مجمع تشکلهای دانشبنیان اتاق ایران و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، برای توسعه و رشد محصولات دانشبنیان تفاهمنامه همکاری امضا کردند. این تفاهمنامه در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و باهدف بهکارگیری ظرفیتهای بخش خصوصی کشور برای رشد و توسعه محصولات و خدمات دانشبنیان امضا شد.
بر اساس این تفاهمنامه که از سوی افشین کلاهی، رئیس مجمع تشکلهای دانشبنیان اتاق ایران و علیرضا دلیری، معاون توسعه مدیریت و جذب سرمایه معاونت علمی ریاست جمهوری به امضا رسید، طرفین در راهاندازی مرکز شتابدهٔ و نوآوری مجموعه اتاق ایران» و همچنین برای راهاندازی و تقویت سامانه تأمین مالی جمع (Crowdfunding) در مجموعه اتاق ایران همکاری خواهند کرد.
افشین کلاهی، رئیس کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسبوکارهای نوین دانشبنیان در گفتوگو با پایگاه خبری اتاق ایران میگوید: «موضوع این تفاهم، همکاری در جذب سرمایه برای شرکتهای دانشبنیان و معرفی طرحها و شرکتهای دانشبنیان است.»
کلاهی میگوید: «بزرگترین مشکل شرکتهای دانشبنیان جذب سرمایه در حوزه کاری خودشان است؛ این شرکتها بازار خوبی دارند ولی به بازارهای پولی و مالی بهطور مناسب وصل نمیشوند. امیدواریم این تفاهمنامه بتواند صاحبان ایده و شرکتهای دانشبنیان را به صاحبان سرمایه نزدیکتر کند.»
برنامه کمیسیون برای حمایت از کسبوکارهای دانشبنیان چیست؟ رئیس کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسبوکارهای نوین دانشبنیان میگوید: «ما اولویتهایی را دراینباره تعریف کردهایم؛ در قالب برنامه کوتاهمدت و میانمدت برای بهبود وضعیت کسبوکارهای نوین تلاش میکنیم. در برنامه کوتاهمدت در کنار برنامههای حمایتی مانند برگزاری نشستها، ویکندها، برنامههایی برای معرفی کسبوکارهای نوین به بازار سرمایه و بازار داریم؛ همچنین روی آییننامههایی که روی حمایت از شرکتهای دانشبنیان تشکیلشده است، کار میکنیم.»
او درباره ارزیابی شرکتهای دانشبنیان و نحوه همکاری اتاق ایران با این مسئله میگوید: «نحوه ارزیابی این شرکتها در کمیسیون بررسی میشود؛ برخی از فعالان کسب کارهای نوین به نحوه ارزیابی قبلی نقد داشتند؛ امیدوارم بتوانیم بر اساس تعریف شاخصههایی این مشکلات را رفع کنیم.»
به گفته کلاهی در برنامه میانمدت، هدف مجمع تشکلهای دانشبنیان اتاق ایران این است که کل روند را آسیبشناسی کند. او میگوید: «ما در این حوزه چند پروژه تحقیقاتی تعریف کردهایم تا ببینیم چگونه میتوان وضعیت شرکتهای دانش را ارتقا داد. زیستبوم شرکتهای دانشبنیان در ایران بررسیشده و فراگیرتر شود تا حمایت از این عمومیت یابد. باید کاری کنیم تا همه شرکتها ساختار خود به سمت ارتقا ببرند و در ردیف شرکتهای دانشبنیان قرار گیرند.»
آیا در حوزه شرکتهای دانشبنیان خلاء قانونی وجود دارد یا نه؟ کلاهی پاسخ میدهد: «خلأ قانونی و وضعیت شرکتهای دانشبنیان در مجمع تشکلهای دانشبنیان اتاق ایران بررسی میشود؛ اما مسئله این است که قانون حمایت از شرکتهای دانشبنیان در ایران قانونی مترقی است، ولی آییننامههای اجرایی این قوانین مشکلاتی دارد که اتاق ایران سعی میکند این نارساییها را در همکاری نزدیک با دولت برطرف کند؛ اتاق ایران هم پیشنهادهای خود را در این راستا ارائه میدهد. ممکن است درخواستها به سمتی برود تا مجلس قوانین جدیدی در کنار قانون قبلی بگذراند.»
او میگوید: «مجمع تشکلهای دانشبنیان اتاق ایران، باید نسبت به راهاندازی مرکز شتابدهی و نوآوری مجموعه اتاق ایران، کمک به توسعه و رشد شرکتهای دانشبنیان و تأسیس صندوقهای سرمایهگذاری جسورانه با موضوعهای مرتبط اقدام کند.»
او تأکید میکند: «ما باید به سمت و سویی برویم که در بررسی وضعیت شرکتهای دانشبنیان، بانکها به ایده و فناوری آنها توجه کند، نه اینکه ملاک و معیار فقط وضعیت ظاهری ساختمانها و سختافزار این شرکتها باشد. باید این اصلاحات فرابخشی انجام شود.»
آیا آمار دقیقی از تعداد این شرکتهای دانشبنیان دارید؟ کلاهی پاسخ میدهد: «طبق تعریف دولت از شرکتهای دانشبنیان، در حال حاضر 3300 شرکت دانشبنیان داریم که مدام به تعداد آنها اضافه میشود. البته نظر اتاق ایران این است که تعداد شرکتهای دانشبنیان فراتر از آمار رسمی است. با توجه به نوع محصول، کالا و خدمات ارائهشده و روش تولید، بهرهوری برای کاهش قیمت تمامشده، مدیریت تولید و ایدهها و نوآوری در ارائه خدمات میتوان این شرکتها را دستهبندی کرد اما در آییننامه این موارد نیامده است.»
به گفته کلاهی شرکتهای دانشبنیان بهسرعت رشد میکنند و بهرهوری و درآمد خوبی هم دارند اما در این حوزه کار کردن سهل ممتنع است.
او ادامه میدهد: «برخی از این شرکتها با رشد بالایی روبهرو هستند؛ برخی از اینها هفتهای 10 درصد رشد دارند، از طرفی تعدادی از این شرکتها، بهسرعت از چرخه تولید و خدمات خارج میشوند. موفقیت و شکست در این حوزه دوشادوش هم حرکت میکند.»
آیا اتاق ایران برنامه آموزشی برای این شرکتها در نظر دارد؟ او میگوید: «ما کلاسهای آموزشی-توجیهی برگزار میکنیم؛ باید بتوانیم این ریسکها را به علاقمندان توضیح دهیم. باید حوزههای زیانده و سودآور را به این افراد توضیح داده و رشد و ریسک بالای این شرکتها را تبیین کنیم.»
در حوزه تقابل کسبوکارها نوین و سنتی، و برای کاهش این دغدغهها چه باید کرد؟ «اتاق در حمایت از کسبوکارهای نوین خیلی تلاش کرده است البته دولت هم از کسبوکارهای نوین حمایت میکند. سال گذشته با حمایت دولت برخی از این شرکتها وارد فرایند دریافت مجوز نشد. اتاق ایران در یک سال گذشته که درگیریها زیاد بود از شرکتهای دانشبنیان خیلی حمایت کرد.»