آنچه باید در مورد روابط اقتصادی ایران و اسپانیا بدانید

هیات 30 نفره اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران به سرپرستی غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران، امشب به مادرید اسپانیا سفر می‌کند.

هیات ایرانی متشکل از فعالان بخش خصوصی در زمینه‌های کشاورزی، صنایع غذایی، گردشگری، مالی و بانکی، معدن، پتروشیمی، ساختمان‌سازی و انرژی‌های تجدیدپذیر است. در این سفر، کیوان کاشفی عضو هیات رئیسه اتاق ایران، محمدرضا کرباسی معاون امور بین‌الملل اتاق ایران و محمدرضا عرب مدیر روابط عمومی اتاق ایران، غلامحسین شافعی را همراهی می‌کنند.

روابط اقتصادی ایران و اسپانیا طی سال‌های گذشته نوسانات زیادی داشته است. این نوسان بیشتر ناشی از تغییر در میزان صادرات ایران به این کشور اروپایی بوده است. واردات ایران از این کشور مدار نسبتا مستقیمی داشته و تغییرات زیادی را تجربه نکرده است. مجموع مبادلات تجاری دو کشور در سال 2016 به 1.4 میلیارد دلار رسید. نزدیک به یک میلیارد دلار از آن سهم صادرات ایران به اسپانیا بوده که نفت بخش زیادی از آن را شامل می‌شود. 432 میلیارد دلار نیز واردات ایران از اسپانیا برآورد شده است.

سابقه روابط سیاسی و اقتصادی

روابط اقتصادی،‌ سیاسی و فرهنگی میان ایران و اسپانیا به قرنها پیش بازمی گردد. در زمان زمامداری مسلمین در اندلوسیا،‌ فرهنگ ایرانی بعنوان پایه اصلی فرهنگ اسلامی نقش مهمی در تمدن و فرهنگ اندلس ایفا کرد.

نخستین هیات دیپلماتیک اسپانیایی در سال ۱۴۰۳ میلادی رهسپار ایران شد. در دوران صفویان و در زمان شاه عباس یکم که تصمیم بر گسترش روابط با اروپائیان داشت، حسینعلی بیک بیات را عازم دربار اسپانیا کرد. وی با پادشاه اسپانیا ملاقات کرد و مقدمات گسترش روابط و حضور اسپانیا در ایران بتدریج فراهم شد. این روابط ادامه پیدا کرد. پس از انقلاب اسلامی نیز در سال 1379 نقطه عطفی در روابط دو کشور ایجاد شد. سفر نخست وزیر اسپانیا به تهران موج شد تا فصل جدیدی در روابط دو کشور آغاز شود.

این نخستین دیدار رسمی یک مقام عالیرتبه اسپانیایی از ایران در طول تاریخ مناسبات دو کشور بود. این ملاقات علاوه بر اهمیتی که به دلیل محتوای مذاکرات و اسناد امضا شده داشت، شروع روندی فزاینده در روابط همه جانبه دو کشور بود. در حاشیه این دیدار ۵ سند همکاری به امضا رسید. توسعه همکاری در امور نفت و پتروشیمی، زراعت و شیلات، گردشگری، حمل و نقل مورد تاکید قرار گرفت.

 دوره جدید روابط

ملاقات روحانی رئیس جمهور ایران با ماریانو راخوی نخست وزیر محترم اسپانیا در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک در مهرماه 1392 را می توان نقطه عزیمت دیگری در روابط دو کشور تلقی کرد. در این دیدار طرفین در خصوص موضوعات روابط دوجانبه و مسائل منطقه ای و بین المللی تبادل نظر کردند.

سابقه روابط تجاری

در تاریخ 12 جولای 1977 برابر با 21 تیرماه 1356 اولین موافقتنامه همکاری میان اتاق ایران و اتاق اسپانیا به امضا رسید. در متن این توافقنامه طرفین بر تشکیل کمیته مشترک بازرگانی میان دو کشور تاکید کردند.

نگاه اسپانیا در قیاس با دیگر کشورهای اروپای غربی بیشتر نگاهی تجاری به بازار ایران است و حتی طی سال های 2011 تا 2013 که تحریم ها تشدید یافته بود، نیز هیئت های تجاری کوچک و تخصصی به ایران اعزام کرد. رویکرد این کشور استفاده از فرصت های بازارهای صادراتی جهت جبران برخی از مشکلات اقتصادی داخلی و رونق تجارت خارجی است.

در شهریور ماه ۱۳۹۴، هیئت عالیرتبه تجاری اسپانیا متشکل از 80 نفر، به سرپرستی سه وزیر آن کشور به ایران سفر کردند. وزرای امورخارجه، صنعت، انرژی و گردشگری و همچنین وزیر عمران و ترابری اسپانیا همراه هیئت تجاری در اتاق ایران حضور یافتند. شرکت های بزرگ نفتی از جمله Repsol و Gas Natural و شرکت های صنعتی مثل CAF در این هیئت حضور داشتند. همایش تجاری ایران و اسپانیا با حضور ریاست وقت اتاق ایران و پس از ملاقات خصوصی برگزار شد و با جلسات رو در روی تجار دو کشور ادامه یافت.

همچنین در مهرماه ۱۳۹۵ هیاتی به سرپرستی معاون امور بین الملل اتاق بازرگانی اسپانیا به کشورمان سفر کرد و در همایش تجاری ایران و اسپانیا در محل اتاق ایران حضور یافت.

اسپانیا یکی از بزرگترین خریداران زعفران ایرانی به شمار می رود. این در حالی است که ایران با داشتن بیش از ۹۰ درصد تولید زعفران جهانی، محصولش را عمدتا به اسپانیا صادر می کند. اسپانیا پس از بسته بندی آن‌را به ۱۴۰ کشور جهان تحت برند خود صادر می کند. در سالیان اخیر برخی فعالان اقتصادی ایرانی عرصه تجارت زعفران اقدام به سرمایه گذاری در اسپانیا در تاسیس کارخانجات بسته بندی کرده و محصولات خود را با برندهای اسپانیایی از آن کشور بطور مجدد صادر می کند.

تجارت ده ساله تجارت ایران و اسپانیا

 اوضاع اقتصادی و تجارت خارجی اسپانیا

اوضاع اقتصادی و تجارت خارجی اسپانیا

این کشور در طول سال‌های اخیر به یک عضو تأثیر گذار در اتحادیه اروپا تبدیل و نقش مهمتری را در مسائل داخلی قاره اروپا و موضوعات فرامنطقه‌ای ایفا می‌کند. روابط سنتی این کشور با آمریکای لاتین و کشورهای شاخ آفریقا موجب حضور پررنگ در این دو منطقه از جهان شده و روابط با آسیای شرقی از الویتهای دولت اسپانیا طی دهه اخیر بوده است.

سرمایه‌گذاری‌های کلان در مناطق مهم جهان از جمله آمریکای لاتین، آفریقا و کشورهای آسیائی از جمله اهداف سیاست‌های اقتصادی این کشور است.

اسپانیا با بیش از 45 میلیون نفر جمعیت درحال حاضر شانزدهمین اقتصاد جهانی است و رتبه چهارم اقتصاد اتحادیه روپا را بخود اختصاص داده است.

طبق گزارش مجله اکونومیست، اسپانیا از نظر کیفیت زندگی، دهمین کشور دنیا محسوب می‌شود. همانند دیگر کشورهای اروپایی، بخش خدمات از جایگاه ویژه‌ای در اقتصاد کشور برخوردار است و بیشترین سهم را در GDP و اشتغال به خود اختصاص می‌دهد.

پس از پایان یافتن بحران‌های ابتدایی دهه 1990، اقتصاد اسپانیا در بیش از یک دهه و با شتابی بیش از اغلب کشورهای اروپایی، رشد سریعی را تجربه کرد. بدلیل سرمایه گذاری‌های خارجی متعدد در این کشور، پیش از سال 2008، اقتصاد اسپانیا یکی از پویاترین کشورهای عضو اتحادیه اروپا محسوب می‌شد.

نیمی از کل اشتغال‌زایی ایجاد شده در اتحادیه اروپا بین سالهای 2000 تا 2005 مربوط به اسپانیا می‌شد. روندی که از سال 2008 به این سو بسرعت معکوس شد.

مابین سال‌های 2008 تا 2013 اسپانیا دچار رکود سنگینی شد. از سال 2014 تولید ناخالص داخلی مجدداً روند رشد پیدا کرد و نرخ آن به 4/1 درصد رسید. میزان بیکاری به 5.77 میلیون نفر رسید و تا سال 2015 به مرز 5 میلیون نفر کاهش یافت. در سالهای 2015 و 2016 در زمره کشورهای اتحادیه اروپاست که بیشترین رشد اقتصادی را داشته‌اند به نحوی که رشد ناخالص داخلی آن در سه سال اخیر بالاتر از متوسط اتحادیه اروپا بوده است. کنفدراسیون کارفرمایان اسپانیا، روند رو به رشد اقتصادی کشور از سال 2015 را مرهون سه فاکتور اساسی دانسته است: 1. افت قیمت نفت 2. بهبود شرایط تأمین مالی 3. افت ارزش یورو.

در سه ماهه اول 2015، تولید ناخالص داخلی کشور 0.9 درصد رشد نشان داد و رشد سالانه به 2.6 درصد رسید. کسری بودجه در سال 2014، 5.7 درصد تولیدناخالص داخلی بوده است. یک دهم کمتر از هدف گذاری‌های مشخص شده توسط کمیسیون اروپا.

میزان بدهی دولت در سال 2000 معادل 59 درصد تولیدناخالص داخلی بوده است که تا سال 2007 به 36 درصد کاهش پیدا کرد. اما از این سال روند افزایشی داشت تا اینکه در سال 2014 با توجه به افزایش هزینه‌های دولت و کاهش درآمدهای آن به 99 درصد تولید ناخالص داخلی رسید.

در حال حاضر اسپانیا یکی از آزادترین اقتصادهای حوزه یورو محسوب می‌شود که بخصوص در بخش‌های بانکی و خدماتی حضور بین المللی قابل توجهی پیدا کرده است. بطور سنتی، اسپانیا همواره کشوری کشاورزی قلمداد می‌شده که تأمین محصولات غذایی اروپای غربی را برعهده داشته است.

با اجرای برنامه‌های خصوصی سازی که بیش از 60 شرکت را شامل شده است، از جمله تمامی شرکت‌های فعال در بورس، مشارکت بخش دولتی در اقتصاد اسپانیا از سال 1996 به شدت کاهش یافته است. مالکیت دولت بر شرکت‌ها از بخش‌هایی همچون نفت، گاز طبیعی، آهن و فولاد، مخابرات، حمل و نقل هوایی و دریایی، تولید برق و بانک‌داری برداشته شده است. به استثنای شرکت‌های عمومی در زیرساختها (راه‌آهن، هوایی و بنادر)، سهم شرکت‌های دولتی در GDP به کمتر از 0.5 درصد رسیده است.

در حال حاضر 7.3 درصد از شرکت‌ها در بخش‌های صنعتی، 14.7 درصد در بخش ساخت و ساز، 25.3 درصد در تجارت و 52.7 درصد در سایر خدمات فعالیت دارند.

کشاورزی

تا دهه 1960، پشتوانه اصلی اقتصاد اسپانیا، کشاورزی محسوب می‌شد و بیش از نیمی از نیروی کار کشور در بخش کشاورزی مشغول به فعالیت بودند. در سال 1984 این تناسب تغییر کرد و به کمتر از 18 درصد رسید. هم اکنون کمتر 5 درصد نیروی کار فعال کشور در بخش کشاورزی فعالیت می‌کند.

کشت جو و گندم در اسپانیا اهمیت ویژه‌ای دارد. کاستیا و آندلوسیا مراکز اصلی کشت دیم هستند، اگرچه کشت دیم در سراسر اسپانیا رایج است. ذرت نیز در کنار سیب زمینی، شلغم و لوبیا در منطقه گالیسیا کشت می‌شود. برنج بدلیل نیاز فراوان به آب در کاتالونیا، والنسیا و جنوب بعمل می‌آید و برآورد می‌شود که سالانه حدود نیم میلیون تن برنج بدست می‌آید. بطور کلی باغ‌های مرکبات بخصوص پرتغال، نارنگی، لیمو و گریپفروت در والنسیا واقع شده‌اند. دیگر میوه‌ها مثل زردآلو، هلو، سیب و گلابی در سراسر کشور پراکنده است. خشکبار مثل بادام و فندق بیشتر در بالئارس دیده می‌شود. کشت انگور نیز در والنسیا، آلمریا و مورسیا بسیار بااهمیت است و بخش غالب آن به دیگر کشورها صادر می‌شود. در جزایر قناری، کاشت موز نیز رایج است. دو منطقه اصلی کاشت زیتون، لامانچا و اکسترمادورا هستند. اسپانیا بزرگترین تولیدکننده روغن زیتون در جهان است.

دامداری

در بخش دامداری، پرورش گوسفند و خوک در اسپانیا اهمیت بسزایی دارد. بر اساس آمار تعداد 22.7 میلیون رأس گوسفند، 25.1 میلیون رأس خوک، 6.5 میلیون رأس گاو، 3 میلیون رأس بز و 131 میلیون مرغ در حال پرورش در اسپانیا وجود دارد.

سالانه حدود 32 میلیون کیلوگرم عسل در این کشور تولید می‌شود.

شیلات و جنگلداری

چوب پنبه اصلی‌ترین تولید جنگلهای اسپانیا محسوب می‌شود. سالانه حدود 57581 تن چوب پنبه در کشور تولید می‌شود. تولیدات داخلی خمیرکاغذ و چوب برای رفع احتیاجات کشور کافی نمی‌باشد.

اسپانیا دارای بیش از 4000 کیلومتر خط ساحلی است و سابقه ماهی گیری در آن به پیش از دوره رومیان باز می‌گردد. اگرچه میزان صید ماهی در اسپانیا در قیاس با دیگر کشورهای اروپایی حجم قابل توجهی دارد اما صنعت شیلات در سالیان اخیر از اهمیتش کاسته شده است. سالانه حدود یک میلیون تن ماهی صید می شود. عمده‌ترین انواع ماهیان صید شده در سواحل اسپانیا عبارتند از: ساردین، قلاب دهانان، روغن ماهی اطلسی، آنچووی اروپایی و تون باله دراز.

معدن

از سال 1996 روند استخراج ذغال سنگ سیر نزولی یافت و معادن فلزی در رکود قرار گرفت. در عین حال مواد معدنی، کانی‌ها و سنگ (سولفات، سدیم، سپیولیت، فلئوریت، گچ، فلدسپات، مرمر، گرانیت) نقش مهمتری در بخش معادن اسپانیا بر عهده گرفتند. از بین معادن فلزی، معادن روی و در میان معادن کانی‌ها و مواد معدنی، معادن سنگ نمک اهمیت بیشتری دارند. بزرگ‌ترین معادن ذغال سنگ در استان آستوریاس، شمال استان لئون و همچنین در استان تروئل قرار گرفته‌اند. اصلی‌ترین مخازن سنگ آهن کشور را می‌توان در حوالی سانتاندر و بیلبائو جستجو نمود. بیش از نیمی از معادن فلزی کشور در اندلوسیا واقع شده است.

صنعت

روند صنعتی شدن در اسپانیا در دوره‌های گوناگون و با سرعتهای متفاوتی طی شده است. اما دو برهه زمانی در این بین اهمیت قابل توجهی دارند. اول، قرن نوزدهم و سپس از نیمه قرن بیستم به این سو.

صنعتی شدن قرن نوزدهم بر کاتالونیا و منطقه باسک تمرکز داشت. از همان دوره صنایع نساجی در کاتالونیا رو به توسعه نهاد. پا گرفتن صنایع متالوژی در منطقه باسک نیز مرهون ذخائر غنی از مواد معدنی آهنی بود که ماده اولیه را در اختیار قرار می‌داد. گام سوم صنعتی شدن طی قرن نوزدهم در آستوریاس  روی داد که دارای منابع فراوان ذغال سنگ بود. به همین روی معادن و صنایع متالوژی با ورود سرمایه گذاران اسپانیایی، فرانسوی و بریتانیایی در این منطقه قدرت گرفت. علاوه بر اینها در منطقه اندالوسیا و بخصوص در استان مالاگا، فرآیند صنعتی شدن آغاز شد اما بدلایل گوناگون از جمله کمبود مواد اولیه، دوام چندانی نداشت.

فاز دوم صنعتی شدن در اسپانیا در اواخر دوره زمامداری ژنرال فرانکو مابین سالهای 1959 تا 1973 اتفاق افتاد. عصری که از آن به نام معجزه اسپانیایی یاد می‌شود. در این دوره دگرگونی‌های مهمی در بخش‌های مختلف روی داد، شاخص‌های اقتصادی رشد چشمگیری پیدا کرد و در نهایت منجر به رشد صنایع نساجی، کشتی سازی، انرژی‌های تجدیدپذیر، بیوتکنولوژی، قطارهای سریع السیر و همچنین صنعت هوافضا شد. نتایج حاصله از این دوره همچنان در اقتصاد و صنعت اسپانیا نمایان است.

مهم‌ترین صنایع کشور عبارتند از نساجی، آهن و فولاد، خودروسازی، محصولات شیمیایی، شیرینی جات، کفش، کشتی سازی، پالایش نفت و سیمان. در عین حال نمی‌بایست از اهمیت صنایع غذایی و نوشیدنی، حمل و نقل و صنایع هوافضا غافل بود. در سال 2015، بیش از 2.7 میلیون دستگاه خودرو سواری در کشور تولید شده که 80 درصد آن به خارج از کشور صادر شده است. شرکت اسپانیایی رپسول، در بخش‌های بالادستی و پایین دستی صنعت نفت فعالیت داشته و بیش از 24 هزار کارمند در سراسر دنیا در استخدام این شرکت هستند. رپسول در صنایع نفت و گاز، از استخراج، تولید، پالایش، پخش و بازاریابی، تا مواد پتروشیمی و تجارت فعالیت دارد.

اسپانیا نقشی اساسی در نوآوری و نوسازی سیستم‌های حمل و نقل ریلی و بخصوص ترن‌های مدرن دارد. شرکت تالگو  سرآمد بکارگیری فناوری‌های نوین در حمل و نقل ریلی است. دیگر شرکت معتبر اسپانیایی در تولید واگن و قطارهای سریع السیر شرکت کاف است.

صنایع فولاد تا پیش از دهه 90 در بیلبائو، سانتاندر و زاراگوزا متمرکز بود. وجود صنایع متمرکز متالوژی در زاراگوزا موجبات ورود خودروساز آلمانی اوپل  به این منطقه را فراهم نمود. کارخانه اوپل در سال 1982 در زاراگوزا تأسیس شد و هم اکنون بیش از 5600 نفر در آن مشغول به کار هستند.

شهر کارتاخنا Cartagena در نزدیکی مورسیا Murcia مهم‌ترین قطب انرژی کشور است که بیشترین جذب سرمایه گذاری در صنعت را در تمام تاریخ اسپانیا به خود اختصاص داده است.

در صنعت نساجی می‌بایست به گروه ایندیتکس  اشاره نمود که از پیشروان صنعت پوشاک و مد در دنیا محسوب می‌شود و برندهای مختلفی چون زارا، ماسیمو دوتی، برشکا و ... زیرمجموعه‌های این گروه هستند. در زمینه کفش، شرکت کمپر  نامی آشنا برای مصرف کنندگان اروپایی است.

گردشگری

اسپانیا از دهه 1960 مقصد تعطیلات تابستانی اروپائیان بوده است. در سال گذشته 75.3 میلیون نفر گردشگر از این کشور دیدن کرده‌اند. بر اساس شاخص رقابت پذیری گردشگری، اسپانیا در جایگاه اول قرار دارد.

امروزه صنعت گردشگری یکی از ستون‌های اقتصاد اسپانیا بشمار می‌رود. بر اساس آمار سازمان جهانی گردشگری، اسپانیا با جذب 5.7 درصد از گردشگران خارجی، پس از فرانسه و آمریکا، در جایگاه سوم قرار گرفته است. عواید این صنعت برای اسپانیا بیش از 80 میلیارد یورو برآورد می‌شود. این رقم 29 درصد نسبت به سال 2010 رشد نشان می‌دهد. لذا اسپانیا از نظر میزان درآمد ناشی از جذب گردشگر، پس از ایالات متحده آمریکا در جایگاه دوم قرار می‌گیرد و کشورهایی چون فرانسه، چین و ایتالیا در رده‌های بعدی هستند

کاتالونیا اولین مقصد گردشگرانی است که به اسپانیا سفر می‌نمایند. 17 میلیون توریستی که در سال گذشته از این منطقه بازدید کرده‌اند تنها 26 درصد گردشگرانی هستند که به خاک اسپانیا وارد شده‌اند. دومین مقصد گردشگران خارجی، جزایر قناری است که 11.5 میلیون نفر گردشگر داشته است. دفتر مرکزی سازمان جهانی گردشگری  در مادرید واقع شده است.

صنعت گردشگری از نظر اقتصادی، برای اسپانیا اهمیت فراوانی دارد، سرمایه گذاری خارجی در این بخش تشویق شده، ولی علیرغم جذب سرمایه گذاریهای بسیار نرخ بیکاری کشور بسیار بالا است. صنعت توریسم از منابع عمده درآمد ارزی است.

ساخت و ساز

در حال حاضر بیش از 25.5 میلیون مسکن در اسپانیا وجود دارد. با توجه به آنکه تعداد خانوار کشور 18.2 میلیون نفر می‌باشد، بیش از یک مسکن برای هر خانوار در دسترس است. بر اساس اطلاعات بانک اسپانیا، 86 درصد املاک کشور در تصرف مالکان بوده و تنها 14 درصد از آنها بصورت اجاره واگذار شده‌اند. بین سالهای 1997 تا 2007، در بخش املاک حباب قیمت رخ داد که با ظهور بحران اقتصادی 2008، تا سال 2013 خرید و فروش دچار رکود شده و قیمتها بطور میانگین تا 50درصد کاهش یافت.

انرژی

بخش انرژی در حدود 2.5 درصد از تولیدناخالص داخلی را شامل می‌شود. اما بواسطه نقش استراتژیک اش در توسعه اقتصادی کشور، اهمیت بسیاری دارد. می‌توان گفت یکی از دلایل محدودکننده توسعه اقتصادی اسپانیا فقدان منابع انرژی کافی بخصوص کمبود منابع هیدروکربن‌های مایع و گاز و کیفیت پایین ذغال سنگ موجود در این کشور بوده است. این کمبود منابع انرژی بطور سنتی کشور را به سمت وابستگی خارجی برده بود.

ذخائر فسیلی مهمترین منبع تولید انرژی در کشور است. نفت (حدود 50 درصد)، گاز طبیعی (25 درصد)، انرژی هسته‌ای (10 درصد) و انرژی‌های تجدیدپذیر (حدود 10 درصد). در حالیکه بیشترین سهم در انرژی تولیدی در داخل کشور به انرژی‌های تجدیدپذیر اختصاص دارد (42.2 درصد). پس از آن انرژی هسته‌ای (با 21.2 درصد) قرار گرفته است. اسپانیا پنج نیروگاه هسته‌ای و هفت راکتور دارد.

اسپانیا از اواخر دهه 1990 گام‌های بزرگی را در توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر برداشت. درحال حاضر این کشور در بخش انرژی‌های بادی، در دنیا پیشرو است. بیش از 20 درصد برق مصرفی کشور از همین طریق تأمین می‌شود. تجهیزات انرژی بادی اسپانیا توان تولید 23057 مگاوات را دارند.

انرژی برق – آبی، تولید 18.5 درصد از برق کشور را برعهده دارد. باید توجه داشت که سهم انرژی برق – آبی در سال 1940، برابر با 92 درصد تأمین برق کشور بوده است.

سهم بخش‌های مختلف در تولید برق کشور

با توجه به موقعیت جغرافیایی و به یمن آب و هوای آفتابی، بکارگیری و توسعه انرژی خورشیدی نیز از سیاست‌های اصلی این کشور بوده است. مجموع توان تولید انرژی خورشیدی فتوولتاییک کشور هم اکنون به حدود 5000 مگاوات می‌رسد. اسپانیا هر ساله رکوردهای مختلفی در استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر به جای گذاشته است. در سال 2013 برق تولید شده از انرژی خورشیدی بیشتر از برق تولید شده از گاز بوده است.

بانک‌ها و مؤسسات مالی

بانک‌های تجاری و صندوق‌های پس انداز متعدد و قدرتمندی در نظام بانکی اسپانیا فعالیت دارند بطوریکه مجموع سرمایه آنها به حدود 190 میلیارد یورو می‌رسد. دو بانک اسپانیایی در میان سی بانک برتر دنیا از لحاظ میزان سرمایه هستند: گروه سانتاندر در جایگاه یازدهم و بانک بیلبائو ویسکایا آرخنتینا  در جایگاه بیست و نهم.

بورس‌های اصلی اسپانیا در شهرهای مادرید، بارسلونا، بیلبائو و والنسیا قرار گرفته‌اند.

حمل و نقل

زیرساخت‌های حمل و نقل در اسپانیا کاملاً توسعه یافته است. این کشور از نظر مجموع طول آزادراه‌ها در اروپا، اول و در جهان پس از چین و ایالات متحده در جایگاه سوم قرار می‌گیرد. از نظر حمل و نقل ریلی، یکی از بهترین کشورهای دنیاست. دارای 52 فرودگاه است که سالانه بیش از 200 میلیون مسافر را جابجا می‌کنند. همچنین دارای بنادر مهمی چون بندر تجاری والنسیا است.

این زیرساخت آماده در خدمت چرخش اقتصادی کشور فعالیت می‌کند.

مخابرات

اسپانیا دارای شبکه مخابراتی گسترده‌ای مجهز به فیبر نوری و ارتباطات ماهواره‌ای است. اپراتور اصلی مخابرات و اینترنت در این کشور، شرکت چندملیتی تلفونیکا  است که دفتر مرکزی آن در مادرید قرار دارد. تلفن‌های ثابت و همراه عمدتاً از سوی همین شرکت تأمین می‌شود. از آنجاکه از سالها پیش انحصار سیستم مخابراتی کشور را در اختیار داشته، علیرغم شکسته شدن این انحصار از سال 1994، هیچ شرکتی توان رقابت با آن را نداشته است.

 شاخص های عمده اقتصادی اسپانیا

 تجارت خارجی

بیشترین روابط تجاری اسپانیا با اعضای اتحادیه اروپا بخصوص فرانسه، آلمان، ایتالیا، بریتانیا و پرتغال است. خارج از اتحادیه اروپا، اصلی ترین شرکای تجاری اسپانیا، آمریکای لاتین، آسیا (ژاپن و چین)، آفریقا (مراکش، الجزایر و مصر) و ایالات متحده آمریکا هستند. اغلب واردات کالا در سالهای گذشته از آمریکا، ژاپن، چین و کره جنوبی بوده است. در بخش نفت و گاز روابط گسترده ای با کشورهای آفریقایی مثل نیجریه، الجزایر، لیبی و مراکش دارد. روابطش با آرژانتین، مکزیک و کوبا بیش از همه در حوزه گردشگری است. عمده مواد غذایی اش را از کشورهای کلمبیا، برزیل و شیلی تأمین می کند و در زمینه نفتی همکاریهای مشترکی با مکزیک، ونزوئلا و آرژانتین دارد.

بواسطه بحران اقتصادی 2008 و افول بازار داخلی، اسپانیا سیاست های تجارت خارجی خود را بازبینی نمود و از سال 2010 تصمیم گرفت نگاه جدیدی به بازارهای صادراتی اش داشته باشد. از اینرو بازارهای سنتی اش دستخوش تغییر شدند و فروش محصولات فنی و تکنولوژیک در اولویت قرار گرفت.