مطالعات کلیتون کریستنسن، استاد دانشکده کسبوکار هاروارد، نشان میدهد که سالانه حدود 30 هزار محصول جدید در دنیا معرفی میشوند که کار 95 درصد از آنها به شکست میانجامد.
احتمالاً اولین سؤالی که پس از شنیدن این آمار شگفتآور به ذهن افراد خطور میکند این است که چرا اکثر محصولات جدید در بازار شکست میخورند. در پاسخ به این سؤال باید به این واقعیت اشاره کنیم که توسعه محصولات جدید، وارد کردن آنها به بازار و اصلاح کاستیهایشان بر اساس بازخوردهای دریافتی مستلزم برنامهریزی هوشمندانه، محاسبه دقیق، نوآوری مستمر و کار طاقتفرسا است و البته در این میان نباید به مجموعهای عوامل بیرونی که گاهی از آنها به نام «شانس» یاد میشود نیز غافل بمانیم.
البته رعایت برخی نکات در توسعه محصولات جدید میتواند احتمال موفقیت شما را به میزان قابلتوجهی بالا ببرد و کاری کند که محصول شما جزو محصولات شکستخورده نباشد. مجله کسبوکار Inc پنج مورد از این نکات را بهصورت فهرستوار بیان کرده است:
1. مسائل واقعی را حل کنید
بهطور کلی نوآوری واقعی وقتی رخ میدهد که یک مسئله مهم و واقعی رفع شود. بسیاری از متخصصین طراحی محصولات جدید که در شرکتهای معتبر مشغول کار هستند، بهدقت رفتارهای مردم عادی و اطرافیان خود را رصد میکنند تا متوجه شوند که چه محصولی میتواند به افزایش رفاه آنها کمک کند.
برای اینکه به این سطح از درک بازار برسیم، باید بتوانیم همه فرآیند و مراحل استفاده از محصولات جدید توسط مصرفکنندگان نهایی را بهدرستی شبیهسازی کنیم و تا حد امکان چیزی را از قلم نیاندازیم. فهمیدن خواستههای مشتریان امری بسیار حیاتی است و به همین دلیل شرکتهای بازاریابی حرفهای، در کادر خود از افراد خاصی برای نیل به این هدف بهره میگیرند. هرگز فراموش نکنید که برای موفقت محصولات جدیدتان باید روی جامعه هدف به اندازه کافی مطالعه داشته باشید.
2. از یک متدولوژی مشخص پیروی کنید
در مورد اینکه چه رویکردها و روشهایی برای توسعه محصولات جدید مؤثرتر هستند، اختلافات زیادی وجود دارد، اما حداقل میتوان گفت پاسخ این معما برای شرکتها و صنایع گوناگون، متفاوت است. مثلاً رویکرد تولید چابک اگرچه در صنعت نرمافزار بسیار رایج است و بهخوبی جواب میدهد، اما اتخاذ چنین رویکردی در صنایعی که با محصولات کالیبره سر و کار دارند، احتمالاً مشکلساز خواهد بود.
با توجه به ابعاد مختلف کسبوکار خود و صنعتی که در آن فعالیت میکنید، یک متدولوژی مشخص را برای توسعه محصولات جدید در نظر بگیرید و از زیردستان خود اعم از مدیران و کارکنان عادی بخواهید که به این متدولوژی پایبند باشند.
3. تصمیم خود را بهموقع بگیرید و آنها را قطعی کنید
دلیل شکست بسیاری از محصولات جدید این است که دیر به بازار میرسند و علت دیر رسیدن آنها به بازار نیز این است که تصمیمات مهم در مورد آنها، در دقیقه 90 اتخاذ میشود. از طرفی گاهی تصمیمات اتخاذ شده هنوز محکم و قطعی نیستند و این مسئله باعث میشود که روند توسعه محصول جدید، کند پیش برود و در نتیجه محصول دیر به بازار برسد.
باید از همان ابتدای کار، مسائل مختلف ازجمله هزینه توسعه محصول جدید، مواد خام مورد نیاز، امور مرتبط با حق مالکیت و ... را در اسرع وقت ارزیابی نموده و ضمن تصمیمگیری بهموقع، در اجرای تصمیمات با قاطعیت رفتار کنید.
4. هماهنگیهای لازم را برقرار کنید
مشکل دیگری که برخی شرکتها، بهویژه شرکتهای کوچک، با آن مواجهند این است که در این شرکتها تنها یک یا دو نفر درگیر کار توسعه محصول جدید هستند. این مسئله باعث میشود که دپارتمانهای مختلف شرکت مانند بازاریابی، فروش، تولید و ... از همان بدو امر دچار ناهماهنگی باشند. مثلاً در چنین شرکتهایی ممکن است دپارتمان بازاریابی زمان زیادی پس از آغاز فرآیند توسعه محصول جدید، از آن آگاه شود؛ در حالی که دپارتمانهای بازاریابی همواره ایدههای خوبی در مورد محصولات جدید در چنته دارند.
علاوه بر هماهنگی بین دپارتمانهای شرکت، لازم است که بین سهامداران و ذینفعان نیز هماهنگی و همصدایی لازم در زمینه توسعه محصول جدید وجود داشته باشد. اگر ایده توسعه یک محصول جدید را در سر میپرورانید، بهتر است در همان مراحل اولیه، سایر شرکا و ذینفعان را در جریان امور بگذارید و موافقت آنها را جلب کنید تا در پایان دچار مشکل نشوید.
5. یک نقشه راه بلندمدت داشته باشید
اغلب شرکتها در هنگام توسعه محصولات جدید به افقهای بلندمدت نمینگرند و تنها دورههای کوتاهمدت در حد یک سال یا کمتر را در برنامههای خود لحاظ میکنند. از آنجا که شرکتها معمولاً توسعه چندین محصول را در مراحل مختلفی در دست اقدام دارند، بهتر است برای برنامهریزی ظرفیت، بازاریابی و سایر مراحل کار، بلندمدتتر فکر کنند و یک نقشه راه چندساله داشته باشند.