به گزراش روابط عمومی اتاق ایران، بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معدن و صنایع معدنی اتاق ایران در این نشست بخش های مختلف اقتصدی را به پازلی تشبیه کرد که با قرار گرفتن تکه های آن در کنار هم می توان تجلی تصویر اقتصاد توسعه یافته را مشاهده کرد.
وی با تاکید بر نقش کلیدی معدن و میزان ارزآوری آن در اقتصاد و توانایی در جایگزینی صنعت نفت، تصریح کرد: رشد معدن به زیرساخت های ویژه ای نیاز دارد که در مرحله نخست می توان به زیرساخت های حمل و نقلی اشاره کرد. نباید فراموش کنیم که ارتباط بین تولید ناخالص داخلی و بخش حمل و نقل یک ارتباط مستقیم است.
این فعال اقتصادی همچنین به ارائه گزارشی از وضعیت حمل و نقل مواد معدنی در کشور پرداخت. بر اساس آنچه گفته شد در حال حاضر رتبه ایران از منظر خطوط ریلی 45 ، از نظر مسیر جاده ای رتبه 63 و بندرگاهی نیز رتبه 78 در بین کشورهای جهان است.
گفتنی است حمل و نقل از آنجایی که به تغییر مکانی محصولات مربوط می شود بخشی از تولید ارزش افزوده را برعهده دارد که همین موضوع بیانگر میزان اهمیت آن بوده و باعث می شود که در دنیا از این بخش به عنوان صنعت یاد شود؛ حمل و نقل جزئی از زنجیره تولید شناخته می شود.
طبق اظهارات رئیس کمیسیون معدن اتاق ایران در کشورهای پیشرفته از بخش ریلی برای حمل مواد معدنی استفاده می گردد در حالی که در ایران هزینه های حمل ریلی بیش از حمل جاده ای و دریایی است که این مساله به آماده نبودن تجهیزات و زیرساخت های ریلی کشور مربوط می شود. از طرف دیگر آلایندگی این نوع حمل و نقل درمقایسه با دو نوع دیگر آن بسیار کمتر بوده و از نظر اقتصادی توجیه بیشتری دارد اما متاسفانه در ایران شرایط متفاوت بوده و نمی توان از این ویژگی ها در حمل مواد معدنی بهره برد.
این عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران همچنین بی بهره بودن کشور از مزایای راه آهن را عامل بالا رفتن هزینه تمام شده محصولات براورد کرد که غیررقابتی شدن آنها در بازار بین المللی را درپی دارد.
طی مطالعات به عمل آمده مشخص شد که در کشورهای توسعه یافته اقبال به استفاده از راه اهن برای حمل مواد معدنی بیشتر است؛ در این کشورها اطمینان از حمل و نقل، سطح قیمت ها، ظرفیت، مدیریت اطلاعات و مدت زمان جز شاخص هایی هستند که در انتخاب خطوط ریلی در حمل مواد معدنی موثر است.
شکوری در ادامه گزارش خود به وضعیت ایران از نظر قرار گرفتن در مسیر ترانزیرتی اشاره و تشریح کرد: خوشبختانه ایران از این نظر از موقعیت خوبی برخوردار است که متاسفانه نسبت به آن بی توجهی می کند. گسستگی خطوط راه آهن ایران از خطوط راه آهن جهانی موجب شده نتوانیم از این مسیر برای صادرات محصولات خود و یا حتی در بخش ترانزیتی بهره ببریم؛ سال گذشته سهم خطوط ریلی ایران از 11 میلیون ترازیتی که صورت گرفته تنها 7 درصد بوده است.
وی در ادامه با اشاره به صراحت دولت در ناکافی بودن بودجه در ساخت راه آهن جدید و توسعه زیرساختهای ریلی کشور، تاکید کرد: در کنار راه اهن بنادر نیز نقش مهمی در صادرات مواد معدنی دارند. متاسفانه کشور در این بخش نیز با چالش های جدی مواجه بوده و در عین حال تحرک خاصی را از سوی سازمان بنادر در راستای برطرف کردن این معضلات احساس نمی کنیم.
این فعال اقتصادی از دولت خواست که در تکمیل گسستگی بین خطوط ریلی ایران با خطوط ریلی بی المللی اقدامات لازم انجام شود و از طرف دیگر دستگاه ای مربوطه همکاری لازم را برای احداث پایگاه هایی در مراکز معدنی کشور برای نگهداری بهتر مواد معدنی داشته باشند. همچنین توسعه بندر چابهار به عنوان هاب صادرات مواد معدنی در دستورکار قرار گیرد.
شایان ذکر است بخش معدنی کشور برای رسیدن به اهداف سند چشم انداز در حوزه حمل و نقل ریلی باید سهم خود را از 7 درصد امروز به 30 درصد ارتقا دهد که با امکانات و تجهیزات موجود غیرممکن است.
جایگاه صنعت حمل و نقل در زنجیره تولید کلیدی است
امید ملک، رئیس کمیسیون حمل و نقل اتاق ایران نیز با تایید آنچه در این نشست در خصوص چالش های بخش حمل و نقل و زیرساخت های موجود مطرح شد، گفت: در دنیا شاید صنعت نفت، سیمان یا معدن در برخی کشورها نباشد ولی همگی دارای صنعت حمل و نقل هستند چراکه این حوزه در زنجیره تولید بخش مهمی را به خود اختصاص می دهد.
وی اداره امور حمل و نقل و لجستیک توسط دولت را عامل عقت ماندگی این بخش در کشور عنوان کرد و افزود: هنوز در کشور ترمینال حمل مواد معدنی وجود ندارد. بندر شهید رجایی الوده ترین نقطه کشور است ولی صادرات برخی مواد خوراکی هم از طریق همین نقطه صورت می کیرد.
این فعال اقتصادی یاداور شد: باید خردمندانه تر حرکت کنیم. مقرر شده است که حجم قابل توجهی از مواد معدنی افغانستان از طریق خاک ایران به سایر کشورها منتقل شود، سئوال اینجاست که آیا زیرساخت های لازم برای این کار وجود دارد.
کمبود منابع قدرت پیش بینی را از دولت گرفته است
احمدی نماینده وزارت راه و شهرسازی نیز با حضو در این جلسه و در واکنش اظهارات فعالان اقتصادی مبنی بر انچه باید به منظور تحقق اهداف سند چشم انداز انجام شودف تاکید کردم امروز نمی توانیم برای 10 سال اینده برنامه ای را پیش بینی کنیم چون همه این موارد به منابع پولی بستگی دارد و متاسفانه وضعیت منابعی دولت هم شرایط خوبی ندارد.
وی در ادامه با تاکید بر این نکته که باید طرح ها یتوسعه ای را به صورت یکپارچه انجام دهیم و بی توجهی نسبت به آن از نقایص طرح هایی که در کشور تدوین می شود، گفتک زیرساخت های شبکه راه آهن کشور با مشکلات عدیده ای روبروست و دولت هم به این موضوع اذعان دارد.
بر اساس اظهارات احمدی احداث حدود 1000 کیلومتر خط جدید ریلی و 1800 کیلومتر خط دوم ریلی در دستور کار دولت قرار گرفته است که این طرح به 16 هزار میلیارد تومان سرمایه گذاری نیاز دارد.