مشکلات و چالش‌های سال‌های اخیر، علی‌الخصوص آسیب‌شناسی دوره تشدید تحریم‌ها نشان داد که یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های اقتصادی هر کشور که می‌تواند در برهه‌های حساس و سرنوشت‌ساز، مردمان آن سرزمین را از گرداب معضلات برهاند، عزت اقتصادی است که دقیقاً در دایره اقتصاد مقاومتی قابل تشریح و تبیین است.
از این منظر باید گفت به‌طورکلی فعالیت‌های اقتصادی باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی و پیاده‌سازی شود که درنهایت ضمن ایجاد ارزش‌افزوده، به افزایش عزت اقتصادی کشور منجر شود. در این راستا یکی از مهم‌ترین وجوه این رویکرد آن است که تهدیدها پیش از آنکه آسیب‌ها و مخاطرات خود را به مرحله بروز و ظهور برسانند، به فرصت تبدیل شوند.
واقعیت غیرقابل انکار آن است که گذر از دایره تهدیدها به فرصت‌ها، فرآیندی نیست که به‌صورت اتفاقی و تصادفی محقق شود بلکه نیازمند برنامه‌ریزی علمی، زمان‌بندی صحیح و منطقی، اجرای کارشناسانه، بازشناسی منابع، نظارت فراگیر و آسیب‌شناسی دقیق و مستمر دارد. زیرساخت‌ها و هدف‌های جزءبه‌جزء آن و متولیان اجرای بخش‌های مختلف آن باید مشخصاً تعریف شود.
بی‌شک بر پایه چنین باوری، ضروری است نقش مؤلفه‌های متعدد اقتصادی به‌سرعت مورد بازبینی قرارگرفته و نسبت آن‌ها با یکدیگر و همچنین نسبت آن‌ها باهدف نهایی، اصلاح شود.
ازجمله مؤلفه‌های مؤثر بر شکل‌گیری تقویت عزت اقتصادی، تنظیم رابطه تولید و تجارت است. آنچه از تجربه کشورهای توسعه‌یافته قابل دریافت است آن است که نسبت این دو باید به‌گونه‌ای شکل بگیرد که موجب آزادی عمل فعالان اقتصادی و نجات‌بخش بنگاه‌ها از اسارت قیدوبندهای بی‌مورد و زائد اداری باشد. و این به معنای آن است که در این مسیر تولید و تجارت باید نسبت به هم، هم‌افزایی داشته و موجب تحریک یکدیگر شوند به صورتی که در یک برنامه میان‌مدت، تسهیل‌کننده فرایندهای محیط داخلی و بیرونی اقتصاد شده و زمینه‌ساز بروز خلاقیت‌ها، نوآوری‌ها و خروج از انزوا شود.
بررسی وضعیت تجارت خارجی ایران در سال ۹۵ نشان از آن دارد که جمع واردات و صادرات کشور بالغ‌بر ۸۷میلیارد دلار است. این سهم کوچک از تجارت جهانی برای کشورمان نشان می‌دهد میزان تجارت خارجی کشورمان با توجه به ظرفیت‌های تولید داخلی و جمعیت کشور فاصلهٔ زیاد و شکافی معنادار دارد. اگر هم‌افزایی تولید و تجارت به‌صورت واقعی در کشور شکل بگیرد، قطعاً شاهد رشد حجم تجارت خارجی در سال‌های آتی خواهیم بود؛ به‌طوری‌که بتوانیم در یک بازه زمانی ده‌ساله ظرفیت‌های بلااستفاده مانده درزمینهٔ روابط تجاری سودمند با دیگر کشورهای جهان را تبدیل به فرصت‌هایی مناسب برای تحریک تولید داخل کنیم.
سخن پایانی آنکه بدون تردید یکی از اهداف اصلی اقتصاد مقاومتی، تلاش در مسیر افزایش قدرت تاب‌آوری اقتصاد و کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد در برابر تهدیدات است؛ برای این مهم لازم است با استفاده از ابزار دیپلماسی تجاری و افزایش تعاملات اقتصادی با سایر کشورها اهداف محقق شود. بر این اساس می‌توان ادعا کرد که افزایش سبد تجارت خارجی کشورمان می‌تواند راهکاری مناسب برای تحصیل عزت اقتصادی باشد.