رضا پدیدار، عضو هیات نمایندگان اتاق ایران و رئیس استصنا
نفت جزو یکی از کالاهای استراتژیک در دنیا است. نفت منبع انرژی است و انرژی هم پایه هر نوع فعالیت اقتصادی و صنعتی و تولیدی است. به همین خاطر نقش استراتژیک خود را در مجموع فرایندهای جامعه دارد. اما از طرفی با توجه به منابع هیدروکربوری جدیدی که در دنیا کشف شده و توسعه پیدا کرده، نوعی رقابت ناسالم هم در دنیا به وجود آمده‌است. رقابت ناسالم نیز همان ورود سیاست به بخش اقتصاد است.
حوادثی که در صنعت نفت، گاز، پالایش و پتروشیمی ایجاد شده از اینجا ناشی می‌شود که در دو دهه اخیر شاهد ورود سیاست به حوزه‌های اقتصادی بوده‌ایم. در صورتی‌که اگر به مکانیزم صحیح اقتصادی که آن تلاقی عرضه و تقاضا در بازار است هیچ‌موقعی این نوع عارضه‌ها را ایجاد نمی‌کند. امروز در دنیا علاوه بر این معضل ورود سیاست به اقتصاد، موضوع دیگری نیز وجود دارد و آن هم منفعت‌طلبی است که در جامعه جهانی به یک برتری‌طلبی تبدیل شده‌است.
کشورهایی که از قدرت نظامی بیشتری برخوردارند یا موفق شده‌اند در دنیا پایگاهی را برای خود تعریف کنند، با برتری‌طلبی موفق شده‌اند تأثیر زیادی در بازارهای اقتصادی جهان داشته باشند. آن چیزی که می‌تواند این عارضه‌ها را دور کند مثلاً سازمان تجارت جهانی (WTO) است که تجارت آزاد را میان کشورها طلب می‌کند. البته کارآمدی این مسئله نیز به شرایط سالم و بدون دخالت دولت وابسته است. دور شدن فرایند اقتصادی از تصمیم‌گیری‌های دولتی نیز بسیار اثرگذار است. یعنی هرم فعالیت‌های اقتصادی از بدنه قوی دولتی که ساختار اکثر کشورها را تشکیل می‌دهد به سمت خصوصی حرکت کند. هر چه به سمت خصوصی‌سازی حرکت کنیم مسئله رقابت وارد می‌شود که در این شرایط همه سعی می‌کنند بهترین، بیشترین و مناسب‌ترین را ارائه کنند. این جریان باعث شکل‌گیری تعالی و تناسب می‌َشود.
رقابت سالم بسیار موثر است اما امروز در صنعت نفت رقابت ناسالم داریم. علاوه بر این ایران درگیر یک مسئله دیگر نیز است؛ افرادی که کاملاً غیرحرفه‌ای هستند در مورد مسائل حرفه‌ای اظهار نظر می‌کنند. رسانه‌ها در مورد هر موضوعی باید به سراغ افراد حرفه‌ای بروند و اظهار نظر تخصصی بگیرند. به این ترتیب برای فردی که اظهار نظر می‌کند نوعی مسئولیت اجتماعی ایجاد می‌شود تا در صورت عدم اطلاع اظهار نظری نکند. آثار تخریبی اجتماعی در اثر ارائه نظرات غیرحرفه‌ای می‌تواند ماندگار شود و در درازمدت هم کسی نتواند با نظرات کارشناسی و صحیح آن را اصلاح کنند. اگر این اتفاق نیفتد با چالش‌های جدی مواجه می‌شویم به ویژه در صنعت نفت و گاز نمی‌توان به راحتی نظر داد. نفت یک مقوله پیچیده است و نظرات باید به صورت محتاطانه ارائه شود.