کمبود آب بحرانی مختص ایران نیست؛ بلکه مختصاتی به اندازه کره زمین را در بر گرفتهاست. بررسیهای پایگاه خبری اتاق ایران از گزارش بانک جهانی نشان میدهد کمبود آبی که از تغییرات آبوهوایی ناشی میشود میتواند هزینه کاهش 6درصدی در تولید ناخالص داخلی کشورهای برخی از مناطق را به دنبال داشته باشد. بحران آب مسائلی از جمله جابهجاییهای بزرگ انسانها و ایجاد تنش و درگیری میان آنها را ایجاد میکند. گزارش بانک جهانی که «تغییرات آبوهوایی، آب و اقتصاد» نام دارد به تأثیرات ترکیبی رشد جمعیت، افزایش درآمد و گسترش شهرها بر کمبود آب اشاره میکند. بر اساس این گزارش این مسائل باعث افزایش تقاضا برای منابع آبی میشود در حالیکه عرضه همچنان محدود و نامشخص است. این مسئله به اندازهای حاد است که اگر اقدامات به درستی هم انجام شود باز هم شاهد کمبود آب در بسیاری از مناطق خواهیم بود.
گزارشهای بانک جهانی نشان میدهد خاورمیانه و آفریقا بیش از سایر مناطق در جهان با مشکل مواجه خواهند شد. کشورها در این مناطق تا سال 2050 با کاهش 6درصدی در نرخ رشد تولید ناخالص داخلی خود مواجه خواهند شد که نتیجه تأثیرکمبود آب بر بخش کشاورزی، سلامت و درآمد آنهاست. در این گزارش همچنین هشدار داده شدهاست که کاهش دسترسی به آب سالم و رقابت برای استفاده از آن در صنعت انرژی و کشاورزی میتواند دسترسی به آب آشامیدنی در شهرها را تا سال 2050 نسبت به سال 2015 تا حدود دو سوم کاهش بدهد.
بخش مهمی از این گزارش به تنشهایی مربوط میشود از بحران آب برمیخیزد. بر اساس این گزارش، عدم امنیت آب میتواند خطر درگیری و تنش را در جوامع چند برابر کند. به دنبال خشکسالیها و کمبود آب، جوامع شاهد افزایش قیمت مواد خوراکی و مهاجرت خواهند بود. کاهش بارندگیها به طور غیرمستقیم روی رشد اقتصادی مناطق مختلف تأثیر میگذارد.
زودتر اقدام نشود، رشد اقتصادی منفی خواهد شد
جیم یونگ کیم رئیس بانک جهانی گفته است: «کمبود آب تهدید بزرگی برای رشد اقتصادی و ثبات سیاسی در سرتاسر دنیا به شمار میآید. اما در این بین تغییرات آبوهوایی اوضاع را بدتر و مشکلات را بیشتر کردهاست.» او ادامه دادهاست: «اگر کشورها زودتر اقدام نکنند و بحران آب را مدیریت نکنند کشورهای پرجمعیت با افت ناگهانی رشد اقتصادی مواجه خواهند شد. رشد اقتصادی بسیاری از مناطق صرفاً به خاطر بحران آب، منفی خواهد شد.»
اما اگر سیاستهای درستی اتخاذ شود، تأثیر منفی تغییرات آبوهوایی بر بحران آب نیز برطرف خواهد شد. مدیریت منابع آب در این شرایط حرف اول را میزند. البته ناگفته نماند که مناطق خیلی خشک جهان به سیاستهای ویژهای برای مدیریت بحران آب خود نیاز دارند. تخصیص منابع آبی در این مناطق باید با دقت بیشتری انجام شود.