«برای حداکثر سازی توان رقابت در بازار خودرو، هر خودرویی که با توجه به تعرفههای وارداتی و خودروهای جایگزین در کلاس خود از قدرت رقابتی مناسبی برخوردار باشد به تدریج از نظام قیمتگذاری خارج میشود.» بر اساس این مصوبه جدید شورای رقابت، زمینهها برای آزادسازی قیمت خودرو فراهم شده است. خودرو از سال گذشته و با کمپین تحریم خودروی صفر و بعد از آن هم قرارداد با پژو و زمزمه آمدن سایر برندهای مشهور جهانی به یکی از جنجالیترین صنایع کشور تبدیل شده است. حالا نیز این مصوبه، موافقان و مخالفان زیادی داشته است. جمشید پژویان، رئیس پیشین شورای رقابت و عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، از مخالفان آزادسازی قیمت خودرو است. او در مصاحبه با «ایسنا» گفته است:«شورای رقابت اعلام کند کدام خودروی داخلی در شرایط رقابتی تولید و عرضه میشود که میخواهد قیمتگذاری آنها را آزاد کند.ر حال حاضر هیچ یک از خودروهای داخلی با شرایط رقابتی تولید و عرضه نمیشود.»
اما محمدرضا نجفیمنش، عضو هیئت مدیره انجمن قطعهسازان خودرو از این مصوبه شورای رقابت طرفداری میکند و معتقد است آزادسازی بدون چون و چرا برای همه خودروها باید انجام شود.
نجفیمنش به «پایگاه خبری اتاق ایران» میگوید:«با آزادسازی قیمت خودرو کاملا موافقیم. سالهاست که ما همین را میگوییم، در هیچجای دنیا قیمتگذاری توسط دولت انجام نمیشود.»
اما به اعتقاد برخی کارشناسان و بسیاری از مصرفکنندگان، محصولات و کیفیت تولیدات صنعت خودروی ایران از استانداردهای بینالمللی فاصله زیادی دارد و بر همین اساس نمیتوان نظام قیمتگذاری را با بقیه کشورها قیاس کرد. رئیس کمیسیون تسهیل کسبوکار اتاق ایران در اینباره میگوید:«کیفیت بستگی به مشتری دارد. مشتری عقلش خوب میرسد و تشخیصش خوب است. الان تعداد زیادی خودرو هم در داخل عرضه میشود و هم وارد میشود، انتخاب مردم محدود نیست. بیش از ۱۰۲ مدل خودرو در داخل تولید می شود. ۳۸۰ مدل هم کل خودروهای وارداتی است. زمانی که قدرت انتخاب مردم در این حد گسترده است، خوب تشخیص میدهند کدام خودروها را بخرند و کدام را نخرند.»
نجفیمنش درباره تغییرات قیمتها بعد از آزادسازی قیمت خودرو، اینچنین توضیح میدهد:«لزوما قیمت بالا نمیرود و ممکن است پایینتر هم بیاید. الان قیمتی کارخانه تعیین میکند و قیمتی هم در بازار بالاتر از قیمت کارخانه معامله میشود. مثلا خودرویی را کارخانه با قیمت ۲۰ میلیون میفروخت و در بازار سیمیلیون تومان بود. همان را اگر کارخانه ۲۵ میلیون تومان عرضه میکرد و قیمت یکسان بود، هم مصرفکننده ارزانتر از بازار میخرید و هم تولیدکننده بیشتر استفاده میکرد.»
عضو هیئت مدیره انجمن قطعهسازان خودرو ادامه میدهد:«در حال حاضر بازار در حالتی است که هیچکس اجباری برای خرید خودروی خاص ندارد. کسی در اضطرار نیست. نام امسال را اقتصاد مقاومتی گذاشتهاند، اقتصاد مقاومتی با همین آزادسازی محقق میشود.»
کارشناسان و فعالان بخش خصوصی اعتقاد دارند آزاد نبودن نظام قیمتگذاری، یکی از موانع اصلی جذب سرمایهگذار خارجی است. نجفیمنش، اجرای مصوبه اخیر شورای رقابت را برای جذب سرمایهگذار خارجی در صنعت خودرو ضروری میداند و میگوید:«هر خودروساز خارجی که بیاید و بفهمد کالای تولیدیاش را جای دیگری قیمتگذاری میکنند، اصلا به میدان تولید نمیآید. البته در حال حاضر هم خودروهای بالای ۴۰ میلیون تومان ما به صورت آزاد قیمتگذاری میشود، این مصوبه برای خودروهای زیر ۴۰ میلیون بوده که اکثریت مردم توان خریدش را دارند.»
نجفیمنش در انتها میگوید:«ما سه سال است در تلاشیم تا بتوانیم به مصوبههای اینچنینی برسیم. الان هم انتقادمان به شورای رقابت این است که آزادسازی قیمتگذاری را باید بدون هیچ شرط و شروطی متوجه تمام خودروها میکرد.»
برخورداری از قدرت رقابتی، شرط شورای رقابت برای قیمتگذاری برخی از خودروها بوده است. این در حالی است که برخی از کارشناسان مانند جمشید پژویان، رئیس سابق شورای رقابت، معتقدند در شرایطی که نود درصد تولید داخل در انحصار سایپا و ایرانخوردو قرار دارد، هیچ خودرویی در شرایط رقابتی عرضه نمیشود .