بار دیگر وین میزبان مذاکرات هستهای میشود؛ روز جمعه، بعد از اینکه حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران این شهر قدیمی اروپایی را ترک میکند، مذاکرات کشورهای 1+4 آغاز خواهد شد. برای بار دوم وزرای خارجه پنج کشور به همراه ایران و فدریکا موگرینی بعد از خروج آمریکا از برجام دور هم جمع میشوند تا مشخص شود که آیا این توافق دوسالونیمه ماندنی است یا خیر.
ایران اما گفته است توافق را در صورتی ادامه میدهد که اروپاییها پیشنهادهای مشخصی ارائه کنند تا براساس آن منافع ایران از این توافق لحاظ شود، در غیر این صورت در توافق باقی نمیمانند. از طرف دیگر اعضای اتحادیه اروپا در چند جلسه در سطح وزرای خارجه به بررسی وضعیت برجام پرداختهاند. در گام اول قوانین مسدودکننده پیشین که مربوط به تجارت اروپا با کوبا و مربوط به دو دهه پیش بود، بهروزرسانی شد اما این تضمین موردنظر ایران نبود؛ چه آنکه گفته شد اروپا باید بسته پیشنهادی اقتصادی و سیاسی مشخصی برای تضمین انتفاع ایران از برجام ارائه کند.
فردا جمعه در دومین نشست وزرای خارجه انگلیس، آلمان، فرانسه، روسیه و چین به همراه وزیر امور خارجه ایران و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از بسته پیشنهادی اروپا رونمایی می شود.
پدرام سلطانی، نایبرئیس اتاق ایران از مشخصات بسته پیشنهادی اقتصادی اروپا میگوید. او به خبرنگار پایگاه خبری اتاق ایران میگوید: «باتوجه به رفتار اروپاییها و همچنین ساختار و سازوکار قدرت بین اتحادیه اروپا، باید درباره این بسته قضاوت کنیم. آنچه مهم است اینکه هر تصمیم در اتحادیه اروپا باید با اجماع صورت بپذیرد و همه اعضا باید نظر مثبت به آن داشته باشند.»
سلطانی تصریح میکند: «چون رویکردها و موقعیتهای سیاسی اتحادیه اروپا باهم تفاوت دارد، تمایلات، ارتباطات بینالمللی و میزان اثرپذیری آنها از آمریکا در تصمیم و عملکرد آنها اثر خواهد گذاشت.»
او ادامه میدهد: «یعنی بعضی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا که تمایلات و ارتباطات نزدیکی با آمریکا دارند و نظرات آنها به آمریکا نزدیکتر است کار را برای اتحادیه اروپا سختتر خواهند کرد.»
به گفته سلطانی، اتحادیه اروپا باید چارچوبی به وجود بیاورد تا تجارت، سرمایهگذاری، ارتباط و همکاری اقتصادی با ایران در آن چارچوب امکانپذیر شود و میزان تأثیرپذیری از تحریمها به حداقل برسد.»
نایبرئیس اتاق ایران درباره ویژگیهای بسته اقتصادی ارائهشده، معتقد است: «از شواهد و قرائن چنین برمیآید که اتحادیه اروپا اولاً بتواند برای ادامه خرید نفت ایران مدلی را طراحی کند تا این امکان فراهم شود و ایران بتواند نفت خود را بفروشد. پس طبیعتاً آن اهدافی را که اتحادیه اروپا دنبال میکند بحث سازوکار خرید نفت و پرداخت وجوهات حاصل از آن است.»
سلطانی ویژگی دوم بسته را چنین توصیف میکند: «موضوع دوم به وجود چتر حمایتی برای شرکتهای کوچک و متوسط اروپایی که با شرکتهای ایرانی کار میکنند، برمیگردد. چون شرکتهای بزرگ با توجه به منافعی که در امریکا دارند آن کشور را به ایران ترجیح میدهند. اتحادیه اروپا باید شرایطی را برای شرکتهای کوچک و متوسط فراهم کند که بتوانند با ایران کار کنند.»
سلطانی می گوید موضوع سوم به تعریف روش و سیستمی برمیگردد که در تبادلات تجاری بین دو طرف، امکان تبادلات بانکی با ارز اروپا یعنی یورو هموار شود. بنابراین باید بانک یا مؤسسات پولی ایجاد شوند و مدلی را طراحی کنند که این مبادلات انجام شود.»
او تصریح میکند: «به نظر میرسد اروپا میخواهد این تبادلات بهصورت تهاتر انجام شود. یعنی بهجای پرداخت مستقیم پول نفت، آن را در حسابی منظور کنند تا خرید ایران از اروپا از آن طریق انجام شود.»
سلطانی توجه پوشش بیمهای و حملونقل دریایی را هم ضروری می داند و میگوید: «باید درباره حملونقل دریایی و پوشش بیمه ای لازم برای این حملونقل فکر شود. اما این دو قسمت کار بسیار مشکل است. اگر خود اروپا بتواند در بخش بیمه از مؤسسات دولتی خود استفاده کند، خیلی خوب است. اکثر مؤسساتی که حملونقل دریایی را پوشش بیمهای میدهند شرکت بیمه خصوصیاند که یا آمریکاییاند و یا سهامدار آمریکایی دارند و کار دشوار خواهد بود.»
بهگفته نایبرئیس اتاق ایران، شرکتهای حملونقل اروپایی هم خصوصی هستند و با آمریکا کار میکنند و ممکن است کار در این حوزه هم با اختلال روبرو شود.
سلطانی درباره بخشهای دیگر این بسته هم میگوید که اروپاییها ممکن است در کنار چارچوب کلی اقتصادی، بندهایی دیگری را هم مورد توجه قرار دهند؛ بخشهایی چون تبادلات علمی، دانشگاه، فناوری و هنر.