روایت جهانی از وضعیت ایران در زیرشاخص‌های رقابت‌پذیری

گزارش مجمع جهانی اقتصاد از شاخص رقابت‌پذیری در سال 2018-2017 نشان می‌دهد که ایران با هفت پله صعود نسبت به سال گذشته، جایگاه شصت و نهم را در بین 137 کشور موردبررسی به خود اختصاص داده است. نمره ایران از 7 امتیاز ممکن 4.3 برآورد شده است.
به‌رغم صعود هفته پله‌ای در رتبه‌بندی شاخص رقابت‌پذیری، جایگاه ایران از اکثر کشورهای منطقه نازل‌تر است چرا که از بین کشورهای موردبررسی در منطقه خاورمیانه، تنها سه کشور مصر، لبنان و یمن در جایگاهی پایین‌تری از ایران قرار گرفته‌اند.
کشورهای سوئیس، آمریکا و سنگاپور به ترتیب با کسب 5.86، 5.85 و 5.71 امتیاز از 7 امتیاز ممکن، رتبه‌های اول تا سوم جهان در شاخص رقابت‌پذیری را به خود اختصاص داده‌اند؛ کشورهای هلند، آلمان، هنگ‌کنگ، سوئد، انگلیس، ژاپن و فنلاند نیز به ترتیب در رتبه‌های چهارم تا دهم جای گرفته‌اند.
مجمع جهانی اقتصاد سالانه اقدام به انتشار گزارشی از وضعیت رقابت‌پذیری در کشورهای مختلف جهان کرده و در قالب این گزارش، امتیازات و جایگاه کشورها را ازلحاظ شاخص رقابت‌پذیری تشریح می‌کند. این نهاد اقتصادی 12 رکن (زیرشاخص) کلی را برای سنجش وضعیت رقابت‌پذیری کشورها مورد بررسی قرار می‌دهد و با سنجش امتیازات کشورها در این 12 زیرشاخص، امتیاز و رتبه کلی هر کشور را مشخص می‌کند.
ایران در بین ارکان دوازده‌گانه شاخص رقابت‌پذیری، در زیرشاخص‌هایی مانند اندازه بازار، محیط اقتصاد کلان و سلامت و آموزش ابتدایی وضعیت نسبتاً قابل‌قبولی داشته است، اما رتبه سه‌رقمی ایران ازلحاظ کارآمدی بازار کار، توسعه بازارهای مالی و کارآمدی بازار کالا، از ضعف‌های اساسی کشور در این سه حوزه حکایت دارد.
مفهوم رشد اقتصادی انسان‌محور که در سال‌های اخیر بیشتر موردتوجه قرار گرفته است، یک مفهوم چندبعدی است که بر پایه تأمین منافع اکثریت قریب به اتفاق مردم جامعه، حفظ محیط‌زیست، ایجاد فرصت پیشرفت برای همه و آسیب نرساندن به منافع نسل‌های آینده بنا شده است.
در این میان رقابت‌پذیری می‌تواند نقش مهمی در رشد اقتصادی انسان‌محور ایفا کند؛ بهبود رقابت‌پذیری در اقتصاد موجب ارتقای سطح آموزش، سلامت، امنیت و درآمد سرانه جامعه می‌شود و درنهایت رفاه جامعه را بهبود می‌بخشد.