حبیب‌الله بیطرف، عکس: خانه ملت
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در پنجمین و آخرین روز بررسی صلاحیت وزیران پیشنهادی دولت دوازدهم، صبح امروز بررسی صلاحیت حبیب‌الله بیطرف وزیر پیشنهادی نیرو را آغاز کردند.
بیطرف، 61 ساله، متولد یزد، دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مهندسی عمران از دانشکده فنی دانشگاه تهران است که فعلاً به‌عنوان معاون امور مهندسی، پژوهش و فناوری وزیر نفت ایران و رئیس سازمان نظام‌مهندسی استان تهران فعالیت می‌کند.
وزیر پیشنهادی نیرو، در دو دولت اصلاحات سکان‌دار وزارت نیرو بوده و پیش از آن نیز به مدت حدود 3سال، به‌عنوان مجری طرح‌های سد و نیروگاه کارون ۳ و کارون ۴، در وزارت نیرو مشغول به کار بوده است.
در جلسه نوبت عصر مجلس در روز گذشته، برخی از مخالفان وزیر پیشنهادی نیرو سخنرانی کردند و ادامه کار به جلسه امروز صبح مجلس موکول شد. در جلسه امروز موافقان وزیر نیز به سخنرانی می‌پردازند و درنهایت نوبت به سخنرانی و دفاع وزیر پیشنهادی از خود می‌رسد.
مخالفت با وزیر به دلیل بی‌خبری از دیپلماسی حیاتی آب
جلیل مختار، نماینده مردم آبادان در مجلس در مخالفت با وزیر نیروی پیشنهادی، برنامه مهار آب‌های مرزی او را به چالش کشید و گفت: وقتی می‌گویید مهار آب‌های مرزی را انجام می‌دهید، معلوم است از دیپلماسی حیاتی آب چیزی نمی‌دانید؛ افغانستان با احداث سدهای متعدد، آب را بر مردم سیستان و بلوچستان بسته است. با چه زبانی با کشورهای افغانستان و ترکیه سخن خواهید گفت؟
او با اشاره به حضور وزیر پیشنهادی نیرو در تحقیقات مهندسی، طرح‌های سدسازی و انتقال آب‌ها به‌عنوان مسئول بلندپایه در دولت‌های پنجم و ششم در اجرای طرح‌های مطالعاتی، در دولت هفتم و هشتم، این حضور را موجب اجرای پروژه‌های منجر به تخریب زیست‌محیطی عنوان کرد.
در سخنرانی این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، مسئولیت تخریب محیط‌زیست در استان فارس، سد زرینه، سد مرند و سد زنوز پروژه قمرود، محرومیت مردم الیگودرز، سد گتوند، بحران خشک شدن ارومیه، زاینده‌رود، هامون، گاوخونی و بحران‌های فراآب و ریزگردها را متوجه بیطرف دانست.
کارنامه سدسازی بیطرف دلیل مخالفت قاضی‌پور
نادر قاضی‌پور، نماینده مردم ارومیه در مجلس نیز در مخالفت با وزیر نیروی پیشنهادی، سدسازی‌های بیطرف در زمان مسئولیت را عامل بحران دریاچه ارومیه دانست و گفت: شرایط زیست‌محیطی کشور هم از نظر مطالعاتی و هم از نظر عملیاتی محصول دوره مدیریتی آقای بیطرف است.
قاضی پور بیطرف در کمبود آب شرب سالم سهیم دانست و اظهار کرد: جیره‌بندی آب در شهرها و روستاها و حمل آن با تانکر خجالت‌آور است، آیا مشکلات آبی کشور به دلیل کمبود بارندگی است یا مدیریت ناکارآمد است؟
نماینده مردم ارومیه همچنین خطاب به وزیر پیشنهادی گفت: شما در جریان بستن حقابه هیرمند توسط افغانستان هیچ کاری نکردید و سیستان و بلوچستان را به این روز انداختید.
مطابقت ۸۷ درصدی برنامه‌های بیطرف با اسناد بالادستی
شهاب‌الدین بی‌مقدار، نماینده تبریز در مجلس به‌عنوان موافق وزیر نیروی پیشنهادی گفت: برنامه‌های وزیر پیشنهادی نیرو مطابقت ۸۷ درصدی با اسناد بالادستی را نشان می‌دهد.
بی‌مقدار در موافقت با وزیر پیشنهادی نیرو خاطرنشان کرد: عضویت در موسسه تحقیقات آب جهاد، استانداری، معاونت وزیر، وزارت نیرو، اجرای پروژه‌های سدسازی، عضویت در شرکت‌های تخصصی و عضویت در مجامع علمی و ارائه مقاله بنده را متقاعد نمود که از آقای بیطرف دفاع کنم.
وی افزود: برنامه جامع و کامل در بخش آب و برق، ارتقاء شاخص‌های آبی، توجه به نیازهای زیست‌محیطی، افزایش نیروگاه‌ها و کاهش تلفات انرژی، رفع محدودیت‌های کمی و توسعه آب‌شیرین‌کن‌ها بر اساس سند سیاست انرژی کشور در برنامه‌های وزیر نقطه توجه و امید است.
بی‌مقدار تصریح کرد: مقایسه عملکردی وزارت نیرو در زمان ایشان با سایر دوره‌های وزارتخانه در زمینه تولید برق و فاصله ۱۲۰۰ مگاواتی تولید برق در زمان مسئولیت ایشان با ادوار دیگر نشان‌دهنده توانایی و تخصص خوب در اداره امور نیرو است.
موافقت نماینده اردبیل با سدسازی‌های بیطرف
محمد فیضی، نماینده مردم اردبیل در مجلس گفت: بیشترین سدسازی‌ها در کشور در زمان آقای بیطرف انجام شد و در همین مقطع شاهد توسعه نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و آبی بودیم.
فیضی در موافقت با وزیر پیشنهادی نیرو اظهار کرد: مهار آب‌های مرزی با برداشت از صندوق توسعه ملی در حال انجام است و در مورد ریزگردها نیز با توجه به منشأ خارجی آن لزوم توسعه دیپلماسی در این حوزه در کنار سیاست‌ها جهت کنترل ریزگردها با منشأ داخلی از اولویت‌های مهم وزارت نیرو محسوب می‌شود.
وی افزود: برنامه‌های منتشر شده از سوی آقای بیطرف نشان‌دهنده شناخت ایشان از مسائل حوزه نیرو و آب است اما قطعاً اجرای این برنامه‌ها بدون تلاش شبانه‌روزی امکان‌پذیر نخواهد بود.
نداشتن برنامه جامع برای تأمین آب، دلیل مخالفت نماینده یزد
ابوالفضل موسوی، نماینده یزد به‌عنوان مخالف وزیر پیشنهادی نیرو، اظهار کرد: بیطرف برنامه جامع و مشخصی برای چگونگی تأمین آب ندارد و صرفاً نگاهش به تأمین آب از طریق انتقال آب بین‌حوزه‌ای همراه با تأمین آب پایدار از دریاهای آزاد است.
موسوی با بیان اینکه یکی از اصلی‌ترین مشکلات ایجاد شده در تأمین آب شرب پایدار، تغییر اقلیم، کاهش منابع آب زیرزمینی و خشک‌سالی‌های ادامه‌دار در کشور است، تصریح کرد: برخی از تجمعات و نزاعات در برخی از استان‌های بر سر آب نگرانی‌ها را بیشتر افزایش می‌دهد چون اگر آب نباشد حیاتی هم وجود نخواهد داشت؛ ازاین‌رو مدیریت منابع آب مهم‌ترین خواسته مردم است از دولت محسوب می‌شود.
به اعتقاد او، اتخاذ سیاست‌های غلط در موضوع آب در دولت‌های نهم و دهم باعث شد که موضوع آب از موضوع عادی به مسئله سیاسی و امنیتی تبدیل شود. به‌طوری‌که دراین‌باره شاهد تنش‌هایی در کشور بودیم و گاها نیز دولت در این تنش‌ها شریک شد. ادامه این اعتراضات در دولت یازدهم نیز ادامه پیدا کرد.
مخالفت آبی نماینده اسفراین با بیطرف
هادی قوامی، نماینده اسفراین با بیان اینکه مهم‌ترین مشکل امروز کشور مسئله آب است گفت با توجه به برخی اشتباهات آقای بیطرف در دوران ۸ سال تصدی‌اش در وزارت نیرو در دولت اصلاحات انتظار می‌رود که ایشان ضمن اذعان به این مشکلات راهکارهای خود برای اصلاحات را بگوید.
قوامی به‌عنوان مخالف وزیر پیشنهادی نیرو گفت: ما در حوزه برق و سایر انرژی‌ها هم مشکل داریم اما مهم‌ترین مشکل، مسئله آب است. در زمانی که آب دارای ارزش‌های اقتصادی است و باید بر مبنای آمایش سرزمینی تخصیص پیدا کند وزیر پیشنهادی نیرو در برنامه خود به چنین مواردی اشاره نکرده است.
وی با اشاره به ۸ سال وزارت بیطرف در دولت اصلاحات گفت: دولت اصلاحات از مجموعه شاخص‌های اقتصادی باثبات‌ترین دولت در میان دولت‌های بعد از انقلاب بوده است که آقای بیطرف هشت سال وزیر نیرو در دولت اصلاحات بود ولی ایشان در همین دوران دچار خطای تشخیص در سرمایه‌گذاری‌ها برای تخصیص آب شد.
قوامی خطاب به بیطرف گفت: چطور می‌خواهید با شناسایی درست مشکلات حوزه آب آن را برطرف کنید تا شاهد کاهش مصرف آب و به دنبال آن رفع تنش‌های بین استانی ناشی از انتقال آب بین‌حوزه‌ای باشیم؟
موافقت مردم تهران بااخلاق و تخصص بیطرف
محسن علیجانی، نماینده مردم تهران در مجلس، وزیر پیشنهادی نیرو را فردی متخصص و دارای کارنامه موفق عنوان کرد که می‌تواند بحران آب را به نحو احسن مدیریت کند.
علیجانی در موافقت با وزیر پیشنهادی نیرو گفت: معتقدم که نگاه به آب نباید سیاسی، قومی، استانی یا منطقه‌ای باشد، باید به آب نیز مانند سایر منابع انرژی نگاه ملی داشت.
وی تصریح کرد: تصمیم‌گیری‌های اساسی در حوزه آب بر عهده دولت و مجلس است، اما نباید در کنار منابع غنی آب زمینی تشنه و سوخته قرار گیرد. ما هم‌اکنون با بحران آب در کشور مواجه هستیم. اما بحران بزرگ‌تر از آن مدیریت کردن است. متوسط بارندگی سالانه کشور ۲۴۲ میلی‌متر است که کمتر از یک‌سوم میانگین بارش جهانی است.
نماینده مردم تهران با بیان اینکه برنامه‌های بیطرف بسیار جامع است، گفت: به استناد گزارش معاونت نظارت مجلس برنامه‌های بیطرف در ۵۳ درصد موارد با اسناد بالادستی منطبق بوده و در ۳۴ درصد نیز همسو است، البته در سایر موارد هم مغایرتی یافت نشده است.
در زمان بیطرف شبکه برق کشور یکپارچه شد
حسن امیری خامکانی، عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: وزیر پیشنهادی نیرو بهترین تعامل را با مجلس داشته و از مدیران با تجربه و متخصص است.
امیری خامکانی در موافقت با وزیر پیشنهادی نیرو تصریح کرد: در مورد عملکرد بیطرف باید بگوییم که وی از بهترین وزرایی است که زمانی که سال ۷۶ در وزارت نیرو مسئولیت را به عهده داشته تولید برق ۲۳ هزار مگاوات بوده و در سال ۸۴ به ۴۱ هزار مگاوات رسیده است. همچنین از ۳۸ هزار روستا، ۵۲ هزار روستا در زمان وی از شبکه برق بهره‌مند شده‌اند. در واقع در دوره مسئولیت وی شبکه برق کشور یکپارچه شد.
این عضو کمیسیون انرژی مجلس با اشاره به مسئله آب به‌عنوان یکی از موضوعات استراتژیک گفت: در دوران بی‌آبی کامل هستیم و باید مدیریت خوبی در این خصوص انجام شود. ضمن اینکه ما استفاده از سواحل کشور که هزاران کیلومتر هستند را رها کرده‌ایم و در مناطق خشک شهرک‌سازی می‌کنیم، آب زودتر ازآنچه فکر می‌کردیم مشکل‌ساز شد. باید مدیریت صحیح در مورد آن انجام شود.
بیطرف: نسبت دادن تمام عملکرد گذشته وزارت نیرو به من دور از حقیقت است
پس از سخنرانی موافقان و مخالفان، نوبت به دفاع وزیر پیشنهادی نیرو رسید. حبیب‌الله بیطرف در پاسخ به ایرادات برخی نسبت به دوران مدیریتش در دو دولت اصلاحات گفت: انتصاب تمام عملکرد گذشته صنعت آب و برق از ابتدا تاکنون به من دور از حقیقت بوده و من تنها پاسخگوی دوره مسئولیت خود به‌تناسب اختیارات خود هستم.
بیطرف در دفاع از برنامه‌های خود، تعهد نسبت به مطالبات مردم و به‌کارگیری همه استعدادها و توانمندی خود در ایفای مسئولیت و پایبندی به آموزه‌های دینی و اخلاقی و رعایت اخلاق حرفه‌ای در عرصه مدیریت و فعالیت‌های اجرایی را از رویکردهای خود برشمرد.
وزیر نیرو در دولت اصلاحات تعهد نسبت به تقدم منافع ملی و مصالح کشور بر منافع بخشی، گروهی و فردی، رعایت حقوق شهروندی و تلاش برای بهره‌گیری از نهادهای مدنی مرتبط با فعالیت‌های وزارت نیرو و جلب مشارکت آنان در صنعت آب و برق را مورد تأکید قرار داد.
وی، صراحت و صداقت در برخورد با مردم و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، داشتن روحیه انقلابی توأم با انتقادپذیری و بهره‌گیری از نظرات کارشناسان و متخصصان، پاسخگو کردن واحدهای زیرمجموعه در برابر مردم با اصل قرار دادن رضایت مشترکین، رعایت شایسته‌سالاری در انتخاب و ارتقای مدیریت‌ها را از دیگر رویکردهای مدیریتی خود برشمرد.
بیطرف افزود: من از گذشته من برای انتخاب هر مدیر سه «ب» را در نظر می‌گرفتم؛ «بداند، بتواند و بخواهد» و اگر توفیقی بوده در پیاده‌سازی شایسته‌سالاری، به خاطر اعتقاد و عمل به این ارزش‌هاست.
وی بر تلاش مؤثر برای ارتقای شفافیت و مقابله با فساد اداری، ایجاد فرصت برابر برای فعالان بخش خصوصی و دولتی در صنعت آب و برق تأکید کرد.
وزیر نیرو دولت اصلاحات از مدیران و کارکنان وزارت نیرو ویژه وزیر و مدیران این وزارتخانه در دولت یازدهم تشکر کرد و یاد شهدای صنعت آب و برق را گرمی داشت.
بیطرف در پاسخ به نقدهای مخالفان خود اظهار کرد: در مدت 20 سال خدمت در وزارت نیرو 9.5 سال در حوزه آموزش و پژوهش فعال بودم، 2.5 سال مجری طرح‌های کارون 3 و 4 و هشت سال وزیر نیرو بودم؛ در 12 سال اخیر هیچ سمتی در مدیریت وزارت نیرو یا آب کشور نداشته‌ام.
بیطرف ادامه داد: بر این اساس انتصاب تمام عملکرد گذشته از ابتدا تاکنون به این‌جانب دور از حقیقت بوده و من پاسخگوی دوره مسئولیت خود به‌تناسب اختیارات خود هستم.
از دستاوردهای 600 سد چشم‌پوشی نکنیم
بیطرف در بخش دیگری از سخنان خود به مشکلات فنی سدسازی اشاره کرد و گفت: حقیقت این است که کشور ایران با توجه به شرایط اقلیمی یعنی کمبود بارش و پراکندگی بارش در طول سال، توزیع نامناسب بارش در پهنه سرزمین شرایط خاصی داشته و جزو کشورهای کم آب و در محدوده خشک و نیمه‌خشک جهانی قرار دارد.
وی افزود: بنابراین مهار آب‌های سدی جزو برنامه‌های ملی و مهم نظام جمهوری اسلامی و حتی قبل از پیروزی انقلاب در کشور ایران بوده است.
به گزارش ایرنا، وزیر پیشنهادی نیرو گفت: بر اساس سیاست‌های کلی نظام، ابلاغی رهبر معظم انقلاب در سال 1377 ، مهار آب‌هایی که از کشور خارج می‌شود، افزایش میزان استحصال آب، به حداقل رساندن ضایعات طبیعی و بهره‌گیری درست آب جزو سیاست‌های کلی نظام بوده و هست.
وی اضافه کرد: با این هدف و به همت مهندسان و مدیران این سرزمین، فعالیت‌های مهار آب‌ها در همه سطح کشور آغاز شد و مطالعات گسترده‌ای صورت گرفت و امروز شاهد وجود 169 سد مخزنی بزرگ، 200 سد مخزنی متوسط و حدود 220 سد کوچک در دست بهره‌برداری داریم؛ حجم ذخیره‌سازی این سدها بیش از 52 میلیارد مترمکعب بوده و قدرت تنظیم سالانه این‌ها بیش از 38 میلیارد مترمکعب در سال است.
بیطرف اظهار کرد: این 600 سدی که به اعتقاد من نعمتی برای تأمین آب شرب، صنعت و کشاورزی ایران است جزو افتخارات جمهوری اسلامی ایران است و صنعتگران و مدیران زیادی در طول این سال‌ها تلاش کردند که این سرایه عظیم ایجاد شود.
وزیر پیشنهادی نیرو با اشاره به اینکه هر کار خوبی ممکن است نقاط ضعفی داشته باشد، گفت: نماینده مخالف، اسم هفت سد را بردند، دو سه مورد هم هست که من اطلاع دارم؛ فرض کنید 10 مورد دارای مشکلات است؛ آیا به خاطر بعضی مشکلات جزئی 10 پروژه باید از عملکرد 600 سد چشم‌پوشی کنیم و آن را به باد حمله قرار دهیم؟
بیطرف تأکید کرد: باید بدانیم صنعت سدسازی در دنیا دچار چالش‌هایی بوده است؛ بر اساس آمارهای جهانی تاکنون 87 سد بزرگ در دنیا شکسته و آثار بزرگ جانی و مالی داشته است و ما در کشور یک مورد نداشته‌ایم.
وی ادامه داد: 30 مورد از سدهای شکسته در آمریکا و پنج مورد در ژاپن مهد تکنولوژی، هفت مورد در برزیل، چهار مورد در هند بوده است؛ در کار عظیمی مثل سدسازی، 10 پروژه دارای مشکلات فنی است؛ یکی از آنها که نام نبردند سد لار است؛ این سد قبل از انقلاب ساخته شده است ؛ پیمانکار این سد، همان شرکتی است که سد دز را ساخته و یکی از قَدَرترین پیمانکاران جهانی است.
بیطرف در این مورد افزود: این سد بعد از بهره‌برداری مقداری فرار آب دارد، کارهای ترمیمی انجام شده و هنوز هم این مشکل کم‌وبیش وجود دارد.
وی گفت: به خاطر اینکه درباره این پروژه‌ها سؤال شد من ناچارم درباره این موارد توضیح بدهم وگرنه قصدم این بود که بیشتر به برنامه‌ها و طرح‌هایی که راجع به استان‌های بزرگی مثل خوزستان، لرستان، ایلام، بوشهر ، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد اشاره کنم.
وزیر پیشنهادی نیرو گفت: در مورد سد سیوند و این نگرانی که این سد آثار باستانی را تخریب کند، این درست نیست؛ تراز سرریز سد سیوند تا رقوم پایه آثار تاریخی پاسارگاد 35 متر اختلاف ارتفاع دارد؛ انتهای دریاچه تا آن محل هفت کیلومتر فاصله دارد؛ با تلاش 15 گروه باستان‌شناسی تمام مسائل داخل مخزن کشف شده و نگهداری می‌شود؛ این موضوع در زمان سد مطرح شد و پرونده‌اش بسته شد.
وی در مورد سد 15 خرداد اضافه کرد: این اقدام بزرگی بود که نظام جمهوری اسلامی برای تأمین آب شهر قم انجام داد؛ در بازوی خاکی مشکلاتی وجود دارد اما سد کار کرده و قابل بهره‌برداری است.
بیطرف در مورد سد زرینه‌رود نیز گفت: زرینه‌رود یکی از سدهای خوبی است که قبل از انقلاب ساخته شده است و امروز 50 هزار هکتار از شبکه‌های آبیاری و زهکشی دشت میاندوآب، تأمین آب شرب تبریز، آذرشهر و میاندوآب در سه استان از این سد انجام می‌شود؛ هیچ عیب و ایرادی ندارد.
وزیر پیشنهادی نیرو در مورد پروژه قمرود افزود: این پروژه یکی از افتخارات نظام جمهوری اسلامی است؛ این پروژه برای انتقال از سرشاخه‌های دِز برای تأمین آب شهرهای قم و برخی شهرهای دیگر در استان مرکزی و اصفهان در دستور کار قرار گرفت؛ ملت باید به خود ببالد که چنین مهندسان و مدیرانی دارد که می‌توانند نیاز شرب مردم را از دورترین نقاط بیاورند.
وزیر نیرو در دولت اصلاحات گفت: بله چند مشکل کوچک هم در آن منطقه داشته است؛ آب چند روستا کم شده و کشاورزی آنها جابجا شده است؛ این‌ها هم با طرح‌های مناسب دیگر مثل تأمین آب از چاه مسئله حل شده است.
وی ادامه داد: نظام متعهد به مردم است؛ به مردم خدمت کرده است، این‌ها را نباید این‌ها را نادیده گرفت.