوده است. رشد تولیدات کشاورزی طی سال‌های گذشته از آهنگ متوازنی برخوردار بوده است. در این سال‌های فرازوفرود اندکی در نرخ رشد تولیدات کشاورزی اتفاق افتاده است. این بخش رشد 4 تا 6 درصدی را در تولیدات ادامه داده تا از متعادل‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور باشد. این روند موجب شده است تا سهم بخش کشاورزی در رشد اقتصادی و اشتغال تقریباً پایدار بماند. این ثبات در شرایطی اتفاق افتاده است که بخش کشاورزی به‌عنوان پرمصرف‌ترین بخش اقتصادی درزمینهٔ مصرف آب با چالش‌های جدی درزمینهٔ تأمین آب مواجه بوده است. منابع آبی کشور محدود شده است و کشاورزی سنتی در بسیاری از نقاط همچنان ادامه دارد تا مشکل تولید در بخش کشاورزی حادتر جلوه کند. با این وجود برنامه‌ریزی‌ها در وزارت بدون حاشیه کشاورزی به‌گونه‌ای پیش رفته است که نتیجه کار به رشد مناسب منجر شده است. آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که رشد بخش کشاورزی در سال 1395 به 4.2 درصد رسیده است. نرخ رشد این بخش در سال 94 نیز 4.6 درصد ثبت شده است. نرخ رشد کشاورزی در سال‌های 1390 تا 1393 هم به ترتیب معادل 3.7، 4.7، 5.5 و 5.4 درصد برآورد شده است که نشان می‌دهد در سال‌هایی که نرخ رشد اقتصادی وارد محدوده زیر صفر شده نیز بخش کشاورزی مسیر خود حفظ کرده و نرخ رشد متعادلی داشته است. و بر اساس این آمار نرخ رشد کشاورزی در فصل اول سال 95 معادل 3.5 درصد؛ در فصل دوم سال 95 معادل 4.1 درصد، در فصل سوم سال معادل 5 درصد و در فصل چهارم سال گذشته معادل 4.4 درصد بوده است که نشان‌دهنده تعادل تقریبی رشد در تمامی فصول سال است.
در سال‌های اخیر وزارت جهاد کشاورزی سعی کرده است که هم‌زمان با حفظ آهنگ رشد تولیدات کشاورزی و کاهش تراز تجاری در بخش غذایی کشور، روش‌های نوین آبیاری را جایگزین روش‌های سنتی کند تا مصرف آب در این بخش کنترل شود.
اختصاص نزدیک به هشت میلیارد دلار از محل صندوق توسعه ملی برای اجرای پروژه‌های آب‌وخاک در کشور ازجمله اقدامات بی‌سابقه در کشور بوده که در سال‌های اخیر رقم خورده است. طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی، با اجرای پروژه‌های آب‌وخاک از جمله طرح احیای 550 هزار هکتار اراضی خوزستان و ایلام و همچنین توسعه سامانه‌های نوین آبیاری ضمن رشد بهره‌وری آب و جلوگیری از فرسایش خاک، عملکرد تولید محصولات کشاورزی در واحد سطح افزایش یافته است.
محمود حجتی وزیر جهاد کشاورزی، توسعه کشت‌های گلخانه‌ای، کشت ماهی در قفس و گیاهان دارویی را از ظرفیت‌های بخش کشاورزی کشور برای افزایش تولید و اشتغال اعلام کرده است. بر اساس اظهارات او، مصرف آب در کشت‌های گلخانه‌ای در مقایسه با کشت محصولات در فضای باز، تا 90 درصد کاهش و تولید محصولات کشاورزی تا 10 برابر افزایش می‌یابد.
حجتی مساحت گلخانه‌های کشور را نزدیک به 11 هزار هکتار اعلام کرد و گفت که سال گذشته 1300 هکتار گلخانه در کشور احداث شده است. طبق گفته وزیر جهاد کشاورزی، با توسعه پرورش ماهی در قفس در آب‌های شمال و جنوب کشور ،تولید آبزیان در کشور یک‌میلیون تن افزایش می‌یابد.
در حال حاضر 400 قفس در دریاهای شمال و جنوب و آب‌های داخلی نصب شده است و 16 هزار تن آبزی به شیوه پرورش در قفس در سال 95 تولید شد. برای سال جاری نیز تولید 50 هزار تن آبزی به شیوه کشت در قفس پیش‌بینی شده است.
طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی، تولید شکر در کشور از 1.1 میلیون تن در سال 92 به رکورد یک‌میلیون و 650 هزار تن در سال 95 افزایش‌یافته این در حالی است که سطح زیر کشت چغندرقند 70 هزار هکتار کاهش یافته است. استفاده از بذر مناسب،توسعه مکانیزاسیون و سامانه‌های نوین آبیاری و همچنین انتقال فصل کشت از بهار به پاییز و بهره‌گیری از آب سبز (باران) ازجمله عوامل افزایش تولید چغندرقند به شش میلیون تن در سال 95 بوده است.
بر اساس اعلام وزارت جهاد کشاورزی، سطح زیر کشت کلزا در سال زراعی جاری نسبت به سال قبل نزدیک به سه برابر افزایش یافته و با استفاده از ارقام مناسب اقلیم‌های سرد،معتدل و گرم و همچنین توسعه مکانیزاسیون، پیش‌بینی می‌شود در سال 96 تولید کلزا در کشور نیز تا سه برابر افزایش یابد. با استفاده از ارقام جدید متوسط برداشت محصول کلزا به پنج تن در هکتار افزایش یافته است. در سال 95 دانه‌های روغنی کشاورزان به‌طور کامل خریداری شد و در طرح خوداتکایی دانه‌های روغنی افزایش ضریب خودکفایی کشور تا 70 درصد در 10 سال آینده پیش‌بینی شده است.
محمود حجتی معتقد است: برای تقویت زنجیره تولید مزرعه تا سفره باید صنایع تبدیلی و تکمیلی، صنایع غذایی، بسته‌بندی و فرآوری در مناطق تولید در روستاها ایجاد شود تا ضمن اشتغال و درآمدزایی، جمعیت روستاها نیز تثبیت شود.
رشد کشاورزی حفظ می‌شود؟
عیسی کلانتری، وزیر اسبق کشاورزی معتقد است: سهم کشاورزی در رشد اقتصادی با توجه به بارندگی‌های خوب و افزایش تولید کسب‌شده بود؛ اما مشخص نیست با توجه به حجم بارندگی‌ها در ۹۵، بتوان امیدی به تکرار آن در سال ۹۶ داشت. وزیر اسبق کشاورزی بر این باور است که سال ۹۶ سال سخت‌تری برای کشاورزی ایران باشد. به دلیل عدم بارش مناسب، محدودیت منابع آبی در سال ۹۶ جدی‌تر است. وضعیت سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی تغییری نکرده است درنتیجه سال ۹۶، سال سختی برای کشاورزی ایران خواهد بود. نکته مهم با توجه به این شرایط عملکرد درست مسئولان است. باید دید آیا متولیان کشاورزی ایران می‌توانند طوری عمل کنند که باوجود محدودیت‌ها، تولید سال ۹۵، در سال ۹۶ تکرار شود؟
