نخست وزیر هندوستان همراه با هیاتی اقتصادی به ایران آمد تا مذاکرات دیپلماتیک و اقتصادی میان دو کشور وارد مراحل تازه‌ای شود.
ناریندرا مودی، عصر روز یکشنبه در بدو ورود به ایران یک توئیت به زبان فارسی منتشر کرد و در آن نوشت: «وارد ایران شدم. سرزمینی که با آن پیوندهای تمدنی داریم. امیدوارم بتوانیم همکاری های اقتصادی میان کشورهایمان را تقویت نماییم.»
تاکید نخست وزیر هند بر همکاری های اقتصادی در اولین اظهار نظر خود در مورد سفر به ایران، نشان می‌دهد که این سفر اهمیت اقتصادی بالایی دارد.
هند از اصلی ترین شرکای تجاری ایران به شمار می‌رود.
ناریندرا مودی نخست وزیر هند بنا به دعوت رسمی حسن روحانی رییس جمهور کشورمان به ایران می‌آید. در جریان این سفر تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای همکاری مهمی بین دو کشور امضا خواهد شد.
تفاهم‌نامه ترانزیتی میان ایران، هند و افغانستان از مهمترین توافقات است که در جریان این سفر نهایی خواهد شد.
هیات تجاری هندوستان که همراه با نخست وزیر این کشور راهی ایران می‌شود، سه‌شنبه در اتاق ایران حاضر خواهند شد تا در نشست تجاری مشترک ایران و هند شرکت کنند و مذاکرات بخش خصوصی دو کشور پیگیری شود.
سفر ناریندرا مودی به ایران نخستین سفر نخست وزیر هند به ایران در 14 سال گذشته است. هند از بزرگترین خریداران نفتی ایران است که بدهی بیش از 6 میلیارد دلاری بابت خرید نفت در دوران تحریم به ایران دارد. اخیرا ساز و کاری برای پرداخت این بدهی با ارز یورو نهایی شده و پرداخت اولین قسط آن از طریق هالک بانک ترکیه در آستانه این سفر انجام شده است.
سطح تجارت ایران و هند
آمارهای رسمی گمرک ایران از تجارت با هند نشان می‌دهد که در سال 94 به غیر صادرات نفت به این کشور در بخش تجارت کالاهای غیرنفتی شامل محصولات پتروشیمی و میعانات گازی هم ایران دارای تراز تجاری مثبت با هند است.
مجموع وارد ایران از هند در سال 94 معادل یک میلیارد و 994 میلیون دلار بوده است در حالی که صادرات ایران به هند در مدت 2 میلیارد و 529 میلیون دلار بوده است. این آمار نشان می‌دهد که تراز تجاری ایران و هندوستان به میزان 535 میلیون دلار به نفع ایران بوده است.
هند از شرکای اصلی تجاری ایران بشمار می‌رود و معمولا در جمع 5 شریک اصلی تجاری ایران است.
برنامه‌های نخست وزیر هند در ایران
معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه، نیز اهداف سفر راهبردی نخست‌وزیر هند به ایران را تشریح کرده است.
ابراهیم رحیم‌پور به خبرنگار صدا و سیما، گفته است: هند در دنیا و به‌خصوص در آسیا یک پدیده نوظهور اقتصادی است و پس از چین مسیر «رشد اقتصادی» خوبی را طی می‌کند. جمعیت و وسعت هند بازار خوبی برای کالاهای ماست و در دوران تحریم نیز شریک دوم تجاری ما بوده است.
وی تاکید کرد: البته هند واردکننده دوم نفت از ایران است و همین مسیر را در دوره پس از تحریم ادامه خواهیم داد. پس از رفع تحریم‌ها، کشورهای مختلف از جمله قدرت های مهم آسیا برای حضور در ایران ابراز علاقه کرده‌اند، و کشورهای باقیمانده آسیایی مثل ژاپن و اندونزی نیز در طول تابستان به ایران خواهند آمد.
وی با بیان اینکه هند هیچ گاه در ایران سرمایه‌گذاری نکرده است، گفت: با سفر آقای «ناریندرا»، هند درپروژه‌های مختلف همکاری خواهد کرد، که از جمله آن انعقاد قرارداد سه جانبه ترانزیتی بین ایران، افغانستان و هند است که به امضای سه «وزیر راه» کشورهای یادشده خواهد رسید.
سفیر پیشین ایران در هند افزود: با انعقاد این قرارداد، افغانستان به عنوان کشور احاطه‌شده در خشکی می‌تواند از مسیر ایران به بندرهای ما دسترسی داشته باشد و هند نیز به عنوان یکی از شرکای اقتصادی افغانستان از این مزیت استفاده خواهد کرد.
وی اظهار داشت: هر چند انعقاد این قرارداد به نفع ایران، هند و افغانستان است اما در نگاه کلان به نفع منطقه خواهد بود و به ضرر کشور دیگری نیست.
رحیم‌پور افزود: هشت کشور اطراف ایران در خشکی احاطه شد‌ه‌اند و ایران سخاوتمندانه مسیر خود را در اختیار آنها می‌گذارد البته این کار منافع مالی خوبی هم برای ایران دارد و این مسیر موهبتی الهی برای ماست.
پروژه‌هایی که هندی‌ها اجرا می‌کنند
وی برخی از پروژه‌هایی را که قرار است هند در آن فعال باشد، به این شرح بیان کرد:
- فاز یک چابهار؛
- فروش ریل که ما به آن نیاز داریم و این کار با اعتباری که داده‌اند شروع شده است؛
- خط راه‌آهن چابهار - زاهدان، در این خصوص هم مذاکرات خوبی شده ولی هنوز نهایی نشده است اما چون این خط راه‌آهن در ترانزیت از افغانستان به هند و بالعکس می‌تواند به آنها کمک کند، مورد توجه آنهاست؛
- تاسیس پتروشیمی در چابهار (منطقه آزاد تجاری) تا بتوانند محصولاتشان را به هند ببرند و در این مورد نیز مذاکرات خوبی انجام شده است؛
- پروژه اکتشاف فرزاد B، که بین ایران عربستان مشترک است و هندی‌ها مطالعاتی در این حوزه انجام داده‌اند و در این سفر هم صحبت‌های بیشتری می‌شود.
معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه افزود: در مجموع ما می توانیم پروژه‌های مشترکی حتی فراتر از ایران و هند را با همکاری هم شروع کنیم.
وی افزود: هند نیاز به انرژی دارد و ایران نزدیک‌ترین و بهترین منبع تامین انرژی برای این کشور است حتی یکی از پالایشگاه‌های هند با استاندارد نفت ایران ساخته شده است.
رحیم‌پور در ادامه به مطالبات ایران از هند اشاره کرد و گفت: در مجموع 6.5 میلیارد دلار از هند طلب داریم که حدود 750 میلیارد دلار آن را اخیرا در 2 قسط پرداخت کرده‌اند.
وی افزود: مشخصا «هالک‌بانک» ترکیه، بانک طرف قرارداد برای دریافت بدهی ما از هند به صورت یورویی است.
معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه تاکید کرد: گاهی دوستان روی سرعت تاکید می‌کنند که حق طبیعی آنهاست ولی سازوکارهای بین‌المللی هم وجود دارد.
وی گفت: اصل موضوع (دریافت بدهی ایران) درست شده و سرعت آن، فرع است و ما با حوصله کارها را انجام می دهیم.
رحیم‌پورد افزود: تلاش‌های برخی دوستان و تلاش غیردوستان در خارج مانع است و امیدواریم راه هموار باشد.