نشست مشترک کمیسیون صنایع و کمیسیون سرمایه‌گذاری اتاق ایران با محور «تاثیر خروج آمریکا از برجام بر شرایط اقتصادی کشور»، «بررسی مزیت‌ها و مشکلات بنگاه‌های صنعتی در مناطق آزاد» و «چالش‌ها و راهبردهای SMEها در ایران» با حضور اعضای این دو کمیسیون و سخنرانی سعید میرزامحمدی عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، احمد رمضانپور عضو شورای اسلامی شهر رشت و مهدی قائمی‌اصل عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در ساختمان اتاق ایران برگزار شد.
سعید میرزا محمدی به عنوان اولین سخنران این نشست، در توضیح استراتژی ایران در شرایط فعلی و باتوجه به خروج آمریکا از برجام بیان کرد: از سال 2013 با توجه به تحولات پیش‌آمده در دنیا، شاهدیم که بر اساس دستور کنگره خلق چین، بهره‌وری نیروی کار این کشور به حداکثر رسیده است و چینی‌ها بر اساس تجارت سازنده، به تولید خدمات روی آورده‌اند. بر اساس همین رویکرد است که حدود 100 میلیون از نیروی خدمات این کشور مهاجرت کرده‌اند و این کشور دیگر، صنعتی نخواهد داشت.
به اعتقاد این استاد دانشگاه، اشتباه محض است که ایران همچنان اصرار دارد تا چین را شریک اقتصادی خود بداند. بر اساس توصیه میرزا محمدی، باید با کشورهایی وارد مذاکره شد که چین قصد دارد وظیفه تولید صنعتی خود را به آنان منتقل کند. کشورهایی مانند هند، استرالیا، ویتنام و اندونزی که ایران باید آنها را جایگزین چین کند.
اقتصاد مقاومتی را جدی بگیریم
میرزا محمدی در ادامه سخنرانی خود با تاکید بر این موضوع که «اقتصاد مقاومتی» مفهومی جهانی است، گفت: متاسفانه آنچه که تحت عنوان اقتصاد مقاومتی در کشور اجرا می‌شود، عملا با آنچه که در دنیا درباره آن گفته می‌شود، فرق دارد. در حال حاضر دانشگاه‌های آمریکا تحقیقات گسترده‌ای بر روی این مفهوم انجام می‌دهند و ضروری است تا در کشور هم توجه جدی‌تری به مفهوم اقتصاد مقاومتی و محورهای آن شود.
شرط حضور بنگاه‌های کوچک و متوسط اروپایی در ایران
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران در پاسخ به پرسش یکی از حاضران در نشست که آیا خلا حضور شرکت‌های بزرگ اروپایی را می‌توان با حضور شرکت‌های متوسط و کوچک پر کرد، افزود: تنها شرط حضور این شرکت‌ها در کشور به جای شرکت‌های بزرگ، ایجاد سیستم بانکی و تاسیس بانک‌هایی با هدف خاص است تا موانع نقل و انتقال بین بانکی را تسهیل کنند؛ نکته‌ای که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشور هم با حضور در نشست هیئت نمایندگان اتاق ایران، بر آن تاکید داشت.
میرازمحمدی تصریح کرد: در صورتیکه بدون ایجاد این شرایط، مقدمات حضور شرکت‌های کوچک و متوسط در کشور فراهم شود و ایران مانند جزیره‌ای دورافتاده ایزوله شود، شرایط بغرنج‌تر از این خواهد شد.
قماربازی در اقتصاد کشور جا افتاده است
میرزا محمدی عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران با ارائه یک نمونه مطالعه موردی توضیح داد: دلیل اصلی بحران اروپا در سال 2008، شکل‌گیری سیستم Gambling (شرط بندی) در اقتصاد اروپا بود که متاسفانه شاهد جا افتاد این سیستم در کشور هستیم.
این استاد دانشگاه با انتقاد از سیستم مشکل‌دار بانکداری در کشور، گفت: بانک‌ها با منابع مردم هر فعالیت ریسکی که بخواهند انجام می‌دهند و همین عامل باعث ایجاد رانت شده است.
توصیه به شرکت‌ها در شرایط مبهم برجام
عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران، سخنرانی خود را با یک توصیه به حاضران در این نشست که همگی از فعالان اقتصادی و صادرکنندگان بودند، پایان داد. به گفته میرازمحمدی در شرایط پر از ابهام فعالیت اقتصادی، هزینه‌ها باید به هرشکلی جمع و جور شود و در مقابل بهره‌وری بالا رود. او با تاکید بر همین رویکرد، پیشنهاد داد تا از برنامه‌های توسعه‌ای بلند مدت پرهیز شود. علاوه بر این بازار 80 میلیونی داخلی، تقاضای حاضر و آماده‌ای است که معمولا تولیدکنندگان از آن غافل هستند و تنها به فکر صادرات هستند.
مناطق آزاد را دریابیم
در ادامه این نشست، احمد رمضانپور عضو شورای اسلامی شهر رشت با ارایه توضیحاتی در خصوص مهمترین مزایای تجارت در مناطق آزاد از جمله عدم پرداخت عوارض گمرکی، عدم نیاز به اخذ ویزا، برخورداری از ترانزیت و انتقال ارز بدون محدودیت، بیان کرد: متاسفانه در برخی موارد شاهد صدور بخشنامه‌هایی هستیم که کاملا مغایر با قانون و سیاست‌های تشویقی این مناطق بوده و صرفا سلیقه‌ای است.
مهمترین موانع موجود در توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط (SME)
موانع بازاری، مالی، نهادی و سازمانی از جمله مهمترین چالش‌های راهبردی در توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط در اقتصاد ایران است که توسط مهدی قائمی‌اصل عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی تشریح شد. بر این اساس، وجود خریدهای انحصاری در کنار قاچاق کالا، وجود بازارهای انحصاری در بخش‌های مختلف، ایجاد رقابت نابرابر و اعطای یارانه به شرکت‌های دولتی، خرید مواد اولیه در مقیاس کوچک، عدم به کارگیری تجارت الکترونیک در فرآیند تولید کشور، کمبود تسهیلات دولتی برای پیشبرد سرمایه‌گذاری‌های مشترک، نبود بانک‌های تخصصی برای ارایه تسهیلات به بنگاه‌های کوچک و متوسط، فشار مضاعف مالی به بنگاه‌های کوچک و متوسط، عدم دسترسی به اطلاعات بازاریابی در خصوص بازارهای داخلی و خارجی، دسترسی به اطلاعات فنی و عملیاتی، نبود سیستم شفاف مالیاتی، نداشتن کارشناسان متخصص در زمینه مذاکرات موثر و ... توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط در کشور را با چالش مواجه کرده است.