در آخرین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی در سال ۹۶ مکانیسم عرضه و تعیین قیمت محصولات فولادی در بورس و خارج از بورس کالا بررسی و مقرر شد کارگروهی با حضور وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط و سندیکای مربوطه تشکیل شود و مشکلات را مطرح و جمع‌بندی کند.
غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران در این نشست اظهار امیدواری کرد: آغاز سال جدید با فصلی نو و پربار در اقتصاد کشور همراه باشد.
وی در مورد اصلاحیه دستورالعمل تشکیل و نحوه اداره جلسات شورای گفت‌وگو عنوان کرد: با توجه به تصویب قانون دائمی شدن برخی احکام برنامه پنجم توسعه و تغییراتی که در شورای گفت‌وگو به وجود آمد، لازم بود اصلاحاتی در دستورالعمل مربوطه شکل گیرد که به رأی مثبت اعضای شورا نیاز داشت.
شافعی با اعلام تصویب اصلاحات دستورالعمل تشکیل و نحوه اداره جلسات شورای گفت‌وگو در این نشست، تشریح کرد: در رابطه با مواد ۲، ۳ ۴، ۷، ۹، ۱۱، ۱۵ و ۱۶ در مورد حضور نمایندگان وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های عضو شورا به جای اعضای اصلی، تعداد جلسات در طول یک سال، مشارکت پررنگ‌تر اتاق‌های اصناف و تعاون، نحوه پیگیری موارد مورد اعتراض، روند کفایت مذاکرات و بررسی موضوعات و مدت زمان حضور نمایندگان بخش خصوصی به عنوان عضو در شورای گفت‌وگو اعلام نظر شد.
رئیس پارلمان بخش خصوصی پیگیری مصوبه شورای گفت‌وگو در مورد مشکلات اسناد خزانه و اوراق مشارکت را دستور جلسه بعدی این نشست عنوان کرد و افزود: در نشست‌های قبلی شورا این مسئله مطرح و مقرر شد اسناد مذکور از ابتدای اسفند در فرابورس پذیرش شود. در خصوص قدرت خرید این اسناد که ۱۵ درصد بود درخواست شود قدرت خرید تا تاریخ سررسید آن حفظ شود که خوشبختانه عملیاتی شد اما با تصمیم دولت نرخ قدرت خرید از ۱۵ درصد به دو تا 8 درصد تبدیل شد، با این تصمیم، فعالان اقتصادی درخواست کردند، حفظ قدرت خرید این اسناد با نرخ سود سپرده بانکی مطابق با آنچه در شورای پول و اعتبار تصویب می‌شود، هماهنگ باشد.
شاپور محمدی مدیرعامل سازمان بورس از عملیاتی شدن پذیرش اسناد خزانه اسلامی و اوراق مشارکت در فرابورس از ۲۱ اسفند خبر داد و در مورد نرخ قدرت خرید اسناد خزانه و اوراق مشارکت نیز تأکید کرد: هیچ‌گونه مشکلی برای تعیین این نرخ وجود ندارد و می‌توانیم با هر نرخی که دولت اعلام کند، عمل کنیم.
تشکیل کارگروه تخصصی برای رسیدگی به میزان عرضه فولاد در بورس
در ادامه این نشست مکانیسم عرضه و تعیین قیمت محصولات فولادی در بورس و خارج از بورس کالا بررسی شد. در این رابطه مشکلاتی مطرح است که مورد اعتراض فعالان اقتصادی قرار دارد. بر اساس گزارش دبیرخانه شورای گفت‌وگو، وجود انحصار در عرضه محصولات فولادی توسط شرکت فولاد مبارکه، بزرگ‌ترین عرضه‌کننده محصولات فولادی در بورس کالای ایران مهم‌ترین مسئله‌ای است که موجب بروز مشکلات در این حوزه شده است.
همچنین شرکت‌های تأثیرگذار در تولید و عرضه ورق‌های موردنیاز صنایع پایین‌دستی که عبارتند از شرکت‌های نورد لوله اهواز و گیلان علی الرغم اینکه طبق ماده 2 دستورالعمل تنظیم بازار ورق گرم فولاد با ضخامت کمتر از ۵ میلی‌متر ملزم به فروش آن در داخل هستند و تمامی محصولات گرم فولادی خود را با رعایت مقررات مربوطه و دستورالعمل در بورس کالا عرضه کنند، اما این شرکت‌ها به دلیل الزام در ارائه ضمانت‌نامه به شرکت بورس کالا برای جبران خسارت احتمالی در صورت عدم انجام تعهدات، محصولات خود را در بورس عرضه نمی‌کنند.
در ادامه دبیرخانه شورای گفت‌وگو چند پیشنهاد برای حل مشکلات موجود مطرح کرد؛ بر این اساس از آنجا که حداقل میزان عرضه در دستورالعمل شورای رقابت، ۲۵ درصد ذکر شده و سقفی ندارد، پیشنهاد شد شرکت فولاد مبارکه تا جایی که امکان دارد محصول خود را در بورس کالا عرضه کند. همچنین واحدهای تولیدی نورد لوله اهواز و گیلان برای اجرای دستورالعمل تنظیم بازار ورق گرم فولاد با ضخامت کمتر از ۵ میلی‌متر کالای خود را در بورس عرضه کرده و در صورت داشتن مانع در ارائه ضمانت‌نامه به بورس کالا، کالاهای خود را شرط نگهداری وجه کالا تا تحویل، در بورس عرضه و به فروش برسانند.
جعفر سرقینی، معاون معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، مشکل اصلی این بخش را کمبود در تولید ورق فولادی دانست و گفت: این موضوع در شورای رقابت نیز مطرح شد و بر اساس مصوبه شورا حرکت کردیم. همچنین تعرفه واردات ورق را از ۲۰ به ۱۰ درصد کاهش دادیم که متأسفانه این حرکت با افزایش قیمت‌های جهانی هم‌زمان شد و در نتیجه واردات ورق فولاد توجیه خود را از دست داد و این راهکار نتوانست مشکل را برطرف کند.
به اعتقاد وی می‌توان میزان عرضه ورق فولاد در بورس که در حال حاضر حدود ۲۵ درصد از تولید ورق فولاد است را تغییر داد. وی گفت: این موضوع قابل مذاکره و توافق است؛ البته باید به گونه‌ای عمل شود که سیستم به طور کلی دچار اختلال نشود.
وی همچنین پیشنهاد استفاده از سیستم بهین یاب را نیز مطرح کرد. بر اساس اظهارات معاون وزیر صمت سیستم بهین یاب توانسته در حوزه آلومینیوم موفق عمل کند و مشکلات این حوزه را برطرف سازد.
در ادامه حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالا با اشاره به الزام شرکت فولاد مبارکه برای عرضه محصولات خود در بورس کالا از سال ۸۲، تصریح کرد: مصرف‌کنندگان ورق فولاد دو گونه هستند؛ مصرف‌کنندگان دائمی و مصرف‌کنندگان فصلی. برای تأمین نیاز گروه اول قرار شد بخشی از محصول در بورس کشف قیمت شود و بخشی نیز به صورت عرضه در خارج از بورس در اختیار تولیدکنندگان از جمله تولیدکنندگان خودرو، لوازم‌خانگی و غیره قرار گیرد.
وی در رابطه با میزان عرضه فولاد در بورس کالا نیز گفت: میزان عرضه چندین مرتبه با اعتراض فعالان این حوزه تغییر کرده است و امروز در حدود ۴۰ درصد از محصولات تولیدی فولاد مبارکه در بورس و ۶۰ درصد در قالب خارج از بورس عرضه می‌شود. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که قیمت‌های بورس کالا همواره از قیمت‌های جهانی کمتر بوده و حتی به ۲۵ درصد پایین‌تر از قیمت‌های جهانی نیز رسیده است.
به اعتقاد سلطانی‌نژاد برای حل دغدغه مصرف‌کنندگان مستمر باید زنجیره فولاد در بورس حضور داشته باشد. وی گفت: حضور صنایع بالادستی و پایین‌دستی به صورت هم‌زمان در بورس می‌تواند به کشف قیمتی شفاف کمک کرده و به نفع این حوزه باشد.
سلطانی‌نژاد در مورد سیستم بهین یاب نیز گفت: استفاده از این سیستم مناسب است، البته در این حوزه مشکلی وجود دارد؛ بخشی از خریدها به شکل تأمین مالی تجاری انجام و سپس بین تولیدکنندگان عرضه می‌شود. حذف این واسطه‌گری، استفاده از سیستم بهین یاب را عملیاتی خواهد کرد.
محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات در ادامه صحبت‌های مطرح شده پیشنهاد داد: به جای تغییر در میزان عرضه، می‌توان تعرفه واردات ورق فولاد را از ۱۰ درصد پایین‌تر آورد.
در نهایت مقرر شد کارگروهی با حضور دستگاه‌های ذی‌ربط و سندیکای مربوطه تشکیل شود و مشکلات موجود را مطرح و جمع‌بندی کند.