دیپلمات‌های ارشد 5 قدرت بزرگ جهانی روز جمعه در پایتخت اتریش گرد هم خواهند آمد تا از توافق‌نامه‌ای که 3 سال قبل با ایران به امضا رساندند، دفاع کنند.
بر اساس بیانیه‌ای که روز چهارشنبه از سوی اتحادیه اروپا منتشر شد، وزیران امور خارجه کشورهای چین، روسیه، فرانسه، انگلیس و آلمان روز جمعه نشست مهمی در وین خواهند داشت تا دوام برجام را تضمین کنند. در این میان آمریکا که طبق تصمیم دونالد ترامپ از برجام خارج شده و اقدام به بازگرداندن تحریم‌های یکجانبه خود علیه ایران نموده، نماینده‌ای در نشست روز جمعه نخواهد داشت تا گروه موسوم به 1+5 از این پس با یک عضو کمتر به کار خود ادامه دهد.
الکساندر فندر بلن، رئیس‌جمهور اتریش، روز چهارشنبه در دیدار با همتای ایرانی خود حسن روحانی، ضمن اشاره به اینکه تحریم‌های ثانویه آمریکا علیه ایران نقض آشکار حقوق شرکت‌ها و شهروندان اروپایی برای تجارت با ایران است، تأکید کرد: «اتریش و اتحادیه اروپا آماده حفظ و گسترش چهارچوب همکاری‌های خود با ایران هستند».
حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران که پس از دیدار با مقامات سوئیس به اتریش سفر کرده بود نیز در پایان نشست خود با همتای اتریشی خود بار دیگر خاطرنشان ساخت: «ما تا زمانی که منافعمان از برجام تأمین شود، از آن خارج نخواهیم شد». دو کشور سوئیس و اتریش که به‌عنوان دو کشور بی‌طرف در مناقشات بین‌المللی شناخته می‌شوند، میزبان بسیاری از نشست‌های نمایندگان ایران و 1+5 در جریان مذاکرات هسته‌ای بودند؛ مذاکراتی که به توافق‌نامه هسته‌ای وین منجر شد.
آمریکا متهم می‌کند
ایران که یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت محسوب می‌شود و از لحاظ ذخایر گاز طبیعی نیز در جایگاه دوم جهان قرار دارد، از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواسته است که گام‌های اقتصادی محکمی در راستای دفاع از برجام بردارند. در چهارچوب برجام یا همان توافق‌نامه هسته‌ای که در جولای 2015 (تیرماه 1394) بین ایران و کشورهای 1+5 به امضا رسید، ایران پذیرفت که در ازای رفع تحریم‌هایی که مهم‌ترین آنها تحریم‌های نفتی و بانکی بودند، بخش مهمی از فعالیت‌های هسته‌ای خود را متوقف سازد. از زمان اجرای برجام تاکنون بازرسان بین‌المللی در چندین مرحله پایبندی ایران به تعهدات هسته‌ای تصریح‌شده در برجام را تأیید کرده‌اند، اما آمریکا ادعا می‌کند که ایران طی سال‌های اخیر به بی‌ثباتی در خاورمیانه دامن زده و از این طریق روح برجام را نقض کرده است.
یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا اخیراً هشدار داده است که هرگونه تلاش برای تداوم تجارت با ایران، به تحریم از سوی آمریکا منجر خواهد شد. برایان هوک که سرپرست تیم مذاکره‌کننده آمریکا با کشورهای اروپایی در خصوص برجام بوده است، روز سه‌شنبه در واشنگتن به خبرنگاران گفت: «هدف ما این است که فشار بر حکومت ایران را از طریق به صفر رساندن درآمدهای نفتی آن تشدید کنیم. ما آماده همکاری مورد به مورد با کشورهایی هستیم که واردات نفت خود از ایران را کاهش می‌دهند، اما به‌مانند تحریم‌های گذشته قصد اعطای معافیت نداریم».
اثر تحریم‌ها
اگر اروپا نتواند کاری انجام دهد، بخش زیادی از صنعت نفت ایران و نظام بانکی این کشور در معرض خطر قرار خواهد گرفت. در این صورت حسن روحانی که مخالفانش در ایران وی را به دلیل اعتماد کردن به آمریکا شدیداً مورد انتقاد قرار داده‌اند، دیگر انگیزه‌ای برای باقی ماندن در برجام و عمل به مفاد آن نخواهد داشت.
برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا کماکان در مورد پیشنهاداتی که برای عبور از تحریم‌های آمریکا علیه ایران مطرح شده‌اند، با تردیدهایی مواجه هستند زیرا مذاکرات این اتحادیه با آمریکا بر سر مناقشات تجاری اخیر همچنان ادامه دارد و کشورهای مذکور دوست ندارند مسئله برجام خطری را متوجه روابط تجاری چند صد میلیارد دلاری اتحادیه اروپا و آمریکا کند. بر اساس آمارهای بلومبرگ، در سال 2017 ارزش تجارت کالایی اتحادیه اروپا با ایران تنها 23.2 میلیارد دلار بوده است و ایران از این لحاظ شصت و ششمین شریک تجاری اتحادیه اروپا محسوب می‌شود.
ریچارد گریوسون، اقتصاددان عضو مرکز بین‌المللی مطالعات اقتصادی وین، در مورد تأثیر تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد ایران می‌گوید: «آمریکا قصد دارد با فشارهای خود مشکلات کنونی اقتصاد ایران را دوچندان کند و به نظر می‌رسد که اقتصاد ایران به‌شدت از تحریم‌ها آسیب خواهد دید. ممکن است همه تلاش‌های صورت‌گرفته در سال‌های اخیر [برای بهبود اقتصاد ایران] نقش بر آب شود».