رادیو مجازی اتاق ایران: 25 فروردین 1404

امنیت در اقتصاد با گسترش چتر مالیات

مهدی پازوکی، اقتصاددان، در یادداشتی با اشاره به بیانات مقام معظم رهبری درباره امنیت در اقتصاد و ناامنی اقتصاد وابسته به نفت، می‌نویسد: امنیت یک کالای عمومی و شرط لازم برای رسیدن به پیشرفت و توسعه است اما در اقتصاد ایران به واسطه سهم بالای درآمدهای نفتی در بودجه و نوسانات این کالا، اقتصاد امن نیست مگر اینکه با گسترش چتر مالیاتی، هزینه‌های دولت از محل مالیات تامین شود و درآمدهای نفتی برای سرمایه‌گذاری در زیرساختها و ساماندهی محیط زیست و... اختصاص یابد.

مهدی پازوکی

اقتصاددان
06 آبان 1396 - 08:54
کد خبر : 10761
اشتراک گذاری
اشتراک گذاری با
تلگرام واتس اپ
لینک

رهبر معظم انقلاب با تأکید بر اینکه پیشرفت در عرصه‌های مختلف علمی، صنعتی و اقتصادی منوط به‌وجود امنیت است، فرمودند: «بنیان اقتصادی کشور به‌دلیل وابسته بودن به درآمد نفت، ناامن است و تا وقتی اقتصاد کشور از نفت فاصله نگیرد، بنیان صحیح و امنی به‌وجود نخواهد آمد.» امنیت از منظر اقتصاددانان نیز یک کالای عمومی است و شرط لازم برای رسیدن به پیشرفت و توسعه اقتصادی.

در ایران، نفت و مالیات، دو منبع اصلی درآمد دولت (به معنای مجموعه حکومت) را تشکیل می‌دهد اما بررسی‌ها نشان می‌دهند در شرایط فعلی نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی، به‌عنوان یک شاخص بین‌المللی، در ایران فقط 7.5درصد است درحالی‌که این نسبت در ترکیه به حدود 20درصد و در کشورهای اسکاندیناوی به حدود 50درصد می‌رسد.

دلیل پایین بودن این نسبت در ایران نیز فرار مالیاتی است؛ فعلاً فقط از حدود 40درصد اقتصاد ایران مالیات گرفته می‌شود. از 60درصد باقی مانده نیز 20درصد معاف از مالیات هستند و 40درصد دیگر فرار مالیاتی دارند. بنابراین اگر سیاست‌هایی اتخاذ کنیم که جلوی فرار مالیاتی را بگیرد، این امکان مهیا می‌شود که اداره امور جاری کشور با وصول درآمدهای مالیاتی انجام شود و پول نفت، فقط و فقط به سرمایه‌گذاری‌های زیربنایی و بین‌نسلی اختصاص یابد؛ در این صورت امنیت و ثبات اقتصادی در کشور حاکم شده و اقتصاد ایران در مقابل شوک‌های خارجی مقاوم شده است و این یعنی تحقق مفهوم اقتصاد مقاومتی.

اقتصاد ما متکی به درآمدهای نفتی است درحالی‌که تعیین قیمت نفت در اختیار بازارهای بین‌المللی است و ما فقط پذیرنده آن هستیم ؛ از این‌رو اگر منبع اصلی درآمد دولت را از نفت به مالیات تغییر دهیم دیگر تغییرات قیمتی نفت نمی‌تواند امنیت و ثبات اقتصادمان را دستخوش تغییر کند. ضمن اینکه اتکای دولت به مالیات، در یک رابطه دوطرفه از یک سو به حاکمیت مردم سالاری در جامعه کمک می‌کند چراکه وقتی مردم به دولت مالیات بپردازند او را بازخواست نیز می‌کنند و از سوی دیگر وقتی دولت نیز نیازمند مالیات مردم باشد، به حقوق آنها احترام خواهد گذاشت.

البته نکته قابل توجه این است که دولت، به‌معنای مجموعه حکومت، پیش از گسترش چتر مالیاتی، ابتدا باید سعی کند فضای کسب و کار را برای بخش خصوصی سالم تسهیل کند و امنیت اقتصادی برای سرمایه‌گذاری را فراهم آورد تا بخش خصوصی به فعالیت اقتصادی بپردازد، از این محل به تولید برسد و کسب درآمد کند و دولت از آنها مالیات بگیرد تا ثبات اقتصادی در اقتصاد ایران حاکم شود. به همین دلیل است که مقام معظم رهبری نیز فرمودند باید کاری کنیم که امنیت و ثبات اقتصادی در اقتصاد حاکم شود.

در همین رابطه