امکان سرمایهگذاری در ایران میتواند به پنج دسته اصلی تقسیمبندی شود. دسته اول شامل سرمایهگذاریهای مبتنی بر منابع طبیعی ایران است که اهم آنها نفت، گاز و مواد معدنی و همچنین صنایع مرتبط مانند پتروشیمی، فولاد، مس و ... هستند.
دسته دوم شامل بخشهایی میشود که به شرایط جغرافیایی و ژئوپلیتیکی ایران مربوط میشود. ایران در موقعیتی قرار دارد که میتواند محل تلاقی اقتصادی خاورمیانه، آسیا، کشورهای مستقل همسود و اروپا باشد. از طرف دیگر ایران به خودیِ خود یک کشور پهناور است. به همین خاطر سرمایهگذاری در تمامی حوزههای حملونقل از جاده و راهآهن گرفته تا حملونقل هوایی و دریایی و همچنین دیگر بخشهای لجیستیکی میتواند از جذابیت بسیاری در این کشور برخوردار باشد.
دسته سوم شامل دیگر بخشهایی میشود که بر پایه تاریخ، فرهنگ و شرایط آبوهوایی ما بنا شدهاند. در صدر همه اینها صنعت توریسم قرار دارد که در میان شهروندان سرتاسر جهان و گردشگرانی که هر سال وارد خاک ایران میشوند از شهرت بالایی برخوردار است. خدمات مرتبط با حوزه گردشگری نیز میتواند محل مناسبی برای سرمایهگذاری باشد. در کنار آن، صنعت غذایی و صنایع مرتبط با آن نیز از جمله زمینههای در دسترس ایران برای سرمایهگذاری است.
دسته چهارم بر نیروها و منابع انسانی ایران بنا شدهاست. ایران نسبت به جمعیتش در جهان از بیشترین نیروی مهندسی برخوردار است؛ تعداد مهندسها نسبت به جمعیت این کشور حتی از ایالات متحده امریکا و دیگر کشورهای پیشرفته نیز بیشتر است. نیروی کار جوان، تحصیلکرده و با استعداد به صورت انبود در دل ایران نهفتهاست. صنایع مرتبط با فناوری مانند فناوری اطلاعات و صنایع دارویی نیز از دیگر بخشهای جذاب برای سرمایهگذاری در آینده هستند. استارتآپها در ایران همانند ستارههایی درخشان هستند. تعداد زیادی از استارتآپهای ایرانی در Berlin iBridge سال 2015 (نشست سالانه مبتکران ایران برای ملاقات با ایرانیان مقیم خارج) شرکت کردند؛ این تعداد از شمار استارتآپهای دیگر کشورهایی که در این رویداد شرکت کرده بودند به این ترتیب ماهیت سرمایهگذاری در ایران به سرعت در حال تغییر است.
دسته پنجم نیز بر بازار مصرفکننده بنا شدهاست. ایران بالغ بر 80میلیون نفر جمعیت دارد. این کشور به همراه همسایههای نزدیک خود بازار 300میلیون نفری را تشکیل میدهد. به همین خاطر است که بازار مصرفکننده، کالاهای مرتبط با خودرو و دیگر موارد مشابه زمینه جذابی برای سرمایهگذاری در ایران به شمار میآیند.
البته ایران مشکلاتی در زمینه قوانین سرمایهگذاری دارد که به زودی برطرف خواهد شد. این کشور اصلاحاتی در زمینه مالیات داشتهاست. قانون مالیات مستقیم این کشور اصلاح شده و به تصویب مجلس رسیدهاست. قانون مالیات بر ارزش افزوده نیز با اصلاحات دولتی همراه بوده و پس از ارائه طرحِ آن به مجلس تصویب خواهد شد. طرح اصلاح قوانین گمرکی نیز به مجلس تقدیم شدهاست. به این ترتیب میتوان گفت فضای قانونی در ایرانی با تغییرات بسیاری همراه بوده و به سمت فضای دوستانهتری برای کسبوکار حرکت کردهاست.
تعداد مجوز و گواهیهای فعال در حوزه کسبوکار در ایران حدود 2200مورد است که در نوع خود بسیار بالاست. بخش خصوصی مشتاقانه با دولت همکاری میکند تا فضای کسبوکار را بهبود ببخشد.
من قصد نمایش تصویر زیبا و دلربا از فضای کسبوکار ایران ندارم. مشکل شفافیت در اولویت نخست اصلاحیهها در ایران است. نظام بانکی نیز باید مورد جراحیهای بزرگ ساختاری قرار بگیرد. در حال حاضر کمبود فایننس برای کسبوکارهای جدید در ایران باعث شده فضای این کشور مهیای حضور و جذب سرمایهگذاران جدید بشود.