تعامل با بانکهای خارجی در روزهای بعد از اجرای برجام، از مهمترین چالشهای اقتصاد بوده است. بر اساس اظهارنظر رسمی مسئولین، بانکهای بزرگ اروپایی علیرغم رفع محدودیتهای قانونی، هنوز حاضر به تعامل با بانکهای ایرانی نیستند. اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور، روز گذشته در دیدار با منتخبان مجلس دهم مشکلات داخلی در نظام بانکی ایران و ضعف بانکهای داخلی را از عوامل اصلی برقرار نشدن مجدد ارتباطات دانسته و از لزوم «رتبهبندی» بانکها صحبت کرده بود.
سید جسین سلیمی، خزانهدار کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بینالمللی، در خصوص رتبهبندی بانکها اینچنین برای «پایگاه خبری اتاق ایران» توضیح میدهد:«تا کنون رابطه بانکهای ما با خارج از کشور قطع بود و نیازی برای رتبهبندی بانکها احساس نمیکردیم. حالا که وضعیت عوض شده، رتبهبندی بانکها برای حضور در نظام بانکیض بینالمللی به مسئلهای حیاتی تبدیل شده است. چرا که بانکهای خارجی همه درجهبندی شده هستند و برای تعامل و اعتباردهی، درجه بانکها برایشان خیلی مهم است تا بدانند با چه نظامی طرف هستند.»
عضو کمیسیون پول و سرمایه اتاق تهران ادامه میدهد:«بنابراین در نظام پولی و بانکی ما درجهبندی بانکها و حتی یک مرحله فراتر، شرکتهای بورسی هم باید درجهبندی شوند.سرمایهگذارهای خارجی برای سهم خریدن به اولین چیزی که مراجعه میکنند این است که ببینند درجهبندی شرکتها چیست. درجهبندی ردیف اول خواستهها برای هر تعامل بانکی و یا سرمایهگذاری است.»
اما به گفته سلیمی، نگرانیهای برای رتبهبندیهای جانبدارانه نیز وجود دارد. او میگوید:«در حال حاضر مسئله این است که چه کسی درجهبندی کند؟ اکثر شرکتهای رتبهبندی بینالمللی آمریکایی هستند و این کمی برای ما مشکل ایجاد میکند. بزرگترین شرکتی که کار رتبهبندی بینالمللی را انجام میدهد، آمریکایی است و به همین دلیل نگرانیهایی وجود دارد. اگرچه استانداردهای بینالمللی تعیینکننده است، اما به هر حال وابستگیها به آمریکا تاثیر گذار است. به هر حال این درجهبندی را بانک مرکزی هم به دلایل بینالمللی و هم به دلیل اینکه بتواند عملکرد بانکها را بررسی کند و ارز در اختیارشان بگذارد و … به رتبهبندی نیازدارد.این یک معیار ابتدایی برای بانکهای همه دنیا است.»
سلیمی که خود سابقه چند دهه بانکداری حرفهای را در کارنامهاش دارد، معتقد است یکی از دلایل امتناع بانکهای اروپایی از برقراری رابطه مجدد با ایران نیز عدم رتبهبندی بانکهاست. او توضیح میدهد:«بانک های بزرگ اروپایی در زمان تحریمها به دلیل ارتباط با ایران میلیاردها دلار جریمه شدند.خزانهداری آمریکا متوجه شد که این ارتباطات خلاف تحریمهاست و این بانکها را با رقمهای ۵،۶ میلیارددلاری جریمه کرد. آنها هم از ترس همان موقع، الان هم میگویند فقط زمانی برای کار با ایران ورود میکنیم که خیالمان راحت باشد، جریمه نمی شویم. برای حل این مسئله هم به همان نظام رتبهبندی نیاز است. بانکهای اروپایی میبینند به ظاهر تعامل با ایران اشکالی ندارد، اما نگران هستند که بانکهای ایرانی بعضی از قوانین نظام بینالمللی را مراعات نکنند و آمریکا مجدد آنها را هم جریمه کند.»