رئیسجمهور در دیدار صمیمی با جمعی از اساتید و فعالان اقتصادی با بیان اینکه اگر کنار هم باشیم، هر تحریمی را به فرصت تبدیل خواهیم کرد، گفت: بخش خصوصی قادر است حربه تحریم را خنثی و فرصت سازی کند. روحانی همچنین بر لزوم اولویت و اطمینان دادن به سرمایهگذاران ایرانی داخل و خارج کشور تأکید کرد.
رویس جمهور با بیان اینکه دولت یازدهم از آغاز کار بخش قابلتوجهی از تمرکز خود را صرف مسأله اقتصاد کرد، گفت: دولت از ابتدا رسیدگی به مسائل حوزه سیاست داخلی، سیاست خارجی، مسائل فرهنگی و دیگر مسائل را نیز مورد توجه قرار داد، اما ازآنجاکه وضعیت اقتصاد کشور، عادی نبود، دولت تمرکز زیادی را صرف مسائل بخش اقتصاد کرد تا بتوانیم وضعیت را در این حوزه به حالت عادی بازگردانیم.
حجتالاسلاموالمسلمین حسن روحانی شامگاه یکشنبه در دیدار صمیمی با جمعی از اساتید و فعالان اقتصادی با اشاره به اینکه برای پیشرفت، باید همزمان از سرمایهگذار خارجی و صادرات ملی حمایت شود، افزود: به سرمایهگذاران ایرانی داخل و خارج کشور، باید اولویت و اطمینان خاطر داد.
رئیسجمهور با اشاره به اینکه در این راستا در بعضی از زمینهها موفقیتهای خوبی به دست آوردیم و در بعضی زمینهها موفقیتها در سطح متوسط بود، ادامه داد: با توجه به نیاز کشور و تبیین برنامههای بلندمدت برای دستیابی به رشد اقتصادی 8 درصد، نیاز به جذب سرمایه قابلتوجهی داشتیم؛ در 4 سال دولت یازدهم بهطور متوسط بیش از 4 درصد رشد اقتصادی سالیانه داشتیم که اگرچه خوب بود اما با هدفگذاری انجام شده فاصله داشت، اما در زمینه سرمایهگذاری و جذب سرمایه برآیند کلی منفی بود و رقم جذب سرمایهگذاری در این 4 سال منفی 1.8 دهم درصد بود.
روحانی اظهار داشت: در زمینه اشتغال دولت توفیقات نسبی داشت و بهعنوانمثال رقم اشتغال خالص ایجادشده در سال گذشته اندکی کمتر از 800 هزار شغل بود، اما بااینوجود، بازهم در زمینه رفع بیکاری جوانان، آمارها وضعیت خوبی را نشان نمیدهند و نیاز به تلاش بیشتری داریم.
رئیسجمهور با بیان اینکه دولت از ابتدا توجه زیادی را صرف بهبود اقتصاد و معیشت مردم کرد، ادامه داد: دولت در این زمینه هم به تولید و رشد شتابان اشتغالزا توجه کرد و هم در زمینه عدالت در توزیع و گسترش عدالت اجتماعی و فقرزدایی، گامهای خوبی برداشت و اجازه نداد یکی از این دو فدای دیگری شود.
روحانی تصریح کرد: تلاش ما این بود که ماشین اقتصاد کشور را که از ابتدای کار مشکلاتی داشت به تحرک انداخته و اشکالات آن را نیز تا حدودی اصلاح کنیم. در این راستا مسیری را ترسیم کرده بودیم که امروز مجبوریم مقداری در آن تغییر دهیم و باید مراقب باشیم چراکه موانع راه بیشتر از گذشته خواهد بود.
رئیسجمهور خاطرنشان کرد: ما در سالهای 90 و 91 دچار یک تحریم بزرگ شدیم، اما نتوانستیم از آن تجربه تحریم استفاده خوبی بکنیم و در داخل کشور، متأسفانه رانت و فساد به وجود آمد. بجای استفاده مناسب از فرصتها بخشها و نهادهایی را وارد اقتصاد کردیم، به خیال اینکه میتوانیم با کمک آنها مسائل اقتصاد را حل کنیم. شرایط در بخش واردات ما مناسب نبود، از همین رو امروز باید حواسمان را بیشتر جمع کنیم تا کالاهایی که در بخش تولید، نقش و تأثیری نداشته و مورد مصرف عامه نیستند، در اولویت واردات نباشد.
روحانی با تأکید بر اینکه باید امروز از تجربه تحریم در سالهای 90 و 91 استفاده کنیم، گفت: البته امروز شرایط مثل سالهای 90 و 91 نیست، چراکه آن زمان ما از سوی سازمان ملل و بر اساس قطعنامههای شورای امنیت تحت یک تحریم عمومی، از جانب همه کشورها بودیم و در ظاهر منزوی شده و در صحنه سیاسی تنها مانده بودیم؛ اما امروز، این طرف مقابل و بدخواه ماست که منزوی شده است.
رئیسجمهور اضافه کرد: امروز بهجز چند کشور، اکثریت قاطع کشورها، بدخواهی آمریکا در مقابل ایران را محکوم کرده و جمهوری اسلامی ایران از یک حمایت حقوقی بینالمللی و پشتوانه گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی برخوردار است و این موضوع اثبات ادعاها علیه جمهوری اسلامی ایران را سخت میکند.
روحانی اظهار داشت: البته بااینوجود باید از فرصت پیش رو بهدرستی استفاده کنیم؛ امروز شرایط تغییر کرده و اگر درست عمل کنیم، میتوانیم از این شرایط تغییر یافته به نفع کشور استفاده کنیم.
واگذاری بنگاههای دولتی به بخش خصوصی واقعی
رئیسجمهور تصریح کرد: اولین زمینهای که باید به آن ورود کنیم، واگذاری تصدی بنگاههاست. به یک بخش خصوصی فعال نیاز داریم تا حربه اصلی فشار آمریکا را از دست آن خارج کند. آمریکاییها امروز و در ظاهر مدعی هستند که قصدشان فشار به دولت ایران و کمک به مردم ایران است و اگر ما یک بخش خصوصی فعال داشته باشیم این حربه از دست آمریکا خارج خواهد شد، چراکه فشار به بخش خصوصی کشورمان برای آنها سختتر از به فشار به بخش دولتی است.
روحانی با تأکید بر آینه بخش خصوصی باید بهطورجدی وارد صحنه شود، خاطر نشان کرد: البته دولت هم باید به بخش خصوصی کمک کند و در این زمینه باید به تولیدکنندگان اطمینان لازم را بدهیم تا بتوانند از منابع ارزی صندوق توسعه ملی استفاده کنند.
رئیسجمهور با اشاره به اینکه در ستاد اقتصادی دولت نظر جمع کارشناسان و صاحبنظران اقتصاد اعمال میشود، گفت: معتقدم باید به نظر جمع عمل کنیم. بهعنوانمثال در زمینه قیمت ارز معتقدم حداقل قیمت قطعی ارز را تا پایان دولت دوازدهم مشخص باشد که مثلاً در هر سال چه میزان تغییر خواهد داشت. درهرصورت تأکید دارم که به بخش خصوصی و حداقل به بخش تولید در زمینه قیمت ارز در سالهای آینده اطمینان بدهیم تا بتوانند راحتتر از منابع ارزی صندوق توسعه استفاده کنند.
روحانی با بیان اینکه باید بخش خصوصی واقعی را وارد عرصه بنگاهداری کنیم، افزود: یکی از کارهای مهمی که مرحوم آیتالله هاشمی رفسنجانی بعد از جنگ انجام داد، همین تقویت بخش خصوصی بود و پسازآن نیز مقام معظم رهبری با تدوین و ابلاغ سیاستهای کلی خصوصیسازی اجرای آن را بهشرط اجرای صحیح، انقلاب اقتصادی توصیف کردند؛ اما متأسفانه نتیجه اجرا این شد که ما عملاً یکسری نهادهای غیرتخصصی را به میدان آوردیم و بنگاههای تخصصی را در اختیار آنها قرار دادیم که مشکلات زیادی را هم ایجاد کرد.
رئیسجمهور اظهار داشت: امروز فرصت مناسبی در اختیار ماست و در جلسات دولت و دیگر جلساتی که مسئولان حضور دارند، همواره به دستگاهها تأکید میکنم که باید بنگاههای زیرمجموعه خود را هر چه سریعتر واگذار کنند و حتی برای بعضی از آنها زمان تعیین کردهام تا در سالهای 97 و 98 بنگاه تحت نظر خود را به بخش خصوصی واقعی واگذار کنند.
روحانی تصریح کرد: در روزهای اخیر اولین جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی قوای سهگانه نیز با نظر مقام معظم رهبری و بهمنظور بررسی مسائل پیشروی واگذاری بنگاههای دولتی به بخش خصوصی واقعی تشکیل شد.
رئیسجمهور خاطر نشان کرد: مسأله دوم پس از واگذاری تصدیگریهای دولتی برونگرایی است. وقتی الگوی رشد سایر کشورها را میبینیم، درمییابیم که تا وقتیکه سیاست برونگرایی را در پیش نگرفتند و دروازههای اقتصاد ملیشان را به روی جهان باز نکردند، موفق نبودند.
روحانی گفت: سیاست کلی نظام یک تصمیم و یک جمله است و تفصیل ندارد، اگر این تصمیم را گرفتیم و اجرا کردیم، میتوانیم کشور را متحول کنیم.
رئیسجمهور با اشاره به اینکه بخش خصوصی باید فعالتر از گذشته در عرصه اقتصاد کشور حضور داشته باشد، گفت: همواره به دوستان خود در دولت گفتهام و میگویم که با بخش خصوصی مشورت کنید، چراکه شما بهواسطه تحصیلات دانشگاهی و حضور در پستهای مدیریتی امروز در این سمتها قرار دارید و این فرق دارد با کسی که خودش در صحنه تجارت و کار حضور داشته و تمام تجارب را کسب کرده است.
روحانی با تأکید بر اینکه باید از تجربه بخش خصوصی استفاده کنیم، اظهار داشت: در زمینه طرح نوسازی بافتهای فرسوده هر چه قدر با دولتیها جلسه داشتیم نتوانستیم به نتیجه برسیم و در نهایت از بخش خصوصی دعوت کردیم و از آنها راهحل خواستیم و وقتی آنها پیشنهادهای خود را ارائه کردند، دیدیم که حرف آنها درست و حتی معکوس آن چیزی بود که مسئولان بخش دولتی میگفتند.
نباید اجازه دهیم اشتباهات سال 90 و 91 در اقتصاد کشور تکرار شود
رئیسجمهور با اشاره به تسهیلات دولت برای سرمایهگذاران و خریداران مسکن در بافت فرسوده، گفت: بخش خصوصی میتواند در زمینه برونگرایی نیز نقش بسزایی ایفا کند و میبایست پیشنهادهای خود را در راستای چگونگی افزایش صادرات کشور، ارائه کند.
روحانی با اشاره به اینکه دولت در راستای توسعه همکاریها با کشورهای مختلف و همسایگان برنامهریزی و تلاشهای گستردهای کرده است، اظهار داشت: انعقاد قرارداد با اتحادیههای منطقهای و همکاریها و تجارت با سایر کشورها بهوسیله پول ملی در این راستا بوده و امور را تسهیل میکند.
رئیسجمهور تأکید کرد: ما باید صادرات را افزایش دهیم وگرنه کشور پیشرفت نمیکند و باید دروازهها را نیز برای حضور سرمایهگذاران بگشاییم.
روحانی افزود: متأسفانه امروز برخی از اینکه بعضی شرکتهای خارجی نمیتوانند در ایران سرمایهگذاری کنند، خوشحال هستند و با خوشحالی اعلام میکنند که فلان شرکت از ایران رفته است و تصور میکنند که اگر یک شرکتی برود، دوباره نوبت به آنها خواهد رسید؛ درحالیکه نباید اجازه دهیم اشتباهات سال 90 و 91 در اقتصاد کشور تکرار شود.
رئیسجمهور با اشاره بهضرورت توجه به بهبود محیط و فضای کسبوکار، گفت: با بهبود محیط کسبوکار سرمایه داخلی و خارجی و ایرانیان مقیم خارج از کشور، جذب خواهد شد و اگر بتوانیم به سرمایهگذار ایرانی، نسبت به سرمایهاش اطمینان بدهیم، بسیار حائز اهمیت است.
روحانی اظهار داشت: یکی از مواردی که در جلسه اقتصادی سه قوه دنبال میکنیم این است که ایرانیهایی که خارج از کشور هستند، بتوانند، بیایند و در کشور سرمایهگذاری کنند.
رئیسجمهور اظهار داشت: متأسفانه برخی از مقررات مانع رشد اقتصادی هستند و باید این مقررات را از میان برداریم و برخی مقرراتی که نیاز داریم را ایجاد کنیم.
روحانی خاطر نشان کرد: اگر همه دستبهدست هم بدهیم و با هم مشارکت و همکاری داشته باشیم، تحریم میتواند به نفع ما باشد و اگر از هم فاصله بگیریم، تحریمها میتوانند به ضرر ما تمام شوند.
رئیسجمهور تأکید کرد: باید از تجربه هم استفاده کرده و یکدیگر را یاری کنیم و بخش خصوصی میتوان با تلاش خود حربه اقتصادی دشمن را کُند کند تا بتوانیم از این مسیری که امروز کمی دشوار شده عبور کرده و تحریم را به فرصت تبدیل کنیم.
لزوم جلوگیری از انحراف سرمایه به بخشهای غیرمولد
پیش از سخنران رئیسجمهور، غلامحسین شافعی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با تقدیر از موضعگیری هوشیارانه دولت در مقابل خروج آمریکا از برجام و بیان اینکه مردم و بخش خصوصی از این تصمیم حمایت خواهند کرد، بر لزوم اعتماد بیشتر به منابع، ظرفیتها و فرصتهای داخلی کشور و جلوگیری از فرار یا انحراف سرمایه به بخشهای غیرمولد اقتصادی تأکید کرد و گفت: حضور دولت در مدیریت بازار ارز، بسیار قابلتقدیر است و بخش خصوصی آمادگی دارد تا پیشنهادهای لازم در این راستا را ارائه کند.
رضا خیامیان، رئیس هیأت مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران نیز با اشاره به توانمندی بالای صنعت نفت کشور بهویژه در سطوح پاییندستی، اظهار داشت: بخش خصوصی در صنعت نفت بهطور کامل آماده تأمین تمام نیازهای کشور است و این نتیجه اعتماد به جوانان و صنعتگران ایرانی است.
وی اظهار داشت: باید بخش خصوصی واقعی با شفافیت بیشتر در فضای کسبوکار بیشازپیش حمایت شود.
علی فاضلی، رئیس اتاق اصناف ایران هم با بیان اینکه برای حل مشکلات اقتصادی کشور بهویژه در شرایط جدید همه باید دستبهدست هم دهیم، گفت: اگر سیاستهای اصل 44 در سالهای گذشته بهتدریج و بهخوبی اجرا میشد، امروز با بسیاری از مشکلات مواجه نبودیم.
وی با پیشنهاد تشکیل کمیته مشترک سه اتاق کشور، برای بهبود و تسریع فرآیند واگذاری بنگاههای دولتی به بخش خصوصی، خواست که به تأمین سرمایه در گردش نظام توزیعی کشور بیشازپیش کمک شود.
فرشاد مؤمنی، عضو هیأت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در این دیدار با بیان اینکه اقتضائات شرایط جدید، برنامههای ویژهای برای افزایش تقویت بنیه تولید ملی میطلبد، خواستار تلاش دولت و نهادهای ذیربط در راستای ایجاد محدودیت برای واردات کالاهای لوکس و تجملی، مبارزه قاطع با فساد، قاچاق، رانت و عدم شفافیت در مناسبات اقتصادی و بسط فرصتهای شغلی مولد در کشور شد.
محمدرضا انصاری، رئیس شورای هماهنگی تشکلهای مهندسی، صنفی و حرفهای کشور نیز استفاده مناسب از ظرفیتهای تبصره 19 قانون بودجه برای طرحهای نیمهتمام را موجب جهش قابلتوجه در اشتغال، عنوان کرد و اظهار داشت: بخش خصوصی آمادگی لازم برای همراهی در اجرای بهینه طرح نوسازی بافتهای فرسوده را دارد.
همچنین بهمن عبداللهی، رئیس اتاق تعاون ایران، با اشاره به سیاست اخیر دولت در یکسانسازی نرخ ارز، آن را موردحمایت و باعث ثبات در محاسبه نرخ تمامشده عنوان کرد و افزود: برای توانمندسازی بخش خصوصی و تعاونی باید با استفاده از منابع قانونی از جمله در زمینه واگذاری بنگاهها، این بخشها حمایت شوند.
همچنین خانم فریال مستوفی، رئیس کمیسیون سرمایهگذاری اتاق ایران نیز با تأکید بر اینکه بخش خصوصی آمادگی دارد و باید سکاندار اقتصاد کشور باشد، گفت: اتاق ایران با همکاری مراجع تخصصی بینالمللی، در حال تدوین شاخصهایی برای شفافیتهای بیشتر در اقتصاد ملی است.