بی‌سامانی نظام تدبیر، بزرگ‌ترین چالش اقتصاد ایران است

نائب رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی شیراز گفت: در شرایط کنونی مسئله آب، موضوعی مهم در کشور است که حل این بحران در کشور نیازمند عزم ملی است.

نائب رئیس اتاق شیراز در جمع فعالان و کارشناسان حوزه کشاورزی و آب، مدیر کل منابع طبیعی، مدیرعامل سازمان آب منطقه‌ای و فعالان بخش خصوصی استان فارس بیان کرد: بی‌سامانی نظام تدبیر، بزرگ‌ترین چالش اقتصاد ایران است. این موضوع در حوزه آب موجب ایجاد پیامدهایی ازجمله کاهش اضافه برداشت منابع آب و برخورد جزیره‌ای با مقوله آب جهت اهداف سازمانی شده است.

محمدصادق حمیدیان بابیان اینکه وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، نیرو، محیط‌ زیست و کار و رفاه اجتماعی برنامه‌های مختلفی با رویکرد سازمانی خود در حوزه آب دنبال می‌کنند، افزود: متأسفانه تاکنون حتی برنامه‌های چهارم و پنجم توسعه کشور نیز نتوانست به کاهش اضافه برداشت آب در کشور منجر شود، درنتیجه امروز مسئله آب به یک بحران تبدیل‌شده است. با توجه به عملکرد وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط در شرایط کنونی درمان چالش بحران آب در کشور امکان‌پذیر نیست و مدیریت این چالش باید موردتوجه قرار گیرد.

عضو هیات نمایندگان اتاق ایران با اشاره به اختلاف‌ها در تصمیم گیری در حوزه آب اعلام کرد: حرکت‌های مقطعی در حوزه آب در کشور تأثیرگذار نیست لذا باید از اعمال آن‌ها جلوگیری شود. آب در کشور ما با معیشت جمع کثیری از مردم ارتباط مستقیم دارد بنابراین هرگونه تغییر در معیشت مردم می‌تواند اثرات اجتماعی داشته باشد که می‌طلبد فعالیت‌ها در بخش آب با حساسیت و کار کارشناسی دقیق انجام شود.

حمیدیان بابیان اینکه نگاه ما به مقوله آب ملی است، ادامه داد: با توجه به مدیریت چالش آب در کشور، اتاق شیراز مأموریت دارد تا جلساتی با حضور تصمیم گیران، ذی ‌نفعان، کارشناسان و مدیران کل باهدف ارائه راهکارهای عملی و اجرایی واحد در کشور برگزار ‌کند. تلاش ما بهره‌گیری از نظرات متخصصان و درگیر کردن همه تصمیم گیران و کارشناسان آب است تا بتوانیم راهکارهای اجرایی همراه با آینده‌ پژوهی را ارائه کنیم.

مدیرعامل سازمان آب منطقه‌ای استان فارس نیز در این نشست گفت: در مسئله آب در کشور ما غفلت‌هایی صورت گرفته که موجب شده امروز آب به یک بحران و مشکل فراتر از دولت‌ها تبدیل شود. برنامه‌های مختلفی در دوره های مختلف با موضوع آب در کشور انجام‌شده که متأسفانه به نتیجه مطلوب نرسیده است.

حمیدرضا دهقانی بابیان اینکه در بحث نحوه فعالیت و عدم فعالیت چاه‌ها، وزارت نیرو را حذف کرده اند، بیان کرد: هیچ سازمانی نمی‌تواند به‌ تنهایی مسئله آب را مدیریت کند بلکه این مهم یک عزم ملی را می‌طلبد.

دهقانی ادامه داد: برای اراضی تولید، طرح اراضی شیب ‌دار باهدف کاشت درخت‌های دیم در مکان‌های دارای بارندگی را اجرا کردند که انحراف این طرح‌ها از عوامل بروز بحران در حوزه آب است. متأسفانه طرح اراضی شیب ‌دار در 14 هزار هکتار زمین در استان فارس اجرا شده که به‌جای هدف اصلی با اقدام سود جویانه افرادی خاص تبدیل به کشت سیب و سیفی جات شده است.

وی با اشاره به طرح تعادل بخشی نیز افزود: طرح تعادل بخشی سرعت افت سطح آب را کاهش داد اما به دلیل عدم تأمین منابع مالی برای این طرح در کشور، با شکست روبرو شد.

 چالش عمده در حوزه آب علاوه بر مصرف، در بخش تولید آب است

مدیرکل منابع طبیعی استان فارس نیز در این نشست گفت: عمده چالش در بخش آب علاوه بر مصرف، در بخش تولید آب است که باید موردتوجه قرار گیرد. مدیریت حوزه آب و آبخیزداری ویژه یک یا دو دستگاه خاص نیست بلکه همه ارگان‌ها و دستگاه‌ها باید در مسئله رفع بحران آب همکاری کنند.

مهرزاد بوستانی افزود: جلوگیری از کاشت، موضوع غیرممکن در کشور است به ‌طوری ‌که نمی‌توان مانع از کشت کشاورزان شد، بلکه باید الگوی تغییر کشت مناسب با توجه به بهره‌وری در مصرف آب را جایگزین کرد.

بوستانی با اشاره به طرح‌های ارائه ‌شده در حوزه آب در دستگاه های مختلف عنوان کرد: برخی از طرح‌ها در یک دستگاه دولتی تصویب و اجرایی می‌شود درحالی ‌که با اجرای آن طرح مشکل دیگری ازجمله فرسایش خاک ایجاد می‌شود. طرح‌های قابل‌اجرا در حوزه آب در کشور باید فراتر از تعصبات فکری و دستگاهی با دقت و تخصص کارشناسی شود تا بتواند در اجرا مشکلات را کاهش داده و راهکارهای رسیدن به وضعیت مطلوب را هموار کند.

استاد دانشگاه شیراز نیز با ارائه گزارشی در خصوص وضعیت آب گفت: متأسفانه نظرات بیان‌ شده در مسئله آب بر پایه مطالعات علمی و کارشناسی نیست، این موضوع یکی از مشکلات ما در این بخش است.

عزت‌ الله رئیسی اردکانی اظهار کرد: بر اساس مطالعات علمی، ایجاد چاه و برداشت آب از حجم ذخیره آب زیرزمینی در کشور از چهل سال قبل آغازشد. این روند در طول سال‌ها ادامه پیدا کرد تا در شرایط کنونی حجم آب به حداقل رسیده و بحران آب آشکارشده است.

رئیسی اردکانی افزود: تنها راه مقابله با بحران آب در کشور جبران حجم آب ذخیره و برداشت به‌ا ندازه آب از حجم کل آب ورودی به آبخوان است، در غیر این صورت راهی وجود ندارد.

او بابیان اینکه سه روش برای تشخیص ارزیابی صرفه‌جویی در آب وجود دارد، ادامه داد: کنتور، بیلان و هیدرو گراف تنها روش‌های اجرایی و ارزیابی برای جبران بحران آب در کشور هستند که باید موردتوجه مسئولان اجرایی قرار گیرد.

رئیسی اردکانی عنوان کرد: کشورهای پیشرفته دنیا برای استفاده مطلوب از کشاورزی و بهره‌ برداری صحیح از آب، طرحی همانند طرح تعادل بخشی کشورها اجرا می‌کنند که تنها دلیل موفقیت آن‌ها در اجرای این طرح نظارت و رعایت قوانین این طرح است.

وی افزود: ایجاد نا امیدی در زمینه آب در جامعه موجب عدم تلاش برای صرفه‌جویی و مصرف صحیح آب بین عموم مردم می‌شود. لذا نباید احساس بی‌انگیزگی در مردم ایجاد شود تا بتوانیم با فرهنگ ‌سازی به حجم ذخیره آب کمک کنیم.

محمد حسن طلعتی، رئیس دفتر مطالعات کشاورزی و آب اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی هم گفت: با توجه به اینکه بیشترین چاه‌ها در بخش کشاورزی در استان فارس وجود دارد، می‌توان طرح نصب کنتورهای هوشمند با استفاده از فاینانس توسط شرکت‌های خارجی به‌صورت پایلوت در فارس اجرا شود. استفاده از فاینانس یکی از راه‌های تأمین اعتبارات برای نصب کنتورهای هوشمند است. با انجام این مهم طی دو سال تمام استان مجهز به کنتورهای هوشمند می‌شود که تأثیر مهمی در جلوگیری از بحران آب و خشک‌سالی در استان دارد.