نتایج منتشر شده از ارزیابی دفتر اطلاعات «رایلو» در سازمان جهانی گمرک، ایران در زمینه پیگیری تخلف‌های گمرکی اعم از قاچاق و ورود و خروج کالاهای تقلبی به مدت 2سال رتبه دوم را داشته اما امسال جایگاه نخست را از آن خود کرده است.
بر اساس این گزارش، سازمان جهانی گمرک طرح کارشناسی مجازی گمرک ایران را که در چارچوب سامانه جامع امور گمرکی اجرا شده، به‌عنوان الگوی برتر به گمرک‌های عضو این سازمان در سراسر جهان معرفی کرده است.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سامانه‌های هوشمند گمرکی، ثبت جزئی‌ترین اطلاعات اظهارنامه‌ها در هر مرحله از فرآیند تشریفات گمرکی در کارتابل‌های الکترونیکی و بایگانی دیجیتال اسناد است که این تجهیزات امکان کنترل فرآیند تشریفات گمرکی بعد و حین انجام تشریفات کالا را فراهم می‌کند.
همه دستگاه‌های کنترلی و نظارتی درون‌سازمانی و برون‌سازمانی می‌توانند لحظه‌به‌لحظه فرآیندهای گمرکی را در هر شرایط زمانی و مکانی کنترل کنند.
قابلیت‌های جدید سامانه جامع گمرکی
در همین پیوند، گمرک جمهوری اسلامی ایران امروز اعلام کرد امسال بیش از یک‌میلیون و 200 هزار کانتینر ورودی در بخش واردات و ترانزیت به کمک سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی به‌طور هوشمند کنترل شده و حتی یک کانتینر کالای قاچاق نیز از گمرک ترخیص نشده است.
در این میان ثبت هوشمند اطلاعات ترخیص کالا این امکان را در گمرک فراهم کرده است که رسیدگی به تخلف احتمالی پس از ترخیص به‌راحتی ممکن شود.
پیش از الکترونیکی شدن گمرک و با وجود روش‌های دستی و کاغذی، امکان رصد اطلاعات فرآیند تشریفات گمرکی کالاها به‌آسانی میسر نبود.
همچنین از آغاز امسال برای ارتقای کارکرد سامانه‌های الکترونیکی در گمرک همه اطلاعات کالاهای وارداتی با هدف مبارزه با تخلف به شیوه کامل‌تری ثبت شد.
بر این اساس با الکترونیکی شدن اطلاعات بارنامه، فاکتور خرید، عدل بندی و منشأ ارز، تطبیق اطلاعات هوشمندسازی شد.
سامانه جامع گمرکی اکنون این قابلیت را دارد که به‌طور کامل در زنجیره ورود اطلاعات ترخیص، داده‌ها را تطبیق دهد و به‌صورت خودکار هر گونه تخلف احتمالی را شناسایی کند.
اکنون اطلاعات کالاهایی که به کشور وارد می‌شود به‌صورت هوشمند با بارنامه الکترونیک، مانیفست الکترونیک، فاکتور الکترونیک، عدل بندی الکترونیک، اظهار الکترونیک، گواهی مبدأ، قبض انبار الکترونیک و مجوزهای الکترونیکی سازمان‌های همکار گمرک تطبیق داده می‌شود و سامانه جامع گمرکی در صورت هر گونه مغایرت به‌صورت خودکار از ادامه مراحل انجام تشریفات گمرکی جلوگیری می‌کند.
گمرک ایران پس از بررسی پرونده‌های جعل اسناد یا کم اظهاری یا تخلف تعرفه‌ای، قابلیت‌ها و توانمندی‌های سامانه جامع گمرکی را ارتقا داد.
در این پیوند، اطلاعات اظهاری صاحب کالا یا نماینده قانونی وی با اطلاعات بارنامه، مانیفست، بیمه، ثبت سفارش، قبض انبار، مجوزهای سازمان‌های همکار، گواهی مبدأ، فاکتور خرید، عدل بندی، نظر ارزیاب و کارشناس به‌صورت هوشمند و الکترونیکی در سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی تطبیق داده می‌شود تا در صورت هر گونه مغایرت در هر مرحله، روند تشریفات گمرکی به‌صورت خودکار قفل شود.
البته گمرک جمهوری اسلامی ایران فقط در زمینه کالاهایی مسئولیت دارد که تشریفات گمرکی آنها از طریق گمرک‌های سراسر کشور انجام و برای این کالاها پس از اظهار در گمرک، پته الکترونیکی صادر شده است.
3900واحد تولیدی و تجاری صاحب 93درصد ارزش واردات
بر اساس اطلاعات موجود در سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی گمرک، در 9 ماهه امسال 17 هزار و 550 شرکت تولیدی، بازرگانی و افراد حقیقی در واردات کالا فعال بودند.
از آغاز امسال تاکنون ارزش کالاهای وارداتی 3900 شرکت تولیدی و تجاری معتبر بیش از یک‌میلیون دلار بود که در مجموع 93 درصد از کل ارزش واردات کشور را به خود اختصاص دادند.
از این فهرست، سهم شرکت‌های دارای پروانه بهره‌برداری که به‌عنوان برندهای معتبر تولیدی در کشور فعالیت دارند، 89.3 درصد و سهم بازرگانان و افراد شناخته شده و معتبر 7.1 درصد بود.
در این فهرست شرکت‌های فعال در صنعت خودرو در رتبه‌های نخست قرار دارند.
پس از خودروسازان، شرکت‌ها به ترتیب شرکت‌های فعال در حوزه تأمین کالاهای اساسی، نهاده‌های دامی، پالایشگاهی و پتروشیمی، فولاد، دارو و صنایع غذایی قرار دارند.
گمرک ایران میانگین اظهارنامه‌های وارداتی، صادراتی و ترانزیتی را در هر هفته 26 هزار فقره اعلام و تأکید کرد همه این اظهارنامه‌ها با کمک سامانه‌های هوشمند در گمرک به‌طور الکترونیکی کنترل می‌شود.