روسای اتاق های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در مشهد گردهم آمدند و درباره چالش های اقتصادی کشور، با محوریت نوسانات ارزی و تبعات آن برای فعالیت‌های اقتصادی فعالان بخش خصوصی به بحث و تبادل نظر پرداختند.
غلامحسین شافعی رئیس اتاق ایران طی سخنانی در نشست روسای اتاق‌های سراسر کشور با اشاره به چالش‌های اقتصادی کشور و تحولات سیاسی متاثر از برجام گفت: در شرایط کنونی اقتصاد کشور، مسئله مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد سیل خروشان افزایش نقدینگی است که تدبیری برای مهار آن اندیشیده نشده است. بررسی ها نشان می دهد که میزان نقدینگی در کشور تا پایان دیماه سال گذشته، 1463هزار میلیارد تومان بوده است. از این میان، حجم پول 180 هزار و 160 میلیارد تومان و حجم شبه پول 1282 هزار و 960 میلیارد تومان برآورد شده است. حال سوال اینجاست که باید با این کوه بزرگ چه کنیم؟
وی تاکید کرد: حاصل اصلی تداوم این وضعیت، به گروگان گرفتن اقتصاد ایران در سال های اخیر و نابودی تولید در سال های آتی خواهد بود.
وی از تجارب ایران در موضوع چالش های ارزی طی سالیان گذشته گفت و یادآور شد: ما در سال های 1372 و 1391، مشابه این شرایط را از سر گذراندیم؛ البته شرایط امروز قدری فرق می کند و در مجموع وضعیت امروز ما تکرار اشتباه تلقی می شود.
فعالیت کمیته ارزی اتاق ایران
شافعی به تشکیل کمیته ارزی در اتاق ایران به موازات اوج گرفتن نوسانات و چالش های ارزی کشور نیز اشاره کرد و گفت: متاسفانه دولت در بزنگاه های خاص اقتصادی نظیر آنچه در حوزه ارزی تجربه می کنیم، از بخش خصوصی نظرخواهی نمی‌کند و و رویه مدنظر خود را پیش می‌برد.
رئیس اتاق ایران گفت: کمیته ارزی جلساتی با بدنه دولت، بانک مرکزی و مجلس داشته و حتی نظرات و جمع بندی های آن مورد تایید جمعی از نمایندگان مجلس قرار گرفته است و مقرر شد به واسطه اهمیت و حساسیت موضوع، هر دو هفته یک بار با وکلای مردم جلساتی داشته و مباحث این حوزه را بررسی کنیم.
غلامحسین شافعی تاکید کرد: شرایط حاکم بر بدنه اقتصادی کشور به افزایش ضریب بی اعتمادی و نااطمینانی و همچنین خروج عظیم سرمایه ها منجر خواهد شد. تک نرخی شدن ارز با رقم تعیینی 4هزار و 200تومان از سوی دولت، تقاضا را برای دریافت ارز تا حد زیادی افزایش داده و مشکلات متعددی را رقم زده است.
وی اذعان کرد: عده ای از فعالان اقتصادی تاکید دارند که اتاق ایران باید نسبت به رویه های موجود واکنش لازم را داشته باشد؛ این موضوع مورد تاکید ما نیز هست و پیگیری می شود اما در چارچوب منطقی خود.
شافعی از اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران خواست تا به ظرفیت کمیته ارزی توجه ویژه داشته باشند و در ارائه آرا و نظراتشان، همراهی لازم را صورت دهند.
سیاست ارزی دولت در عمل اشتباه بود
محمدرضا انصاری، نایب‌رئیس اتاق ایران، که مسئولیت راهبری کمیته ارزی را بر عهده دارد نیز در خصوص اقدامات صورت گرفته در چارچوب این کمیته گفت: بعد از صعود غیرعادی ارز در بازار داخلی، بنا به تصمیم و دستور ریاست اتاق این کمیته تشکیل شد. تاکنون حدود 45ساعت جلسات تخصصی با کارشناسان داخلی و خارجی اتاق داشته ایم و آرای صاحبنظران در این رابطه جمع بندی شده است.
وی ادامه داد: تلاش کردیم تا دستورالعمل 29ماده ای که در حوزه ارزی ارائه شده را اصلاح کنیم اما به واسطه نواقص متعددی که بر این بحث وارد بود، حل و فصل این موضوع هنوز ممکن نشده است.
وی به جلسات متعددی اشاره کرد که حول موضوع ارز در سطوح مختلف دولتی، بانک مرکزی و مجلس برگزار شده و خاطر نشان کرد: در گفت‌وگوهایی که با بدنه دولت داشتیم متوجه شدیم که آن‌ها کاملا امیدوار بودند با تعیین نرخ 4هزار و 200تومان برای دلار قادر به کنترل بازار و عرضه و تقاضا باشند اما این رویکرد در عمل، رویکردی اشتباه بود؛ چرا که ارز راه خود را در پیش گرفت و شرایط دیگری رقم خورد. از طرفی بازار نشان داد که قابل کنترل نیست و حتی برخوردهای صورت گرفته نیز نهایتا مراکز آن را به دیگر نقاط شهر منتقل کرد.
وی ماحصل تلاش های کمیته ارزی اتاق ایران را تدوین بیانیه ای دانست که آرا و نظرات بخش خصوصی را شفاف و صریح در موضوعات ارزی به زودی مطرح خواهد کرد.
احتمال تقلب در بازار ارز
مسعود خوانساری، نایب رئیس اتاق ایران و رئیس اتاق تهران نیز طی سخنانی در این نشست گفت: بزرگ‌ترین مشکل بعد از انقلاب این است که فکر می‌کنیم اگر قیمت ارز افزایش پیدا کند، یعنی شرافت کشور زیر سؤال رفته است. یکی از عوامل عقب افتادن اقتصاد همین است؛ درحالی‌که اگر اجازه دهیم نرخ ارز متناسب با نرخ تورم لحاظ شود این اتفاقات رخ نمی‌دهد.
وی مشکل دیگر را نبود ظرفیت برای جابه جایی اسکناس دانست و متذکر شد: متاسفانه رویکرد دولت برای کنترل قیمت ارز در نرخ4هزار و 200تومان ممکن نیست و در حال حاضر شاهد رشد چشمگیر تقاضا هستیم و بیم تقلب نیز در این بخش می رود. افزایش تقاضا برای کارت های بازرگانی نگرانی هایی را برای سوءاستفاده در این بخش شکل داده است.
او حذف شبکه صرافی از بازار ارز را عامل دیگری برای پیچیده شدن شرایط موجود دانست و عنوان کرد: صرافی های ما در سال های گذشته ارتباطاتی را در کشورهای مختلف ایجاد کرده بودند اما شبکه بانکی اطلاعات و ارتباطات کافی را برای جایگزینی این بخش ندارد.
در ادامه این نشست، دیگر روسای اتاق های استانی به بیان دغدغه فعالان اقتصادی در بخش‌های مختلف صنعت، کشاورزی و خدمات پرداختند. آن ها خواستار توجه دولت به نقش و ظرفیت بخش خصوصی در این حوزه شدند و بر اهمیت نظرخواهی از اتاق ایران در موضوعات مختلف مرتبط با اقتصاد کشور، به خصوص در زمینه ارز شدند.