اکنون زمان آن رسیده است که با تکیه بر توان داخلی، بهرهگیری از فرصتهای بینالمللی و تقویت همبستگی ملی، اقتصاد ایران را به جایگاهی شایسته در عرصه جهانی برسانیم. آینده از آنِ کسانی است که به آن باور دارند، و ما به این آینده باور داریم.
ایران عزیز با تکیه بر تاریخ پرفراز و نشیب خود، همواره از توانایی بازآفرینی و غلبه بر چالشها برخوردار بوده است. در این مسیر، اقتصاد بهعنوان ستون فقرات توسعه، نقشی حیاتی ایفا میکند. اکنون تقویت توان داخلی و بهرهگیری از فرصتهای جهانی، بیش از هر زمان دیگری به ضرورتی گریزناپذیر تبدیل شدهاست. راهبرد نگاه درونزا و بروننگر، بهعنوان راهحلی جامع، میتواند کشور را از مشکلات کنونی عبور داده و به سمت آیندهای روشنتر هدایت کند.
بر اساس آمارهای جهانی، نیمه شرقی جهان بهعنوان قطب جدید اقتصاد جهانی در حال ظهور است. پیشبینیها نشان میدهند که تا سال ۲۰۵۰، آسیا بیش از ۶۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهان را به خود اختصاص خواهد داد. ایران با قرار گرفتن در چهارراه تجارت جهانی، این فرصت را دارد که از این ظرفیتها بهرهبرداری کند.
کشورهایی مانند روسیه، چین و هند با جمعیتی بالغ بر ۳ میلیارد نفر و اقتصادهای پویا، بازارهای بزرگی برای کالاها و خدمات ایرانی محسوب میشوند. بهرغم رسیدن صادرات غیرنفتی ایران به ۵۰ میلیارد دلار در سال، این رقم همچنان در مقایسه با ظرفیتهای بالقوه کشور پایین است. کشف و توسعه بازارهای نوظهور، افزایش کیفیت محصولات، تنوعبخشی به کالاهای صادراتی و انعقاد توافقنامههای تجاری بلندمدت، صادرات ایران را به سطوح بالاتری ارتقا میدهد.
کشور ما با برخورداری از منابع طبیعی فراوان و بیش از ۴۰ میلیون نیروی انسانی در سن کار، ظرفیت بالایی برای توسعه دارد. اما ظرفیتهای داخلی زمانی به شکوفایی حداکثری میرسند که نگاه به توانمندی داخلی، با اقداماتی عملی و سازنده همراه باشد. بر اساس آمارهای منتشرشده، سهم بهرهوری از رشد اقتصادی ایران در دهههای گذشته کمتر از ۱۵ درصد بوده است، درحالیکه این شاخص در اقتصادهای پیشرو به بیش از ۳۰ درصد میرسد. این نشان میدهد که استفاده بهینه از ظرفیتهای داخلی، نیازمند یک بازنگری عمیق است.
یکی از نقاط قوت کشور سرمایه انسانی جوان، تحصیلکرده و خلاق است. بیش از 52 درصد جمعیت ایران را افراد زیر 35 سال تشکیل میدهند. این نیروی جوان میتواند موتور محرکه اقتصاد دانشبنیان باشد. در سالهای اخیر، شاهد افزایش تعداد شرکتهای دانشبنیان به بیش از ۸ هزار واحد بودهایم. این روند اگرچه امیدبخش است، اما در مقایسه با استانداردهای جهانی، هنوز فاصله زیادی داریم. یکی از راهکارهای مهم در این میان، شبکهسازی بین شرکتهای دانشبنیان با تولیدکنندگان خلاقیتجو است. ایجاد کنسرسیومهای توانمند شرکتهای دانشبنیان و هدایت ظرفیت آنها به سمت حل مسایل کلیدیتر کشور، راهگشای افزایش سهم دانش در تولید ثروت ملی است. بر اساس آمارها، در سال گذشته، بیش از ۷۰ درصد استارتاپهای ایرانی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات فعالیت داشتهاند. این نشاندهنده ظرفیت عظیم کشور در این بخش است. اما گسترش این موفقیت به سایر حوزههای صنعتی و تولیدی، نیازمند سیاستگذاریهای دقیقتر و هدفمندتر است.
اگر به تاریخ نگاهی بیندازیم درمییابیم که ملتهایی که بر خلاقیت و نوآوری سرمایهگذاری کردهاند، توانستهاند از مشکلات اقتصادی عبور کنند. امروز نیز ایران برای دستیابی به توسعه پایدار باید بر روی روحیه نوآوری جوانان خود تمرکز کند. با افزایش حمایتهای دولتی و ایجاد محیطی امن برای سرمایهگذاریهای خطرپذیر، میتوان بستری مناسب برای ظهور و شکوفایی ایدههای نو ایجاد کرد.
مردمیسازی اقتصاد یکی از راهبردهای کلیدی در مسیر توسعه پایدار است. تجربه کشورهای موفق نشان داده است که مشارکت حداکثری مردم در اقتصاد، بستری برای توزیع عادلانه ثروت و کاهش آسیبپذیری اجتماعی فراهم میآورد. در ایران، کسبوکارهای کوچک و متوسط که بیش از ۹۰ درصد واحدهای تولیدی کشور را تشکیل میدهند، نقشی حیاتی در ایجاد اشتغال دارند. با این حال این بخش با چالشهایی نظیر دسترسی محدود به منابع مالی، فناوریهای پیشرفته و بازارهای جدید روبهرو است. راهکارهای حمایت از این بخش شامل ایجاد صندوقهای مالی محلی، راهاندازی شرکتهای دستیار صادرات، توسعه شبکههای توزیع بهینه و ارائه آموزشهای حرفهای به صاحبان این کسبوکارهاست. علاوه بر این، شفافسازی قوانین و کاهش بروکراسی اداری، انگیزه لازم را برای بقا و توسعه این بنگاهها فراهم میکند.
در شرایط کنونی، اقتصاد ایران بیش از هر چیز به امید، تدبیر و همکاری نیاز دارد. تلفیق توانمندی داخلی و کشف ظرفیتهای جدید بینالمللی، مسیری است که میتواند کشور را از چالشها عبور داده و به مقصدی روشنتر برساند. اتاق ایران بهعنوان پل ارتباطی میان دولت و بخش خصوصی، میکوشد تا با حمایت از کسبوکارها، توسعه روابط تجاری، تاثیرگذاری بر سیاستها، ترویج علم و دانش، شناسایی و رفع موانع و ارائه مشاورههای تخصصی و تسهیل فرآیندها، این مسیر را هموار سازد.