هیات تجاری اتاق ایران به سرپرستی غلامحسین شافعی سوم تیرماه به فرانسه سفر کرد تا طی مذاکره با فعالان اقتصادی این کشور از جمله رئیس اتاق بازرگانی پاریس، فصل جدیدی را در روابط اقتصادی ایران و فرانسه پس از خروج آمریکا از برجام آغاز کند.
شافعی در حاشیه دیدار با رئیس اتاق بازرگانی پاریس، به گفت و گو با روزنامه فرانسوی له‌زکو پرداخت.
او در گفت‌وگو با این روزنامه فرانسوی، ضمن اشاره به سابقه تاریخی روابط ایران و فرانسه، بر لزوم ادامه همکاری‌های دو کشور در شرایط جدید که با خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌ها از سوی این کشور ایجاد شده است، تاکید کرد. رئیس اتاق ایران در این گفت‌وگو، از تدوین بسته پیشنهادی ایران و اتحادیه اروپا برای ادامه همکاری‌های اقتصادی خبر داد.
گفت‌وگوی کامل رئیس اتاق ایران با روزنامه فرانسوی « له‌زکو» به شرح زیر است:
نظر شما درباره شرکت‌های فرانسوی چیست؟ آیا معتقدید آنها مایل به فعالیت در ایران نیستند.
سابقه همکاری ایران و فرانسه بسیار مستحکم است. در برخی از صنایع مانند نفت، گاز و خودروسازی، ایران بیشترین سابقه همکاری را با فرانسه دارد. ایران دومین بازار خودروی فرانسه است. علاوه بر این، احساس مردم ایران به فرانسه در مقایسه با سایر کشورها از وضعیت بسیار مناسب‌تری برخوردار است.
شرکت‌هایی مثل توتال، پژو یا رنو اعلام کرده‌اند در بازار ایران دیگر حضور نخواهند داشت، با چه استدلالی می‌توانید آنها را قانع کنید تا فعالیت خود را در ایران مجددا از سر بگیرند؟
شرکت‌های اتومبیل‌سازی در ایران منافع خود را دارند و دامنه فعالیت آنها بسیار گسترده است. برخی از این شرکت‌ها، شرکای آمریکایی دارند که ممکن است به همین دلیل، محدودیت‌هایی برای ادامه فعالیت به وجود آورد. اما با مذاکراتی که در حال حاضر میان ایران و اروپا شکل گرفته، به دنبال ایجاد راه‌های جدیدی هستیم تا این شرکت‌ها بتوانند فعالیت خود را ادامه دهند.
ما به دنبال آغاز فصل جدیدی از روابط میان شرکت‌های اروپایی و ایرانی هستیم که تحقق این امر، هم مورد نظر ایران و هم فرانسه است. باید اضافه کنم، همه تیم‌هایی که به دنبال دستیابی به اقتصاد بزرگ ایران هستند، هدفشان صرفا بازار ایران نیست. ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی و موقعیت خاصی که دارد، اقتصاد منطقه را تحت تاثیر قرار داده است. بنابراین یکی از امن‌ترین راه‌های رسیدن به اقتصاد منطقه و کشورهای اطراف، از طریق ایران است و این مزیتی برای شرکت‌های اروپایی محسوب می‌شود تا با همکاری ایران به اقتصاد منطقه دست یابند.
علاوه بر این باید اضافه کنم، برای شرکت‌هایی مثل پژو یا رنو، با توجه به سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام داده‌اند، ماندگاری در ایران اهمیت دارد. آنها در تلاش هستند که این مانع را از پیش رو بردارند و مذاکراتی انجام دهند تا حضور خود را در ایران تثبیت کنند.
با توجه به محدودیت زمانی که برای قانع کردن این شرکت‌ها برای حضور در ایران وجود دارد، برنامه شما چیست؟
در این مورد، طی مذاکراتی که با اتحادیه اروپا انجام شده، مقرر گردید تا این اتحادیه بسته پیشنهادی جدیدی برای همکاری با شرکت‌های ایرانی ارائه کند. در ایران هم مشابه این اقدام در دستور کار قرار گرفته است، اما نمی‌توان زمان دقیقی برای این موضوع تعیین کرد.
با توجه به مشکلات موجود، به نظر شما ادامه همکاری شرکت‌ها با ایران از طریق چین امکان‌پذیر است؟
در شرایط پیش‌آمده همه به دنبال راهحلهای جدید هستند. هرچند این موضوعی که مطرح شد می‌تواند یکی از راه‌حل‌ها باشد، اما مطمئنم که برای حل این مشکل درآینده، راه‌حل مناسب‌تری از سوی کشورهایی که همکاری قابل توجهی با ایران دارند، پیدا می‌شود و مناسبات پیش خواهد رفت.
شرکت‌ها شاید تمایل داشته باشند، اما با توجه به تهدیدهای آمریکا و تحریم‌های جدید به نظر می‌رسد این کار خیلی سخت باشد.
بله، به هر صورت پیدا کردن راهحلهای جدید از سوی دو طرف، در دستور کار قرار گرفته است.
اگر فرض بگیریم که راه‌حلی پیدا نخواهد شد؛ شرایط اقتصاد داخلی منجر به شکل‌گیری اعتراض‌هایی در ایران خواهد شد؟
توجه داشته باشید که ایران مشابه این تحریم‌ها را حتی خیلی شدیدتر، در چندسال گذشته تجربه کرده است. هرچند اقتصاد ایران تحت تاثیر قرارگرفت، اما تحریم‌ها نتوانستند اقتصاد کشور را متوقف کند؛ چراکه توانستیم راه‌های جدیدی برای اقتصاد ایران احیا کنیم. این بار هم مطمئنا تحریم‌ها نمیتوانند منجر به توقف اقتصاد ایران و بروز مسائل دیگر شوند. ضمن اینکه مردم ایران نسبت به موضع‌گیری آمریکا، نظر واحد دارند.
به نظر می‌رسد موضع‌گیری آمریکا، سازمان‌های بین‌المللی را که می‌توانند در گفت و گو و تعاملات جهانی اثرگذار باشند، به سخره گرفته است. جایی که شورای امنیت و مجموعه‌ای از ملل دنیا در یک توافق به نحو مستقیم یا غیرمستقیم شرکت داشته باشند، رفتار آمریکا اهانت به سازمان‌های بین‌المللی بوده و ضروری است تا واکنش مناسب از سوی کشورهای حاضر در این سازمان‌ها داده شود. باید تاکید کنم که اقتصاد ایران متوقف نمی‌شود و قطعا راه‌های جدیدی برای خروج از این وضعیت خواهد یافت.
شما از راه‌حل‌ها صحبت می‌کنید، اما شرکت‌ها بسیار از تحریم‌های آمریکا بیم دارند. آیا شما به طور محسوس راه‌حلی دارید؟
شرکت‌های کوچک و متوسط در ایران و فرانسه سهم بزرگی در اقتصاد دو کشور دارند. راه همکاری این است که ما تلاش‌مان را روی این شرکت‌ها که در بستر تحریم نیستند متمرکز کنیم.
ضمن اینکه در پیدا کردن راه‌حل میان ایران و اتحادیه اروپا، توافق و اشتراک نظر را می‌بینیم. اتحادبه اروپا مایل به ترک بازار ایران نیست. چون با اینکار منافع قابل توجهی را از دست خواهد داد.
روابط بانکی شرکت‌های کوچک و متوسط به چه صورت پیش خواهد رفت؟
اتحادیه اروپا برای تسهیل روابط بانکی، پیشنهاداتی را ارائه داده و ما هم به دنبال راه‌حل هستیم. ضمن اینکه بانک‌های کوچکی داریم که وابستگی به آمریکا ندارند و می‌توان از طریق آنها تبادلات را انجام داد. همانطور که گفتم، ما قبلا هم تجربه تحریم‌ها را داشتیم و ایران و فعالان اقتصادی آن برای جایگزین کردن راه‌ها، تمرین بسیار کرده‌اند. بر همین اساس خواهیم توانست اقتصاد ایران را زنده و پویا نگه داریم.
اگر هم هر اتفاقی بیفتد، در صورتی که اروپا اقدامی نکند و در حل مشکلات سهیم نشود، بازار خود را تحت تاثیر قرار خواهد داد.
در بسته پیشنهادی که اشاره کردید، چه کسانی مشارکت دارند؟
در این بسته پیشنهادی برای اتحادیه اروپا که از سوی ایران در حال تدوین است، بانک‌هاو بخش‌های مختلفی از جمله حمل و نقل، بیمه، نمایندگان بخش خصوصی و همچنین نمایندگان دولت ایران مشارکت دارند.
به طور مثال در بخش کشاورزی، به نظر شما وضعیت الان در ایران پیچیده‌تر شده است؟
بخش کشاورزی ایران بسیار پویاست و بر اساس آماری که دارم، تولیدات نه کمتر، بلکه بیشتر هم شده است. خود من سال‌ها با اروپا و همچنین آسیای جنوب شرقی فعالیت داشتم. در استراتژیک‌ترین کالای کشاورزی که گندم باشد، سالهاست خودکفا شده‌ایم. حتی در صنعت دامداری نیز، ایران زمانی یکی از واردکنندگان بزرگ گوشت بود، اما امروز بیشترین سهم مصرف کشور از تولیدات داخل تامین می‌شود.
اگر دولت ایران تصمیم بگیرد که از برجام خارج شود و با این حساب، تکلیف اروپا در قطع همکاری مشخص می‌شود؛ به نظر شما این اتفاق فاجعه خواهد بود؟
ایران به دنبال خروج از برجام نیست، اما حاضر هم نیست به هر قیمتی در برجام بماند. ایران تمام تلاش خود را می‌کند تا در برجام بماند، اما در صورتیکه به هدفی برسد.
آیا در برنامه‌های خود از کشورهای دیگری هم بازدید خواهید کرد؟
اتاق ایران، سالیانه بر اساس برنامه‌ریزی اعزام هیئت‌های تجاری به کشورهای مختلف را در برنامه کاری خود دارد. اولویت ما در اروپا فرانسه است؛ در گذشته هم شاهد بودیم که رئیس جمهور ایران پس از برجام، همراه با هیاتی بلندپایه سفر خود را از فرانسه آغاز کرد. اما ما آماده‌ایم تا با همه کشورها گفت‌وگو کنیم و مراوده داشته باشیم.
قابل ذکر است در بخش فرهنگی و آموزش، در میان همه کشورهای اروپایی، فرانسه را انتخاب کردیم و با اتاق بازرگانی پاریس،
قرارداد همکاری‌های آموزشی در این زمینه منعقد کردیم و به زودی این همکاری‌ها میان ایران و فرانسه آغاز خواهد شد.
در پایان اگر نکته‌ای که لازم است گفته شود، بفرمایید.
تاکید می‌کنم، فرانسه برای ایران در اروپا، پایگاه مطمئن و باسابقه‌ای است. موضع‌گیری‌های فرانسه، موضع‌گیری‌های خوبی است. ما فرانسه را به عنوان بارانداز اقتصاد ایران در اروپا می‌دانیم؛ بنابراین می‌توانیم از طریق این کشور به سایر نقاط اروپا و جهان دسترسی داشته باشیم.