طی دیدار رئیس اتاق ایران و مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی که با حضور معاونان اتاق انجام شد، ملی شدن پروژه ISPX و همکاری با یونیدو در این حوزه مورد تأکید قرار گرفت. به باور بخشخصوصی اگر بتوانیم در قالب این پروژه به سازمان یونیدو بپیوندیم، پیمانکاران صنعتی کشور که در بانک اطلاعاتی ثبت شدهاند، قادر خواهند بود با معرفی خود به صورت جهانی، فعالیتهای بینالمللی خود را توسعه دهند.
باید توجه داشت که این پروژه یکی از پروژههای توسعهای سازمان ملل و یونیدو بوده و بر اساس تجربیات موفق شرکتهای بزرگ چندملیتی و همچنین کشورهای توسعهیافته ایجاد شده است.
به طور کلی در هر کشور یک سازمان متولی اجرای پروژه میشود و در صنایعی که آن کشور دارای مزیت است، فعالیت میکند؛ در ایران حدود 10 مزیت شناسایی شده است.
بر اساس پروژه توسعه نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ایران (ISPX)، سازمانی غیرانتفاعی زیر نظر دولت یا بخش خصوصی تشکیل میشود و با ایجاد بانک اطلاعاتی تمام پیمانکاران صنعتی و همچنین کارفرمایان بزرگ ملی و بینالمللی و ایجاد ارتباط بین این دو گروه زمینه توسعه کسبوکارهای کوچک و متوسط و در نتیجه افزایش توان صادراتی آنها و همچنین افزایش اشتغال را فراهم میکند.
بر اساس متدولوژی یونیدو در راهاندازی پروژه ISPX سازمان متولی و حمایت گر این پروژه باید علاوه بر ایجاد بانک اطلاعاتی کامل و معتبر از تمام پیمانکاران و کارفرمایان، نسبت به آموزش شرکتهای پیمانکار، ایجاد بازارهای جدید ملی و بینالمللی، ایجاد زیرساختهای حضور در نمایشگاههای داخلی و خارجی، برقراری ارتباط با صاحبان تکنولوژیهای برتر در سطح بینالمللی به منظور انتقال دانش و تکنولوژی و غیره نیز اقدام کند.
در ایران سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی این پروژه را به صورت پایلوت در استان اصفهان در سال 1386 شروع کرد و ادامه اجرای آن را در سطح استان از سال 1392 به اتاق اصفهان واگذار کرد.
سازمان از سال 1394 سعی کرد اجرای این پروژه را در سطح ملی دنبال کند و بر همین اساس طی دو سال مطالعه 10 مزیت بزرگ پیمانکاری کشور را شناسایی و برنامهریزی اجرای آن را انجام داد. همچنین برای اجرای این پروژه، تفاهمنامهای با اتاق ایران در سال 1395 امضا کرد.
طی سال 1396 مراحل و روش اجرایی این پروژه در جلسات متعددی توسط اتاق و سازمان بررسی و در نهایت تفاهمنامه تخصصی به همراه آئیننامه آن تهیه و مقرر شد این پروژه طی دو سال با همراهی اتاق و سازمان پیش برود و بعد از دو سال (انتهای سال 1398)، اجرا این پروژه به طور کامل به اتاق ایران منتقل شود.
بر اساس مفاد تفاهمنامه، دفتر مرکزی آن در اتاق ایران تشکیل و اعضای آن و همچنین اعضای شورای راهبردی و سیاستگذاری این پروژه از هر دو طرف مشخص شدند.
از طرف اتاق ایران در شورای راهبردی محمدرضا خباز و محسن چمنآرا و از طرف سازمان نیز معاون صنایع کوچک و مدیر توسعهای سازمان انتخاب و معرفی شدند. در دفتر مرکزی نیز از طرف اتاق بابک ولی زاده به عنوان عضو و مسئول دفتر فنی و مرکزی پروژه معرفی شد. از طرفی به منظور بهرهگیری از تجربیات اتاق اصفهان یک نماینده از طرف این اتاق به عضویت دفتر مرکزی در آمد.
در حال حاضر 10 حوزه پیمانکاری فرعی در ایران شناسایی شده است و دفاتر ISPX در این حوزهها فعالیت خود را شروع کردهاند. طبق برنامهریزی انجام شده این دفاتر در طی سال جاری باید به اتاقهای بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی منتقل شوند. حوزههای دهگانه تعیین شده، شامل تجهیزات پتروشیمی و پالایشگاهی/ دبیرخانه ملی و متولی اصلی استان البرز، تجهیزات نفت و گاز / دبیرخانه ملی و متولی اصلی استان خوزستان، تجهیزات برق و نیروگاهی / دبیرخانه ملی و متولی اصلی استان یزد، تجهیزات صنایع ریلی/ دبیرخانه ملی و متولی اصلی استان مرکزی، تجهیزات صنایع معدنی و سیمانی/ دبیرخانه ملی و متولی اصلی استان کرمان، تجهیزات مجتمعهای فلزی/ دبیرخانه ملی و متولی اصلی استان اصفهان، ساخت قطعات، ماشینآلات و تجهیزات صنعتی/ دبیرخانه ملی و متولی اصلی استان آذربایجان شرقی، قطعات خودرو سبک/ دبیرخانه ملی و متولی اصلی استان خراسان رضوی و ساخت قطعات و ماشینآلات کشاورزی/ دبیرخانه ملی و متولی اصلی استان فارس، میشود.
علیرضا اشرف، دبیرکل اتاق ایران با تشریح فعالیتهایی که تاکنون انجام شده، تأکید کرد: اتاق ایران به دنبال ملی کردن این پروژه بوده و تمام تلاش خود را در این راستا خواهد کرد. از طرفی معتقد است که باید زمینه پیوستن به سازمان یونیدو را فراهم کنیم.
وی ادامه داد: اگر این پروژه را مانند سایر کشورها به صورت بینالمللی دنبال کنیم، نتایج خوبی را در راستای جهانی شدن اقتصاد کشور کسب خواهیم کرد.
صادق نجفی، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی نیز با تأیید آنچه مطرح شد، گفت: ملی شدن پروژه و پیوند با یونیدو دو موضوعی هستند که میتوان روی آنها کار کرد و نسبت به آنها تصمیم گرفت. شورای راهبردی موظف است مطالعات لازم را انجام دهد و نتیجهگیری کند. اگر یونیدو بتواند در این مسیر نقشآفرین باشد، از پیوستن به آن استقبال میکنیم.
وی با بیان اینکه در حال حاضر بالغبر 92 درصد صنایع کشور کوچک هستند، تصریح کرد: سازمان در تلاش است جدیتر از گذشته بر وضعیت این صنایع تمرکز کند و آنچه نباز دارند را فراهم سازد. امروز نزدیک به 5 هزار واحد صنعتی کوچک و متوسط فعالیت هستند که تجهیزات و مواد اولیه خود را از طریق واردات تأمین میکنند. این حجم از صنعت کشور باید مورد توجه قرار گرفته و زمینه تسهیل فعالیت آنها را فراهم کنیم.
معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت، از اختصاص تسهیلات ارزانقیمت برای بنگاههای کوچک و متوسط خبر داد و ثبت آنها در بانک اطلاعاتی ISPX را فرصتی برای حضور پررنگتر آنها در عرصه اقتصاد دانست و ادامه داد: در گذشته توجه وزارتخانه تنها معطوف بر تأسیس شهرکهای صنعتی جدید در مناطق مختلف کشور بود. امروز این نگاه تغییر کرده و به جد معتقدیم راهاندازی شهرکهای جدید نتیجهای جز اتلاف منابع ندارد. بنابراین تمرکز خود را بر توسعه واحدهای کوچک گذاشته و تلاش میکنیم این حوزه را فعالتر کنیم.
در ادامه غلامحسین شافعی، رئیس اتاق ایران از تغییر رویکرد وزارتخانه و سازمان متولی صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی استقبال کرد و گفت: در گذشته پارلمان بخش خصوصی نسبت به تلاش این سازمان در ایجاد شهرکهای جدید انتقاد داشت. البته این انتقاد را در مورد برگزاری انواع نمایشگاهها در استانهای مختلف آن هم با پسوند بینالمللی داشته و دارد؛ رقابت بین استانها در برگزاری نمایشگاه، اقدامی آسیبزا به اقتصاد کشور است چراکه نتیجه آن تنها هدر رفت منابع خواهد بود.
وی افزود: البته همین وضعیت را در مورد ایجاد بنادر خشک نیز داریم که باید با آن برخورد شود.
رئیس پارلمان بخش خصوصی کشور در مورد تفاهم بین اتاق ایران و سازمان صنایع کوچک نیز گفت: این اقدام باید به صورت ملی دنبال شود و در پی آن هستیم که تمام بندهای مندرج در تفاهمنامه را اجرایی کنیم.
پروژه ISPX در کنار راهاندازی بانک اطلاعاتی، بازاریابی، بهینه کاوی و توانمندسازی واحدها را بر عهده دارد و تاکنون در حدود 700 پیمانکار در این پروژه به ثبت رسیدهاند.