بیش از یک ماه است که مرکز آمار ایران گزارش شاخص تورم را برای دهک‌های درآمدی استخراج کرده است. بر این اساس جدیدترین گزارش‌ها حکایت از آن دارد که نرخ تورم دهک‌های بالای درآمدی همچنان کمتر از نرخ تورم دهک‌های پایین درآمدی است و همین امر، حکایت از آن دارد که فقرا فقیرتر و اغنیا غنی‌تر شده‌اند.
در واقع، مقایسه قیمت سبد کالاهای مصرفی خانوارهای کم‌درآمد حکایت از آن دارد که نرخ تورم دهک‌های پایین درآمدی ۹.۲ درصد و نرخ تورم دهک‌های بالای درآمدی ۷.۷ درصد در بهمن‌ماه امسال بوده است.
جواد حسین زاده، معاون مرکز آمار ایران در این رابطه اعلام کرده بود که دو دستاورد بزرگ در مرکز آمار ایران به‌دست‌آمده که تغییر سال پایه تورم از ۹۰ به ۹۵ در حوزه تورم از جمله آن بوده و دیگری تورم دهکی است. این در حالی است که شاخص قیمت درصد تغییر میانگین موزون قیمت کالا و خدمات در مقایسه با سال پایه است که سال پایه به ۹۵ تغییر یافته است.
وی گفته بود که تورم شهری، روستایی و کل کشور بر اساس سال پایه ۹۵ محاسبه می‌شود که بر این اساس علت تغییر سال پایه به دلیل تغییر تکنولوژی تولید کالا، حذف برخی اقلام از سبد مصرفی و افزودن برخی دیگر، تغییر در وزن کالاها و مواردی ازاین‌دست علت تغییر سال پایه است؛ ضمن اینکه افزایش درآمد خانوارها الگوی مصرف را تغییر می‌دهد و همین امر تغییر سال پایه را رقم می‌زند.
به گفته حسین زاده، اقلامی که برای محاسبه تورم در سبد قرار می‌گیرند باید دارای ویژگی‌های خاصی باشند که شاخص‌های آن از سوی مرکز آمار لحاظ شده است؛ ضمن اینکه مرحله بعد جمع‌آوری آمار مربوط به قیمت است که این طرح هم به‌صورت ماهانه اجرایی می‌شود و از فروردین سال ۹۵ شروع شد؛ البته بین سال ۹۰ تا ۹۵ تعداد ۲۶ قلم حذف و ۳۰ قلم اضافه شده است و پایش در ۴۷۵ قلم کالا در مناطق شهری و روستایی صورت می‌گیرد.
وی به این نکته هم اشاره کرده بود که سهم دخانیات و خوراکی و آشامیدنی در سبد مصرفی خانوار کم شده و سهم مواد غیرخوراکی بیشتر شده است. اما اینکه سهم خوراکی کم شده را ما تحلیل نمی‌کنیم ولی وقتی سهم خوراکی کم می‌شود و غیرخوراکی بیشتر می‌شود نشان می‌دهد که خانوارها نیازشان به کالاهای خوراکی کمتر شده است.
حسین زاده در خصوص تورم دهکی و دلایل محاسبه آن اعلام کرده بود که برای تجزیه‌وتحلیل دقیق علت‌ها و معلول‌هایی که منجر به تغییر تورم در هر یک از دهک‌ها می‌شود نیاز است تورم دهکی را موردمحاسبه قرار دهیم به‌خصوص در حوزه مباحث مرتبط با فقر مورد نیاز است بر این اساس نتایج محاسبات نشان می‌دهد تورمی که اقشار پردرآمد جامعه با آن مواجه هستند کمتر از کم‌درآمد است؛ در واقع این تورم نشان می‌دهد که اقلام سبد مصرفی دهک‌های کم‌درآمد باید مورد حمایت واقع شود این در حالی است که تورم برای کم‌درآمدها کمتر از تورم پردرآمدها است که دولت می‌تواند برنامه‌ریزی لازم را در این حوزه داشته باشد.
جزئیات تورم دهک‌های درآمدی در بهمن‌ماه
اکنون نتایج شاخص قیمت مصرف‌کننده « کل خانوارهای کشور» بر اساس دهک‌های هزینه‌ای در بهمن‌ماه ۱۳۹۶ بیانگر آن است که بیشترین عدد شاخص کل برابر ۱۱۱,۶ مربوط به دهک دوم و کمترین عدد شاخص کل برابر ۱۱۰.۹ در دهک دهم است. کمترین تغییر ماهانه شاخص کل برابر ۰.۱ درصد در دهک اول و بیشترین تغییر ماهانه شاخص کل برابر ۰.۵ درصد در دهک دهم بوده است. بیشترین درصد تغییرات شاخص در دوازده ماه منتهی به بهمن ۱۳۹۶ (تورم سالانه) ۹.۲ درصد در دهک اول و کمترین نرخ تورم ۷.۷ درصد در دهک دهم بوده است.
نتایج شاخص قیمت مصرف‌کننده در گروه عمده «خوراکی‌ها ، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بر اساس دهک‌های هزینه‌ای در این ماه نشان دهنده آن است که بیشترین عدد شاخص این گروه در بهمن‌ماه ۱۳۹۶ برابر ۱۱۵,۹ در دهک دهم و کمترین آن برابر ۱۱۴.۳ در دهک اول اتفاق افتاده است . درحالی‌که بیشترین تغییر ماهانه شاخص این گروه ۰.۵ درصد در دهک سوم و کمترین تغییر آن برابر ۰.۲ درصد در دهک دهم است. بیشترین درصد تغییرات شاخص این گروه در دوازده ماه منتهی به بهمن‌ماه ۱۳۹۶ (تورم سالانه) ۱۳.۴ درصد در دهک دهم و کمترین نرخ تورم ۱۱.۹ درصد در دهک اول است.
نتایج شاخص قیمت مصرف‌کننده در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» بر اساس دهک‌های هزینه‌ای در این ماه بیانگر آن است که بیشترین عدد شاخص در این گروه برابر ۱۰۹,۸ در دهک دهم و کمترین عدد شاخص در این گروه برابر ۱۰۹.۴ در دهک دوم است. درحالی‌که بیشترین تغییر ماهانه شاخص این گروه برابر ۰.۵ درصد در دهک دهم و کمترین تغییر آن برابر ۰.۲ درصد کاهش در دهک اول است. بیشترین درصد تغییرات شاخص این گروه در دوازده ماه منتهی به بهمن‌ماه ۱۳۹۶ (تورم سالانه) ۷.۲ درصد در دهک اول و کمترین نرخ تورم ۶.۶ درصد در دهک دهم است.